W Arktyce coraz mniej śniegu

W ciągu ostatnich kilku dekad powierzchnia arktycznego lodu morskiego znacznie się zmniejszyła. Jeszcze na początku lat 80-tych XX wieku powierzchnia lodu we wrześniu liczyła średnio 5,5 mln km², w 2012 roku spadła do zaledwie 2,3 mln km². Nie tylko powierzchnia i zasięg lodu się kurczą, spada też grubość pokrywy śnieżnej. Długoterminowe pomiary grubości śniegu pokazują, że warstwa śniegu leżącego na arktycznym lodzie jest coraz cieńsza. Przyczyną są zmniejszające się opady śniegu nad Oceanem Arktycznym oraz zmniejszenie się powierzchni lodu we wrześniu i październiku, kiedy to opady śniegu w Arktyce są największe.

Naukowiec badający lód pokrywający Ocean Arktyczny. Na zdjęciu widać staw powstały z roztopionej pokrywy śnieżnej. Te arktyczne kałuże pochłaniają energię słoneczną i przyspieszają w ten sposób letnie topnienie czapy polarnej.

Z najnowszych badań wynika, że miejscami grubość pokrywy śnieżnej zmniejszyła się tam nawet o 30-50%. Naukowcy jeszcze nie wiedzą, jakie będą skutki tak niskich opadów, jednak obawiają się, że skutkiem mogą być szybsze roztopy lodu morskiego. Naukowcy z NASA i Uniwersytetu Waszyngtońskiego prześledzili zmiany zachodzące w pokrywie śnieżnej, która pokrywa czapę lodową Arktyki. Do opracowania swoich wyników badań wykorzystali zarówno dane pochodzące z projektów NASA tj. BROMEX i Operation IceBridge, jak i rosyjskie dane naukowe z okresu 1950-1990.

Seledynowe odcienie lodu to woda pokrywająca lód ze stopionego wcześniej śniegu. Topniejący przez to lód staje się coraz cieńszy i zaczynają pojawiać się ubytki. Przyczyną są nie tylko małe opady śniegu zimą, ale też wysokie temperatury i nasłonecznienie latem. Na zdjęciu widzimy pokrywę lodową Morza Czukockiego 10 czerwca 2011 roku. Zdjęcie Terra, NASA

Wynik badań jest taki, że nie tylko lód staje się coraz cieńszy, ale i sam śnieg, który zalega na powierzchni arktycznego lodu. Grubość pokrywy śnieżnej w amerykańskiej części Arktyki spadła z 35 cm do 22 cm. Z kolei miąższość śniegu na paku lodowym Morza Beauforta, Morza Czukockiego oraz na północy i na zachodzie Alaski sięga obecnie 14,5 cm, wcześniej jej grubość wynosiła 33 cm.

Obecność śniegu na arktycznym lodzie pływającym jest bardzo ważna. Śnieg działa jak tarcza, izolując w ten sposób lód morski. Po pierwsze z uwagi na to, że aby zaczął się topić lód na powierzchni musi pierw stopić się leżący na nim śnieg. Ponadto śnieg odbija większość promieni słonecznych, dzięki czemu lód nie absorbuje energii. Dlatego tempo topnienia lodu morskiego jest wolniejsze. Niestety obecnie śniegu jest coraz mniej, a co za tym idzie lód szybciej się roztapia. W tym roku dzięki dość chłodnej i pochmurnej pogodzie w maju i czerwcu śnieg nie topił się zbyt szybko, a ilość stawów na lodzie (efekt topnienia pokrywy śnieżnej) była niewielka. To spowolniło topnienie lodu w lipcu i teraz w sierpniu, kiedy to pomimo ostatnio dobrych warunków pogodowych, lód topił się i wciąż topi dość powoli.

Na podstawie: NASA - Global Climate Change i Losy Ziemi.pl