Strony

środa, 7 czerwca 2023

Maj 2023 - wkraczając w lato

Dzienny spadek zasięgu arktycznego lodu morskiego był umiarkowany przez większą część maja, po czym nabrał tempa w ciągu ostatnich kilku dni miesiąca. Tymczasem zasięg lodu morskiego na Antarktydzie od wielu dni notuje rekordowe wartości. 

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w maju 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla maja. Sea Ice Index - NSIDC

W maju tego roku średni zasięg lodu morskiego wyniósł 12,83 mln km2, co stanowi trzynastą najmniejszą w historii pomiarów wartość. Jest to więc dość sporo, jak na ostatnie lata, ale nie jest to też efekt braku globalnego ocieplenia. Arktyka w ciągu ostatnich kilkunastu lat stała się regionem dość wilgotnym, co w okresie letnim hamuje topnienie. Majowa pokrywa lodowa była 0,46 mln km2 mniejsza od średniej 1981-2010 i aż 0,91 większa od rekordowej z 2016 roku. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla maja 2023 roku. Tradycyjnie najmniej lodu znajduje się w sektorze atlantyckim, ale dość sporo jest wzdłuż wybrzeży Grenlandii. To efekt rzadko spotykanego silnego przyrostu w pierwszym kwartale tego roku. 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w maju 2023 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Przez większą część maja zasięg lodu kurczył się wolniej od średniej wieloletniej. Pod koniec miesiąca przyspieszył. W dniach 24-31 maja Arktyka straciła 0,45 mln km2 lodu. Całkiem sporo, bo przez cały miesiąc pokrywa lodowa skurczyła się o 1,4 mln km2.  

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Całościowe tempo spadku dla maja wyniosło 47,9 tys. km2 na dzień, podczas gdy średnia 1981-2010 wynosi 47 tys. km2.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla maja 2023 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL
 
Maj w Arktyce był zimny. W dużej części Arktyki temperatury były nawet 4
oC niższe od średniej wieloletniej. Wyjątek stanowiło Morze Beauforta i Karskie, gdzie temperatury były do 6oC wyższe od średniej wieloletniej. Ciepło było nad lądami, szczególnie w Kanadzie. Nad Zatoką Hudsona było 8oC cieplej niż zwykle. Za dość chłodne warunki odpowiadał rozległy obszar niskiego ciśnienia. W maju rolę we wzroście temperatur odgrywać zaczyna zachmurzenie. Im mniejsze, tym wyższe temperatury. Dodatkowo przez pewien czas rozległy cyklon, szczególnie w pierwszej połowie maja zaciągał wciąż jeszcze zimne masy powietrza znad lądu. Na początku maja północna Syberia była jeszcze pokryta śniegiem, więc temperatury były tam niskie.

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2023 dla maja (obszar - 65-90oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

Maj był dopiero 21-ym najcieplejszym w historii pomiarów w Arktyce. Średnia przypowierzchniowa temperatura wyniosła -4,58oC, to 0,16oC więcej niż wynosi średnia wieloletnia. Temperatury w całej Arktyce podbiły lądy, podczas gdy wokół bieguna północnej było nawet kilka stopni zimniej niż zwykle.

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla maja w latach 1979-2023.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla maja 2023 roku 32,3 tys.
km2, a więc 2,4% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku kwietnia skurczyło się o 1,42 mln km2.
 
Rekordy na Antarktydzie
Zupełnie inna sytuacja panuje na Antarktydzie. Tam zasięg lodu od wielu dni notuje rekordowe wartości. 
 
Średni zasięg antarktycznej pokrywy lodowej w maju 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla maja Sea Ice Index - NSIDC
 
Od ponad 90 dni zasięg lodu na Oceanie Południowym notuje rekordowo małe wartości. Tak było przez cały maj. Średni zasięg lodu wyniósł tam 2,87 mln
km2, podczas gdy średnia wynosi 3,25 mln km2. To w przypadku Antarktydy bardzo duża różnica, bo obecnie trwa tam sezon zamarzania. Wraz z początkiem czerwca sytuacja się nie zmieniła. Powolne tempo zamarzania miało miejsce na Morzu Weddella - to obszar, gdzie znajduje się największa powierzchnia lodu. Temperatury w północnej części tego akwenu były w maju nawet 10oC wyższe od średniej. Stąd tak powolne zmiany w zasięgu lodu morskiego. Najprawdopodobniej zachodzą tam zmiany takie same jak w czasie nocy polarnej  w Arktyce. Wtedy to, w latach 2016-2018 Arktyka notowała rekordowo małe wartości zasięgu lodu morskiego i temperatury. 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Springing into summer

Zobacz także:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz