Arctic News - początek zamarzania

Ostatnia dekada września to początek sezonu zamarzania. Niespokojna pogoda, sztormy i powoli wychładzające się wody Oceanu Arktycznego sprawiły, że zasięg arktycznego lodu rósł względnie powoli, zdecydowanie wolniej niż rok temu, ale z tempem typowym dla początku nocy polarnej. Należy zwrócić uwagę, że w tej kwestii istotną rolę odgrywał wiatr, a w mniejszym stopniu potencjał cieplny wód morskich. Nad Ocean Arktyczny nie docierają już ciepłe masy powietrza, a na północy Kanady i Syberii zaczął padać śnieg.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Trzecia dekada września to początkowy okres sezonu, kiedy zaczynają zamarzać wody arktycznych mórz. Dlatego też czapa polarna zachowała jeszcze kształt z wolną od lodu "zatoką", ciągnącą się od Morza Łaptiewów. To samo dotyczy Morza Wschodniosyberyjskiego. W jednym i w drugim przypadku, co widać na animacji poniżej - zachodzą zmiany. Przejście Północno-Wschodnie pozostaje otwarte, z kolei Kanał Parry'ego szybko zamarza. Poszerza się obszar lodu na Morzu Beauforta, z tym w ciągu ostatnich pięciu dni tempo przyrostu znacznie zwolniło. Co ciekawe w wyniku działania silnych wiatrów i częściowo także ciepła wód Atlantyku, powoli zmniejsza się powierzchnia i zasięg paku lodowego na Morzu Barentsa. Granica lodu na tym akwenie minimalnie się cofnęła, a koncentracja znacznie spadła.

 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego między 20 a 30 września 2014 roku. Kliknij, aby powiększyć.

Zasięg lodu w Arktyce w 2014 roku na tle ostatnich lat i wyszczególnienie na okres wrzesień - połowa listopada (kliknij, aby powiększyć). IARC-JAXA

Początek sezonu zamarzania jest typowy dla miesiąca września. Początkowo lód przyrastał powoli, ale w ostatnich dwóch dniach miesiąca widzimy wyraźne przyspieszenie. Zasięg lodu według danych JAXA jest obecnie piątym najmniejszym w historii pomiarów. Oto zestawienie dla 30 września z ostatnich lat:

2005 - 5,65 mln km²
2006 - 5,86 mln km²
2007 - 4,43 mln km²
2008 - 5,09 mln km²
2009 - 5,48 mln km²
2010 - 5,39 mln km²
2011 - 4,85 mln km²
2012 - 3,80 mln km²
2013 - 5,51 mln km²
2014 - 5,33 mln km²

Odchylenia temperatury powietrza od normy w Arktyce. Climate Reanalyzer

Powierzchniowe wody Oceanu Arktycznego wychładzają się, ale odchylenie temperatur jest wciąż wysokie, co ma wpływ na tempo przyrostu lodu. Szczególnie jeśli spojrzymy na zmiany grubości czapy polarnej. Wzdłuż rosyjskiego wybrzeża woda ma 3 do 4^oC, w pobliżu granicy z lodu około 0^oC. Zimniejsze są wody Morza Beauforta, gdzie wzdłuż wybrzeża temperatura sięga 1^oC, maksymalnie 2^oC. Na uwagę zasługuje odchylenie temperatury powietrza. Anomalie ostatnio się nasiliły. Całościowo Arktyka jest o ponad 1^oC cieplejsza niż wynosi średnia 1979-2000. Lokalnie jest nawet jest 7-9^oC cieplej. Są to duże wartości, a co za tym idzie, różnica między tropikami a regionem polarnym jest mniejsza. Taki stan rzeczy nasila anomalia pogodowe wokół Arktyki, m.in. przedłużającą się suszę w Kalifornii.

Zmiany grubości arktycznego lodu morskiego między 20 a 30 września 2014 r. HYCOM

Głównie wiatr z powodu obecności sztormów, ale i temperatura wód miała ostatnio wpływ na roztopy w Arktyce. Są miejsca, gdzie lód jeszcze się topi. Animacja pokazuje zmianę między 20 a 30 września, gdzie możemy zobaczyć, że nastąpił dość wyraźny jak na ten okres spadek grubości lodu. Miąższość lodu spadła w rejonie bieguna północnego i na obszarze między biegunem, Svalbardem, a płw. Tajmyr.

Przejście Północno-Zachodnie w górnej części zdjęcia i Morze Baffina-Labradorskie w dolnej, 30 września 2014 roku. Zdjęcia Terra, NASA

Cieśnina Barrow'a (Przejście Północno-Zachodnie), 30 września 2014. NASA

Pierwsze dni astronomicznej jesieni w Arktyce zaczęły się zwyczajnie, ale sytuacja w Arktyce poprawiła się nieznacznie. Powierzchnia czapy polarnej jest prawie 1,2 mln km² mniejsza niż średnia z okresu 1979-2008. Anomalie temperatur z roku na rok są coraz większe. Temperatura w Arktyce obniża się bardzo powoli, gdyż zbyt duża powierzchnia wód arktycznych uległa nagrzaniu.

Sezon topnienia w tym roku był dość łaskawy, teraz czas na zimę. Warunki zimowe także mają wpływ na stan arktycznego lodu i przyszły sezon roztopów. Wkrótce przekonamy się, czy zima okażę równie łaskawa co lato.

Zobacz także:

• Arctic News - koniec roztopów, niedziela, 21 września 2014 Sezon tegorocznych roztopów w Arktyce definitywnie dobiegł końca. Według danych NSIDC zakończył się on 16 września, wg JAXA 17 września. Warunki pogodowe w ostatnim tygodniu już nie sprzyjały topnieniu lodu. Podstawowym czynnikiem decydującym o zachowaniu pokrywy lodowej był wiatr i temperatura wód Oceanu Arktycznego.