Arctic News - reakcja na zmianę pogody

Kilka dni z wysokim ciśnieniem atmosferycznym (małe lub brak zachmurzenia i odpowiedni wiatr, wystarczyło, by topnienie lodu nabrało złowieszczego pędu. Teraz Arktyka ponownie ociera się o rekord. Złe warunki dla topnienia lodu mogą, ale niekoniecznie muszą definitywnie przekreślić całego sezonu topnienia jeśli chodzi o rekordowe topnienie, szczególnie że minęła dopiero połowa lipca. 

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w kolorowej wersji.

 Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Na pierwszy rzut oka widać, że zasięg lodu jest spory, jeśli spojrzymy na animacje to także możemy zauważyć, że zmiany w Arktyce nie są szczególnie duże jak na tę porę roku. Tylko na Morzu Karskim i Barentsa lód zniknął niemal całkowicie. Niewiele działo się w ciągu ostatnich kilkunastu dni na rosyjskich wodach. Ale teraz widać, że Przejście Północno-Wschodnie może się wkrótce otworzyć. Podobnie jak Przejście Północno-Zachodnie, choć te raczej w tym miesiącu się nie otworzy, warunki dla topnienia nie są teraz aż tak dobre, by mogło do tego dojść. Zwłaszcza że w ciągu następnych dni warunki pogodowe zmienią się wręcz o 180 stopni. Co może nawet zatrzymać dalsze topnienie. Koncentracja lodu pogarsza się z każdym dniem, zwróć uwagę na mapę koncentracji w kolorowej wersji, a także zdjęcia satelitarne.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego między 7 a 15 lipca 2016. Kliknij, aby powiększyć.

Zmiany wydają się być niewielkie, ponieważ w tym roku nie ma miejsc faworyzowanych. Niemal wszędzie topnienie zachodzi tak samo, a nie tak jak przykładowo w 2014 roku. Wtedy bardzo szybko wycofywał się lód na Morzu Łaptiewów, podczas gdy w innych miejscach, jak Morze Wschodniosyberyjskie, Barentsa i Beauforta przez większość czasu topnienie stało w miejscu.

 
Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2016 roku względem 2012 i wyszczególnienie względem wybranych lat. NSIDC

Zimny i pochmurny czerwiec wiele nie pomógł. Moce ocieplającego się klimatu są cały czas obecne, więc topnienie zachodzi na razie bez większych przeszkód. Dogania powoli rok 2012.  Zasięg lodu morskiego 15 lipca wyniósł 8,1 mln km², tyle ile w czasie wrześniowego minimum w okresie 1900-1960. Obecne rozmiary czapy polarnej są według Narodowego Centrum Danych Lodu i Śniegu są niewiele większe do tych z 2012 - różnica wynosi 0,2 mln km². Danej JAXA pokazują, że tegoroczny zasięg lodu dla 15 lipca był nawet mniejszy niż w 2012. Jak pokazuje mapa NSIDC z powodu coraz cieplejszych wód niesionych przez Golfsztrom i fali upałów w północno-zachodniej Rosji, lód wycofuje się daleko na północ.

Odchylenia temperatur na półkuli północnej w okresie 7-14 lipca 2016. NOAA/ESRL

Początek lipca w Arktyce był zimny, ale kolejne dni zmieniły sytuację. Ten okres pokazany na powyższej mapie jest mniej więcej tak samo ciepły jak w 2012 roku. Z tą jednak różnicą, że wtedy ciepłe były kluczowe dla topnienia lodu obszary. W tym roku jest nieco inaczej. O ile między 7 a 14 lipca było ciepło nad M. Czukockim i Beauforta, to zimne masy powietrza występowały nad M. Łaptiewów. Niezwykle ciepło, być może wręcz rekordowo ciepło jest nad Morzem Karskim, tyle tylko, że tam nie ma już lodu, ale aktualnie wiatr wieje w stronę Basenu Arktycznego i Cieśniny Wilkickiego, więc te niezwykle ciepłe wody i masy powietrza mogą mieć swój udział w topnieniu lodu. Na mapie Climate Reanalyzer widać, że nad Morzem Beauforta, choć na razie niecałym się ochładza. Oczywiście oddala to szanse na otwarcie szlaku morskiego w lipcu.

