Niekończące się upały

Trwająca od ponad dwóch miesięcy ujemna Oscylacja Arktyczna i blokada cyrkulacji atmosferycznej, stała się przyczyną ekstremów pogodowych w Europie i w wielu innych miejscach leżących wokół Arktyki. W przypadku Polski ma to postać tropikalnej pogody, która w ogóle się nie kończy. Do  fal upałów w Polsce i serii silnych burz nakłada się całościowe ocieplenie klimatu na Ziemi, gdzie ilość dni z upałami czy burzami rośnie. Choć trend rok do roku nie musi być jednostajny, to Ziemia wciąż się ociepla.

Zmiany Oscylacji Arktycznej od 3 kwietnia do 31 lipca 2014 roku.

Ujemna AO nie ustępuje i prędko się nie skończy, a tropikalna wręcz pogoda wciąż będzie trwać.

Rozkład temperatur w Arktyce i wokół niej w ciągu ostatnich dni. Wetterzentrale

Od wielu dni Polska i część Europy doświadcza pogody typowej dla krajów subtropikalnych, gdzie ciepło jest w stanie bez problemu dotrzeć nawet za koło polarne. Inne regiony Ziemi są w tym czasie zimne, co nie oznacza, że globalne ocieplenie nie istnieje. Ostatnie trzy miesiące były najcieplejsze w historii pomiarów. Możliwe, że lipiec także będzie miesiącem najcieplejszym w historii pomiarów.

Anomalie termiczne w Arktyce i wokół niej 1-3 sierpnia 2014 roku. Climate Reanalyzer

Animacja pokazuje, że Polska i inne kraje, jak np. Białoruś czy część Rosji, będą doświadczać kolejnej fali upałów. Paradoksalnie, kiedy u nas jest gorąco, to czapa lodowa w Arktyce nie ma i nie będzie mieć rekordowych rozmiarów jak w 2012 roku. Aczkolwiek w ciągu ostatnich dni topnienie lodu przyspieszyło. 

A jak dokładnie wygląda ten mechanizm?

Wspólną i szczególną cechą tych anomalii pogodowych, jakimi są w tym wypadku fale upałów w Polsce, jest uporczywość, z jaką się utrzymują. Normalnie wędrujące niże i wyże powodują częste zmiany pogody na średnich szerokościach geograficznych. Wzorce pogodowe zastygły, bo zastygł prąd strumieniowy. To strumień powietrza, napędzany przez różnicę temperatur pomiędzy zimną Arktyką i relatywnie cieplejszymi średnimi szerokościami geograficznymi, pędzący z zachodu na wschód na wysokości rzędu 10 km z prędkością do 300 km/h. W miarę jak Arktyka będzie tracić coraz więcej lodu, to taki stan rzeczy będzie występować coraz częściej.  Możliwe, że we wrześniu 2014 dojdzie do przyrostu zasięgu lodu względem września 2013, tak jak miało to miejsce w 2009 roku. Jednak zasięg czapy polarnej jest mniejszy niż kiedyś, co pokazuje mapa obok. Pomarańczowa linia oznacza granicę średniego zasięgu z lat 90-tych XX wieku. 

Do niewielkich rozmiarów pokrywy lodowej w Arktyce nakłada się globalne ocieplenie. Globalne ocieplenie zwiększa ryzyko występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wynika to z naturalnych mechanizmów regulujących klimat. Potwierdzają to obserwacje, wskazujące na silne powiązanie między wzrostem temperatur a wzrostem częstotliwości występowania tych zjawisk. Obserwujemy silną korelację między wzrostem temperatur, a wzrostem częstości występowania ekstremalnych susz, wichur i powodzi. Globalnie, rośnie ilość rekordowych fal upałów. Ekstremalnie ciepłe lata, które wcześniej zdarzały się „raz na pół wieku”, ostatnio mają miejsce mniej więcej co 3 lata. 

Musimy się liczyć z tym, że w przyszłości nie ominą nas kolejne ekstrema pogodowe jak w tym roku i w poprzednich latach.


Zobacz także:

• Na Alasce i w Jukonie cieplej niż na Mazurach, środa, 22 stycznia 2014
• Ciepło w Arktyce i u nas, czwartek, 26 grudnia 2013
• Arktyczne kruszywo i katastrofy klimatyczne, środa, 28 sierpnia 2013  Największa, co najmniej od ponad 100 lat powódź nawiedziła Daleki Wschód Rosji. To jedna z katastrof klimatycznych, której przyczyny należy szukać  w zmianach w Arktyce i w ogóle w ocieplaniu klimatu. W atmosferze jest zbyt dużo gazów cieplarnianych, które popychają świat ku globalnym katastrofom klimatycznym.