NOAA Arctic Report Card 2016 cz.4

Grenlandzki lądolód 

• 2016 był kolejnym rokiem, który kontynuował wieloletni trend wzrastającej skali topnienia grenlandzkiego lądolodu. Zwiększone roztopy miały miejsce w północno-wschodniej i południowo-zachodniej części Grenlandii.
• W 2016 roku sezon topnienia rozpoczął się najwcześniej od 2012 roku w 37-letniej historii pomiarów. Czas trwania topnienia lądolodu był o 30-40 dni dłuższy niż zwykle w północno-zachodniej części wyspy i 15-20 dni dłuższy w regionie zachodniego wybrzeża.
• Zanotowano piąte najniższe w historii pomiarów od 2000 roku albedo powierzchni lodu. Szczególnie niskie wartości zarejestrowano wzdłuż południowo-zachodniego wybrzeża.
• Temperatury szczególnie wysokie były na zachodzie i południu wyspy. Padły rekordy ciepła wiosną 2016 roku.

Topnienie powierzchni lądolodu

Podobnie jak w przypadku arktycznego lodu, tak samo w przypadku lądolodu Grenlandii wpływ ma temperatura, oraz ilość docierającej do powierzchni energii, co przekłada się na bilans strat/zysków lądolodu. Od skali topnienia zależy ile wyspa straci lodu, który ostatecznie trafi do oceanu, podnosząc jego poziom.

Zasięg topnienia grenlandzkiego lądolodu w 2016 roku w zestawieniu z rekordowym 2012 rokiem, oraz średnią z 1981-2010. Mapa pokazuje odchylenia ilości dni, kiedy miało miejsce topnienie.

Rok 2016 nie był rekordowy co do skali topnienia lądolodu. Jednak dołączył on do lat, w których topnienie pokrywy lodowej Grenlandii ma duży wpływ na wzrost poziomu oceanów. Wyspa traci lód, a spada nie tylko jego ilość, a także powierzchnia - średnia dla całego okresu 1979-2016 to 15,8 km² rocznie. 

Zasięg jaki objęło topnienie w 2016 roku był duży. Maksymalny obszar topnienia przekroczył 40% powierzchni całkowitej lądolodu. Miało to miejsce w drugiej połowie lipca.

Ablacja lodowców
Bilans zmian masy lodowca w latach 2015/16 wzdłuż linii przecięcia "K" - wyznaczona w południowo-zachodniej części wyspy - charakteryzowała się dużą szybkością ablacji na dużych wysokościach. Innymi słowy skala topnienia lądolodu była wysoka, choć nie rekordowa na znacznych wysokościach nad poziomem morza. Skala ablacji była drugą największą od 27 lat, czyli od 1990 roku.

Zmiany powierzchniowego bilansu lądolodu. a) Łączny bilans masy lodowca na jego powierzchni w latach 1990-2016. b) Powierzchniowy bilans masy jako funkcja wysokości wzdłuż linii przecięcia 'K' dla ostatnich siedmiu lat. Wysokość równowagi jest zdefiniowana jako wysokość, na której bilans masy śniegu jest zerowy (czyli masa się nie zmienia).

Im wyżej znajduje się krzywa na prawym wykresie, tym mniejsza jest utrata ilości grenlandzkiego lądolodu. Przykładowo w 2014 roku skala topnienia była niewielka. 

Anomalie ablacji lądolodu na podstawie danych z różnych stacji w ramach programu PROMICE. a) Anomalie w 2016 roku względem okresu 2011-2015. b) Anomalie względem okresu 1961-1990. Czerwone punkty oznaczają większą ablację w stosunku do podanego okresu, niebieskie oznaczają mniejszą. 

Z danych PROMICE wynika, że nawet w przypadku okresu odniesienia 2011-2015 ubytek lodu miał miejsce niemal wszędzie. Okres ten uwzględnia nie tylko rok 2012, ale także lata 2013-2014, kiedy sezon roztopów na Grenlandii był dość słaby.

Utrata masy lodu 
Prowadzone przez satelity GRACE pomiary wykazują ubytek masy lądolodu na Grenlandii.

Zmiany masy grenlandzkiego lądolodu w gigatonach od kwietnia 2002 do kwietnia 2016 roku.

W okresie kwiecień 2015 - kwiecień 2016 Grenlandia straciła 191 Gt lodu. We wcześniejszym sezonie było to 186 Gt, to mniej niż wynosi średnia z całego okresu - 269 Gt. Od początku pomiarów Grenlandia straciła ponad 3000 Gt lodu. Rekordowa utrata lodu miała miejsce w sezonie 2012/13 było to aż 562 Gt.

Albedo powierzchni lodu
Od albedo powierzchni, a więc to ile promieniowania zostało pochłoniętego, ale ile odbitego, zależy tempo topnienia lodowców i pokrywy śnieżnej. Im niższe albedo, tym więcej promieni zostaje pochłoniętych, a mniej odbitych.

Zmiany albedo powierzchni w latach 200-2016. a) w okresie letnim (czerwiec-sierpień). b) w lipcu. Poniżej mapa anomalii albedo względem okresu odniesienia 2000-2009.

Latem 2016 roku średnia wartość albedo wynosiła 71,1%, była więc około 4% niższa niż w latach 2000-2001. Wartość albedo w 2016 roku była piątą najmniejszą w historii prowadzony pomiarów od roku 2000. 

Temperatury
Tradycyjnie temperatury notowane na Grenlandii były wyższej niż wynosi średnia wieloletnia. Wiosną padły rekordy ciepła. Szczególnie anormalnie ciepły był kwiecień, kiedy ruszyło przedwczesne topnienie lodu.

Odchylenia temperatur w poszczególnych miejscach Grenlandii.

Tabela przedstawia kilka wybranych miejsc na Grenlandii, gdzie zlokalizowane są stacje pomiarowe PROMICE. Przedstawione są w niej odchylenia temperatur dla poszczególnych pór roku od jesieni (SON), do lata (JJA).


Topnienie lodowców na wybrzeżu 
Powierzchnia lądolodu się kurczy, widoczne jest to oczywiście na wybrzeżu, gdzie spływające do oceanu lodowce się wycofują. W skali całej historii pomiarów satelitarnych to tylko kilkanaście kilometrów kwadratowych. W ostatnich latach, licząc od roku 1999, co pokazuje wykres poniżej tempo to jest znacznie szybsze - 127 km² rocznie. 

Całkowita zmiana powierzchni grenlandzkiego lądolodu wyrażona w km² w latach 1999-2016. 

W 2016 roku powierzchnia lodowców skurczyła się o 60,6 km², czyli o połowę tego, co w ostatnich kilkunastu latach w średniorocznej skali, a o rząd wielkości więcej niż w latach 90. XX wieku, kiedy zmiany z powodu ocieplającego się klimatu dopiero zaczęły zachodzi. Strata w wyniku letniego topnienia wyniosła 100,8 km², ale jednocześnie nastąpił odzysk, wynoszący 40,9 km². Straty wynoszące 100,8 km² dotyczyły 22 z 45 lodowców. 11 lodowców zwiększyło, odzyskało swoje rozmiary, a 12 pozostało względnie stabilnych.

Na podstawie: Arctic Report Card 2016: Greenland Ice Sheet