W Arktyce na razie panuje spokój

Topnienie arktycznego lodu morskiego jest bardzo powolne, co z obecnej perspektywy oznaczałoby słaby wynik we wrześniu. Nie jest to jednak oczywiste. Klimatolodzy kilka lat temu mówili, że im wcześniej zacznie się topnienie, tym więcej stopi się lodu. To działa w obie strony, lub inaczej mówiąc - nie jest takie oczywiste. Przykładem jest rok 2012, wtedy topnienie się późno zaczęło. W tym roku wcześnie, ale topi się wolno. Innym przykładem są same rozmiary czapy polarnej w marcu i kwietniu. Czapa polarna jest sporych rozmiarów, ale jak na ostatnie lata oczywiście. 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w zestawieniu ze zmianami z wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Jak pokazują ostatnie lata, rozmiary i moment rozpoczęcia sezonu topnienia nie mają istotnego wpływu na wrześniowe minimum. Teoretycznie duże rozmiary pokrywy lodowej wpływają na większą liczbę dni z wyżami barycznymi. Oczywiście w grę wchodzą czynniki globalne, np. ilość ciepła, jaka trafia do Arktyki za pośrednictwem Oceanu Atlantyckiego. Albo też faza ENSO, gdzie efektem El Niño są lepsze warunki dla roztopów. Tak czy inaczej ostatnie lata pokazały, że rozmiary i czas nie mają przełożenia na wrześniowe minimum. W kwietniu (do 19 kwietnia) tempo topnienia lodu (spadku zasięgu) było ponad 60% wolniejsze od średniej 1981-2010. Powierzchnia lodu (area), jak pokazuje wykres obok (kliknij, aby powiększyć). także kurczyła się powoli. 

Dzisiejsze i prognozowane na 22-24 kwietnia warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej. Tropical Tidbits

Warunki temu nie sprzyjały, ale teraz to się zmienia. Powstaje wyż, który wzmocni topnienie pokrywy lodowej. Sprowadzi przede wszystkim ciepłe powietrze, a także zmniejszy ilość chmur. Warto przy tym podkreślić, że o tej porze efekt będzie niewielki. Sam wzrost temperatur nie będzie czymś imponującym. Temperatury mogą zbliżyć się do zera stopni, ale tylko na chwilę. Poza tym, wokół Oceanu Arktycznego wciąż zalega śnieg, który topi się w średnim tempie. Dopóki śnieg się nie roztopi, ciepłe masy powietrza nie będą mogły wedrzeć się nad Ocean Arktyczny z dużą siłą. Dopiero, gdy ląd uwolni się od śniegu, i zacznie się nagrzewać, wtedy nad pokrywę lodową temperatury zaczną przekraczać zero stopni. Do takiej sytuacji dochodzi zwykle pod koniec maja i w czerwcu. Oczywiście globalne ocieplenie przyspiesza topnienie śniegu, ale nie każdego roku, to nie jest proces liniowy.

Pokrywa lodowa na Morzu Beringa i Czukockim 20 kwietnia 2023 roku. NASA Worldview

Pokrywa lodowa na Morzu Łaptiewów 20 kwietnia 2023 roku.

W Arktyce topnienie przebiega na razie normalnie, jak na ostatnie lata oczywiście, bo jakby nie patrzeć - czapa polarna ma mniejsze niż kiedyś rozmiary. Widać to na zdjęciach satelitarnych. Takie pęknięcia i szczeliny w lodzie w ostatnich kilkunastu latach zawsze pojawiały się o tej porze roku. Tak więc na razie nie należy się spodziewać żadnych zmian, które można uznać za dramatyczne. Co nie znaczy, że za kilka tygodni będzie to samo.

Zobacz także:

• Bardzo powolne topnienie czapy polarnej, środa, 12 kwietnia 2023 Tempo topnienia lodu morskiego od początku marcowego maksimum jest dość powolne. To jednak nie ma większego znaczenia, gdyż zasięg i powierzchnia lodu są nadal mniejsze od średniej wieloletniej. Ale na razie jest spokojnie.