Arktyczny wir zagłady

Ocieplający się klimat i topnienie lodu w Arktyce już wywierają ogromny wpływ na naszą niezwykle złożoną cywilizację. To niezwykłe, ale ostatnio Stany Zjednoczone nawiedził wir polarny, a przynajmniej coś, co go przypomina. Obserwujący to zjawisko naukowcy zastanawiają się, czy ten układ baryczny powinno się tak w ogóle nazywać. Nie przyniósł on zimowej aury, lecz jedynie ochłodzenie w środkowej części USA. 14 lipca w Minneapolis (stan Minnesota) odnotowano rekordowo niskie temperatury, poniżej 16^oC, czyli jeszcze mniej niż wynosił rekord z 1984 roku, kiedy temperatura spadła tam do 17^oC w lipcu. Wygląda więc na to, że najwyraźniej mieszkańcy USA mają do czynienia z prawdziwym wirem polarnym. Wir polarny to układ niskiego ciśnienia (niż baryczny) o charakterze cyklonu, związany jest z obszarem biegunowym planety. Wir polarny na Ziemi jest zjawiskiem sezonowym, które najsilniejsze jest w trakcie nocy polarnej. Ocieplanie Arktyki powoduje zmiany zachowania wiru i wielkie meandrowanie prądu strumieniowego.

Zachodnia część USA 16 lipca 2014 roku. Zdjęcie NASA

W wyniku tego stanu rzeczy jedna część USA objęta jest łagodną, wręcz jesienną aurą, a druga suchą i gorącą. Ta sucha i gorąca aura stanowi ogromny problem dla kontynentu amerykańskiego. Fala ciepła dociera nawet do regionów podbiegunowych w Kanadzie, w wyniku czego szaleją tam ogromne pożary. Jednak dużo większy problem ma zachodnia część Stanów Zjednoczonych, szczególnie Kalifornia i Nevada. Kalifornia przeżywa jedną z największych susz od dziesięcioleci. Anomalne zachowanie prądu strumieniowego doprowadza do tego, że ciepła i sucha pogoda utrzymuje się nad danym regionem przez wiele dni, a nawet miesięcy, podczas gdy w innym regionie jest zimno i wilgotno.

Powierzchnia lodu w Arktyce jest o ponad 1 mln km² mniejsza niż kilkanaście lat temu. Nie należy już oczekiwać w USA czy Europie na powrót do normy sprzed 20-30 lat. Choć dla wielu państw pogoda wciąż jeszcze będzie łaskawa, przynajmniej przez jakiś czas, to będziemy musieli pogodzić się z faktem istnienia blokad cyrkulacji atmosferycznej, których ostatnio doświadczamy również w Polsce pod postacią burz i fal upałów, przerywanych tylko na chwilę relatywnie niewielkim ochłodzeniem.  

 Susza coraz bardziej doskwiera Kalifornii. Mieszkańcy wielkich miast jeszcze jej nie dostrzegają, tymczasem kalifornijskie rolnictwo ponosi ogromne straty.

Wracając do USA. Kalifornia, stan USA znany z gwiazd show biznesu doświadcza coraz bardziej dokuczliwej suszy, którą chyba już tylko El-Niño jest w stanie przerwać. Rekordowo mała ilość śniegu w górach Sierra Nevada nie jest w żadnym stopniu uzupełnić jezior i pokładów wodonośnych. Mieszkańcy miast takich jak Los Angeles czy San Jose jak na razie nie zdają sobie sprawy z poważnej sytuacji, w jakiej się znaleźli. Jak na razie tylko władze Kalifornii wprowadziły zakaz podlewania przydomowych ogródków, a za którego złamanie grozi wysoka grzywna.

Nie jest to tylko problem Los Angeles i innych miast Kalifornii, ale też przede wszystkim terenów wiejskich. Przewiduje się, że straty wynikające z długotrwałej suszy mogą wynieść 2,2 mld dolarów, a pracę w sektorze rolniczym straciło już 17 tys. osób.

Poziom wody w Lake Mead niedaleko Las Vegas szybko się obniża. 

Na tym samym wózku jedzie znane ze słynnych kasyn i nocnych klubów Las Vegas w 90% bazujące na poborze wody ze sztucznego zbiornika Lake Mead, którego poziom wód obniża się w zastraszającym tempie dwóch metrów na miesiąc, a które  już teraz osiągnęło rekordowo niski poziom. Analizy prowadzone w 2008 roku przez Barnett i Pierce pokazują, że w wyniku zmieniającego się klimatu i nadmiernego poboru wody Lake Mead ma 50 procent szans na wyschnięcie w przeciągu następnych 15 lat. Kolejny problem to energetyka. Słynna zapora Hoovera znajduje się właśnie tam i zasila w energię elektryczną Las Vegas. Jeśli susza się przedłuży, to Las Vegas może stanąć w obliczu poważnych problemów – wodnych, energetycznych, a możliwe, że nawet społecznych. Bo kryzys wodny i energetyczny (oparty w większości na kurczących się paliwach kopalnych), będzie mieć swoje reperkusje w zachowaniu społeczeństwa, co możemy zaobserwować na przykładach Syrii i wielu innych państw na świecie.

Topniejąca pokrywa lodowa na granicy Morza Łaptiewów i Basenu Arktycznego, 16 lipca 2014 roku. Zdjęcie NASA

A wszystko to dzieje się dopiero na początku procesu zmiany klimatu, w wyniku zmian gdzieś tam daleko na północy, na tyle daleko, że niewielu z nas ma o tym jakieś pojęcie. Możemy tylko spekulować, co się stanie, kiedy Ocean Arktyczny będzie już wolny od lodu. Do tego nałoży się całościowe ocieplenie klimatu, wzrost temperatur powietrza i oceanów oraz coraz bardziej ekstremalne zjawiska pogodowe.
Choć pewnie, kiedy w Arktyce zniknie lód, to sceptycy powiedzą, że to już się kiedyś działo, a zmiany są częścią naturalnego cyklu.


Zobacz także:

• Ocieplenie klimatu w Arktyce i na Ziemi prowadzi do tego... , wtorek, 21 stycznia 2014
• Ciepło w Arktyce i u nas, czwartek, 26 grudnia 2013 
• Katastrofalne skutki zaniku lodu w Arktyce, piątek, 12 lipca 2013  Rekordowe topnienie lodu w Arktyce w 2012 roku miało i wciąż ma wpływ na klimat i wszystko co się z nim wiąże. We wrześniu ubiegłego roku pokrywa lodowa w Arktyce skurczyła się do mniej niż 4 mln km². Tak ogromne zmniejszenie się lodu w Arktyce zdestabilizowało klimat Europy...