 Anomalie temperatur wód arktycznych w okresie 9-15 lipca 2016. DMI

Dane Duńskiego Instytutu Meteorologicznego pokazują, że wody Morza Karskiego rozgrzane są poza skalę, ale wolne od lodu obszary Morza Beauforta także są dość ciepłe, co przekładać się powinno na dalsze topnienie lodu. 

Anomalie temperatur wód w Arktyce dla 15 lipca 2012 i 16 lipca 2016. Climate Reanalyzer

DMI chyba nie archiwizuje danych dalej niż 30 dni (bloga zacząłem prowadzić w 2013 roku). Posłużymy się więc Climate Reanalyzer. Zwróć uwagę, że dane z 2012 roku, to reanaliza, więc dane te mogą się różnić, choć w niewielkim stopniu. Z danych wynika, że obecna sytuacja termiczna wód wygląda dość groźnie, poza Morzem Beauforta, gdzie jednak obszar i temperatury wód są mniejsze, a to jeden z kluczowych akwenów. Nie znaczy to, że niezwykłe ciepłe wody Morza Karskiego są całkowicie bez znaczenia. Nie tylko chodzi tu o sytuację, kiedy wieją odpowiednie wiatry, ale to co znajduje się na dnie tego morza - hydraty metanu - morska zmarzlina, kryjąca w sobie duże ilości metanu i półwysep Jamał, z temperaturami rzędu 28-30^oC. Ciekawe ile w tym roku powstanie tam nowych dziur i ile metanu trafi do atmosfery? 

  Zmiany grubości lodu w pierwszej połowie lipca 2016. HYCOM

Pokrywa lodowa szybko topnieje, zmniejsza się grubość lodu. Dane HYCOM nie są zbyt dokładne, ale pokazują dużą różnicę w grubości lodu względem 2012 roku. Dane satelitarne potwierdzają, szczególnie ostatnie zdjęcie.

 Morze Czukockie, Wschodniosyberyjskie i część Basenu Arktycznego 15 lipca 2016 roku. NASA Worldview

Wschodnia część Morza Karskiego i północny kranie Morza Barentsa 15 lipca 2016 roku. NASA Worldview

Rosyjska część Basenu Arktycznego 15 lipca 2016. NASA Worldview

Ostatnie zdjęcie przedstawia centralną część pokrywy lodowej - rosyjska część Basenu Arktycznego. Kliknij na link, aby powiększyć. Rozdrobiona kra lodowa świadczy o tym, że lód ma mniej niż metr grubości, ale nie więcej niż 1,2 metra. Ten lód może szybko się roztopić. Zdjęcie po lewej przedstawia fragment obszaru pokazanego wyżej. Drobna, dryfująca kra lodowa, pod którą prawdopodobnie dostaje się ciepła woda z Morza Barentsa i Karskiego.

W Arktyce jest sztorm, który w ciągu najbliższych dni uformuje ujemny dipol arktyczny. To nie jest sytuacja ratunkowa, gdyż wyż po rosyjskiej stronie zniszczy spory obszar cienkiej pokrywy lodowej. Megatopnienie wciąż trwa, a globalne ocieplenie mimo niespecjalnie sprzyjających dla topnienia warunków pogodowych, pokazuje swoją moc. Zasięg lodu morskiego będzie wciąż się kurczyć w szybkim tempie. Chyba że dojdzie do takiej zmiany warunków pogodowych, które w końcu złamią obecną sytuację.

Zobacz także:

• Arctic News - wielkie topnienie powraca?, piątek, 8 lipca 2016 Zmiany jakie zachodzą w Arktyce, zaczynają powoli przybierać dość powiedzmy ponury obrót. I choć zasięg lodu jest aktualnie większy niż w 2012 roku, to sprawa nie jest przesądzona. Oczywiście jest teraz mało prawdopodobne, by miał paść rekord. Ale teoretycznie, w dzisiejszych czasach postępującego ocieplenia planety: nigdy nie mów nigdy. Jak pokazuje animacja, Arktyka wychodzi ze złych dla topnienia warunków, w te bardziej korzystne.