Projekcje na pierwsze tygodnie sezonu zamarzania

Sezon topnienia zbliża się już do końca. Prawdopodobnie zakończy się na drugim, choć nie wykluczone, że nawet na trzecim miejscu. Niezależnie od tego, zasięg lodu, a co ważne jego ilość są niewielkie, i będzie miało to swoje przełożenie na dalszych rozwój wydarzeń w nadchodzących miesiącach.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w dniach 1-8 września 2019. AMSR2, University of Bremen
 

Dipol arktyczny, który pojawił się na samym początku września okazał się relatywnie słaby, ale jak pokazuje animacja doprowadził do zmiany granicy lodu morskiego po stronie Oceanu Spokojnego. Powierzchnia czapy polarnej kurczyła się powoli (wykres obok), a powyżej 77^oN szczeliny i luki w lodzie zaczęły zamarzać. Działo się to głównie we wschodniej części Morza Beauforta, gdzie lód topił się powoli przez całe lato. Niewielki spadek temperatury doprowadził do szybkiego zamarznięcia nieogrzanych przestrzeni między krami lodowymi. Na animacji widać wyraźnie zmianę koncentracji lodu.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2019 roku i projekcje zmian do końca października. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Najprawdopodobniej za kilka dni padnie minimum. Może to się stać za dwa lub trzy dni, albo dopiero za tydzień. Niezależnie od tego należy spodziewać się bardzo powolnych spadków. Zasięg lodu powinien skurczyć się do 4,1 mln km², być może do 4 mln km² przebijając o włos rok 2007 i 2016 ze względu na wciąż wysokie temperatury wód. 

Średnie ciśnienie atmosferyczne oraz odchylenia temperatur w ciągu najbliższych 10 dni. Climate Reanalyzer

Teraz należy się już skupić bardziej na tym, co się będzie działo w pierwszych tygodniach sezonu zamarzania. Są dwa scenariusze. Bez względu na przebieg wyżej pokazanych na wykresie projekcji, przez najbliższe 10 dni, być może nieco więcej będziemy mieli do czynienia z mocno wypłaszczonym minimum. A to ze względu na wysokie temperatury wód i prognozy warunków pogodowych. Będzie występować wyż baryczny, ale na obrzeżach będzie panować niskie ciśnienie. Ogólnie nad Oceanem Arktycznym więcej będzie chmur niż otwartego nieba, co utrudni ucieczkę ciepła w wyższe warstwy atmosfery. 

Potem jednak sytuacja będzie musiała obrać kierunek. Scenariusz a) zakłada umocnienie się wyżu i cyrkulację, która doprowadzi do szybkiego wychładzania się wód zewnętrznych, np. Morza Łaptiewów czy Czukockiego. W tej sytuacji zasięg lodu szybko wzrośnie i pod koniec października będzie zbliżony do wartości z 2012 i 2016 roku. Scenariusz b) zakłada przewagę niskiego ciśnienia nad Oceanem Arktycznym, ewentualny niewielki wyż w centrum. W takiej sytuacji zamarzanie wód będzie spowolnienie ze względu na działanie koca z chmur. Pod koniec października zasięg lodu może być nawet 0,3 mln km² mniejszy od rekordowego wtedy 2016 roku. Będzie się to wiązało z potężnymi, rzędu 4-5^oC odchyleniami temperatur w Arktyce. 

 Kra lodowa w Basenie Arktycznym w pobliżu bieguna północnego 8 września 2019 roku. NASA Worldview

Biorąc pod uwagę temperatury wód, ilość energii zmagazynowanej w oceanach i ogólnie postępujące ocieplenie klimatu należy się spodziewać: niezależnie od tego, jak będą wyglądać pierwsze tygodnie sezonu zamarzania, to w kolejnych miesiącach, możliwe że już w listopadzie dojdzie do drastycznego wzrostu odchyleń temperaturowych w Arktyce. W sytuacji scenariusza a) należy spodziewać się gwałtownego wyhamowania zamarzania w listopadzie lub w grudniu, lub w obu tych miesiącach i bardzo wysokich jak na ów okres temperatur. Temperatur, które będą hamowały dalsze zamarzanie Oceanu Arktycznego, szczególnie południowej części Morza Czukockiego i potem Beringa.

Jedno jest pewne - sezon zamarzania nie będzie dla klimatologów nudny. Ostatnie lata pokazują, że półrocze zimowe ma równie dramatyczny przebieg co letnie roztopy w 2012 roku.