PIOMAS (luty 2020) - lodowaty wir jednak niewiele pomógł

Najsilniejszy od lat wir polarny, który nie pozwolił na silne adwekcje ciepłych mas powietrza nad region Oceanu Arktyczny, dzięki czemu pomógł w poprawie stanu czapy polarnej. Zmiany są jednak nieznaczne. Według modelu Pan-Arctic Ice Ocean Modeling and Assimilation System średnia objętość lodu w lutym 2020 roku wyniosła 19 567 km³, co czyni ją czwartą najmniejszą w historii.

Objętość lodu w Arktyce w 2020 roku względem wartości z ostatnich lat i średniej 1979-2018. PIOMAS

Patrząc na wykres, a także na animację obok (kliknij, aby powiększyć) to sytuacja w Arktyce z jednej strony uległa pewnej poprawie, ale z drugiej zaś na tle ostatnich lat i dekad widać jedynie drobną zmianę mającą niewielkie znaczenie. Średnia objętość lodu w lutym owszem była 2200 km³ większa niż w rekordowym wtedy 2017 roku. Dodatkowo tempo zmian styczeń-luty w 2020 roku wyniosło prawie 3200 km³, podczas gdy w 2017 roku było to 2725 km³. Mamy więc spore różnice w dwóch zupełnie przeciwstawnych sezonach zamarzaniach. I tu kończą się dobre informacje, bo na 1 marca (ostatni odczyt) różnica względem 2017 roku wyniosła 2209 km³, a więc w stosunku do średniej miesięcznej nie nastąpiło dalsze poprawianie sytuacji. Co więcej grubość pokrywy lodowej w dalszym ciągu prezentuje się fatalnie.

 Grubość arktycznego lodu morskiego dla 29 lutego w latach 2007-2020. 

Powyższe zestawienie map PIOMAS pokazuje, że choć poprawa miała miejsce, to w sumie można ją zaliczyć do fluktuacji w trendzie, co zresztą pokazuje wykres na końcu. Największe negatywne zmiany są widoczne względem lat 2007-2010, ale nawet na tle np. 2013 (po wielkim topnieniu) też występują miejsca, gdzie lód w tym roku jest wyraźnie cieńszy. No i oczywiście pojawia się pytanie: który model jest lepszy? PIOMAS czy HYCOM. W prawie we wszystkich latach przedstawionych na wykresie obok na przykładzie lutego, widać, że tam, gdzie występuje najgrubszy lód, w tym roku jest on mniej lub bardziej zauważalnie cieńszy.

Na tej tabeli przedstawiona jest dokładna rozpiska objętości lodu na 28 lutego. W różowych kolumnach przedstawione są różnice względem poprzednich lat i średnich dekadowych, także ich procentowe wartości. Należy zwrócić uwagę na niewielką różnicę w stosunku do 2010 roku - to tylko 0,4%. Wykres pokazuje tempo przyrostu objętości lodu morskiego w lutym 2020 roku w zestawieniu ze średnią z poprzedniej dekady. Wielokrotnie dzienny przyrost był wolniejszy niż w ostatnich latach.

Grubość lodu morskiego w lutym 2020 roku i jej odchylenia w stosunku do średniej 1981-2010. PIOMAS/Zachary Labe

Niewielka poprawa na tle ostatnich lat tego wieku może oczywiście stać się tematem sceptyków klimatycznych. Co, jeśli popatrzymy na średnią wieloletnią, a nie na zmiany w stosunku do konkretnego roku ze w swoim unikalnym sezonem zamarzania/topnienia? Na mapie widać, że w prawie każdym regionie czapy polarnej lód jest cieńszy. Miejscami tylko ma tyle ile wynosi średnia lub jest nieco grubszy.  Ale nawet na tle dość niewielkiego okresu ostatnich lat jest wiele miejsc, gdzie lód jest cieńszy. Mapa obok przedstawia różnice w grubości pokrywy lodowej w lutym 2020 względem okresu 2011-2018.

Grubość arktycznego lodu morskiego w 2020 roku w stosunku do okresu 2006-2019 i średnich wartości z lat 80. i 90. XX wieku. PIOMAS

Tak naprawdę, to nic się nie poprawiło. Wzrost objętości lodu to głównie zasługa wzrostu jego powierzchni. W przypadku lutego widać to wyraźnie - wzrost grubości pokrywy lodowej nie przyspieszył, a powinien z uwagi na dość niskie temperatury. Za zaistniałą sytuacje stoi woda morska, która bardzo szybko została pokryta jesienią lodem. Ponadto z racji występowania dodatniej AO i tym samym rozległych niżów po stronie rosyjskiej miał w lutym miejsce eksport lodu przez cieśninę Fram. 1 marca średnia grubość czapy polarnej wyniosła jedynie 153,6 cm, podczas gdy w 2013 roku, po wielkich roztopach wartość ta liczyła 152,6 cm. 

Zmiany średniej miesięcznej ilości lodu morskiego w Arktyce dla lutego w latach 1979-2020. Dane PIOMAS

Jaki więc z tego płynie wniosek? Taki, że tak naprawdę trudno jest doszukać się zauważalnych zmian, które mogłyby realnie wpłynąć na wrześniowy wynik topnienia. Skoro 1 marca 2020 roku objętość lodu była tylko o 47 km³ większa niż w 2012 roku, to do rekordowego topnienia wystarczy jeden lub dwa gorsze dni. W praktyce oznacza to jeden dzień z dobrym ustawieniem dodatniego dipola arktycznego i jeden porządniejszy sztorm w sierpniu. Ten wir polarny niewiele znaczy, gdy spojrzy się na lata 80. XX wieku - średnia dla lutego to 27 600 km³, tak więc tegoroczna czapa polarna jest o prawie 30% mniejsza.

Pozostaje teraz czekać, i patrzeć a jak letnie warunki pogodowe wzmocnione antropogenicznym globalnym ociepleniem poradzą sobie z tym, co udało się wypracować lodowej zimie 2019/20. 

Zobacz także:

• PIOMAS (styczeń 2020) - stan pokrywy lodowej zaczął się w końcu poprawiać, czwartek, 6 lutego 2020 Utrzymująca się od listopada dość stabilna komórka polarnego powietrza przyniosła efekt co do objętości lodu morskiego. Jego ilość wzrosła, tak samo jak i grubość.
• PIOMAS (grudzień 2019) - arktyczna zima nie daje satysfakcjonującej poprawy, środa, 8 stycznia 2020