Raport za I połowę lipca 2025 - topnienie zwolniło, ale lód morski wygląda fatalnie

Warunki atmosferyczne w Arktyce od dwóch miesięcy działają spowalniająco na topnienie lodu morskiego w Arktyce. Poza nielicznymi wyjątkami, tak jak ostatnio przez silny wiatr, pogoda działa na korzyść czapy polarnej Oceanu Arktycznego. Ewidentnie widać, że z roku na rok wpływ pochmurnej pogody na spowalnianie tempa topnienia lodu, jest coraz słabszy. Ostatnio tempo topnienia lodu się zmniejszyło, ale nadal jego rozmiary mieszczą się w czołówce. A jako że stan lodu, a dokładnie jego grubość wygląda bardzo źle, to ewentualna zmiana warunków może bardzo szybko uruchomić szybkie topnienie. Tym bardziej że wiele do życzenia pozostawia też koncentracja lodu. 

 

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w tak zwanych fałszywych barwach.   

 

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. University of Bremen/AMSR2

Nadmierne, szokujące świat nauki roztopy w latach 2005-2012 spowodowały, że Arktyka stała się wilgotniejsza niż kiedyś. Mniejsza powierzchnia lodu doprowadziła do regionalnej zmiany klimatu. Efektem tego stanu rzeczy jest bardziej pochmurne lato niż kiedyś. Powstaje w ten sposób ujemne sprzężenie zwrotne niepozwalające na całkowity zanik wiru polarnego. Ten chłodny obszar mieszając się ciepłymi masami powietrza, sprzyja utrzymywaniu się dużego zachmurzenia. Chmury zatrzymują promienie słoneczne, więc powierzchnia lodu nie nagrzewa się i topnienie zwalnia. Tak jest od 2013 roku. Jedynie w 2020 roku omal nie doszło do pobicia rekordu. Mimo owej zmiany lód morski zajmuje i tak mniejszy niż w XX wieku obszar. Widać to na mapie. Sama jakość lodu, co można zobaczyć na mapie, jest słaba.  Animacja obok pokazuje zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w pierwszej połowie lipca 2025 roku.   

Tempo zwiększania/zmniejszania się zasięgu lodu morskiego w 2025 roku w zestawieniu ze zmianami średniej z ostatnich 10 lat. Wykres boczny przedstawia zbliżenie na ostatnie 6 tygodni.

Tempo topnienia lodu zwolniło, jednak należy zwrócić uwagę na to, że wcześniej zmiany wykraczały poza średnią wieloletnią. Sumaryczny ubytek lodu od marcowego maksimum jest zaledwie 3% mniejszy od średniej z ostatnich 10 lat. 
 

 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2025 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią lat 90. XX wieku. JAXA

Aktualnie zasięg lodu morskiego jest szóstym najmniejszym w historii pomiarów. Jest więc mniejszy niż w ubiegłym roku o 82 tys. km², ale też 598 tys. km² większy niż w 2020 roku. Przy obecnych zmianach wrześniowe minimum będzie piątym najmniejszym w historii pomiarów z wynikiem 4,06 mln km². To wartość identyczna co w 2007 roku. Przypomnijmy, że wtedy miało miejsce ogromne, jak na tamte czasy topnienie lodu, które zszokowało świat nauki. Dziś dla wielu obserwujących zmiany w Arktyce, takie roztopy, to mówiąc wprost - nuda.

 

Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2025 roku w zestawieniu z latami poprzednimi. JAXA/AMSR2

Powierzchnia lodu (area) znalazła się poza podium ze względu na spowolnienie topnienia. Warunki atmosferyczne, jakie panują w Arktyce, są podobne do tych z 2013 roku. Wtedy rozmiary lodu wyglądały inaczej niż obecnie - czapa polarna była wtedy 341 tys. km² większa niż obecnie.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej w latach 2001-2010 i 2011-2020 dla czerwca. NASA/GISS

Zmiany średnich temperatur wokół bieguna północnego (80-90°N) w 2025 roku względem średniej z lat 1958-2002. Mapa przedstawia odchylenia temperatur od średniej 1991-2020 w dniach 29 czerwca - 13 lipca 2025 roku. DMI/NOAA 

Lipiec jest miesiącem, kiedy w Arktyce dodatnie odchylenia temperatur prawie w ogóle nie występują. Wzrost temperatur na skutek globalnego ocieplenia w lipcu w Arktyce jest mały. Przyczyną jest to, że energia cieplna jest zużywana na topnienie lodu. W czasie nocy polarnej wygląda to inaczej. We wrześnie odchylenia zaczynają rosnąć, pierw ze względu na bardzo małe rozmiary czapy polarnej na O. Arktycznym, potem ze względu na zamarzanie wód. Pierwsza połowa lipca w Arktyce była umiarkowana. Były miejsca ciepłe, ale też i zimne, co wiązało się z cyrkulacją mas powietrza. Temperatura na biegunie północnym była zbliżona do średniej, o oscylowała na poziomie zera stopni.

Zmiany średniej temperatury arktycznych wód dla lipca w latach 1940-2024 oraz odchylenia temperatur od średniej 1979-2000 dla 14 lipca 2025. Climate Reanalyzer

Inaczej jest z wodą. W lipcu temperatury wody zaczynają gwałtownie rosnąć, co owocuje powstaniem wyraźnych dodatnich anomalii. Są one wzmocnione przez zmiany w klimacie. Im więcej lodu się topi, tym bardziej woda się nagrzewa. Szczególnie mocno ogrzane są wody na północy Morza Barentsa. Odchylenie wynosi tam około +3 st. C. Na Morzu Karskim sięga nawet +7 st C., a miejscami nawet +9 st. C. Oznacza to, że woda ma tam 10 st. C. Mimo powolnych roztopów, na Morze Czukockie jest około 3 st. C cieplejsze niż zwykle. Oznacza to potencjał dla dalszego topnienia.

Grubość lodu morskiego w 2012 i 2025 roku dla 11 lipca. Polar Portal/HYCOM

W 2012 roku warunki pogodowe były agresywne. Nad O. Arktyczny dostało się dużo dymu z pożarów lasów borealnych. W tym roku tego nie ma, przynajmniej na razie, więc takich zmian, jak wtedy nie należy się spodziewać. Z drugiej strony grubość lodu wygląda gorzej niż wtedy. Istnieje więc potencjał dla szybkich roztopów, jeśli warunki pogodowe się zmienią. 

 

Czapa polarna O. Arktycznego wokół bieguna północnego 15 lipca 2025 roku: górne zdjęcie między biegunem na Grenlandią, dolne zdjęcie między biegunem a Morzem Czukockim. Oba zdjęcia pokazują lód morski w okolicy 85^oN. NASA Worldview

Choć lód morski w ostatnich dniach kurczył się powoli, to inaczej jest z jego jakością. Widać to na zdjęciach. Silny wiatr doprowadził do obniżenia koncentracji lodu, a dokładnie do fragmentacji paku lodowego. Taki lód jest podatny na dalsze topnienie. Jeśli warunki atmosferyczne się zmienią, to taki lód może zacząć szybko się topić. To nie jest już czapa polarna sprzed 20 lat.
 

 Zobacz także:

• Raport za II połowę czerwca 2025 - czapa polarna wchodzi w megaroztopy, 1 lipca 2025 Do połowy maja sezon topnienia lodu morskiego w Arktyce był słaby. W drugiej połowie maja sytuacja zaczęła się zmieniać, i z dnia na dzień tempo roztopów przyspieszało.
• Raport za I połowę czerwca 2025 roku - chmury walczą o słabe roztopy, 16 czerwca 2025