Sztormy i dipol arktyczny u schyłku sezonu zamarzania

Przez Ocean Arktyczny przetaczają się silne sztormy, które wywierają wpływ na czapę polarną. W wielu miejscach pojawiły się liczne pęknięcia, a także szerokie szczeliny w cienkiej pokrywie lodowej. Do tego układy baryczne formują dodatni dipol arktyczny. Mimo iż zjawisko to nie wpłynie o tej porze roku negatywnie na zasięg lodu, to na jego objętość już tak. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny zasięg i koncentrację lodu morskiego. 

 

Powierzchnia lodu morskiego w 2021 roku na tle wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

 

Tak jak można było się tego spodziewać, co najmniej do połowy marca nie da się powiedzieć, czy sezon zamarzania się już zakończył. Przykładowo tempo przyrostu powierzchni lodu (area) po powolnych zmianach na początku miesiąca, przyspieszyło. Obecna jej maksymalna wartość wynosi 12,98 mln km² i utrzymuje się w granicy wartości średniej z minionej dekady. 

 

Dzisiejsze i prognozowane na 13-14 marca warunki pogodowe w Arktyce. Tropical Tidbits

Jednak to nie powierzchnia/zasięg ma tu teraz duże znaczenie. Zważywszy na to, że w 2012 roku wartości o tej porze były większe. Duża czapa polarna wiosną wpływa na wzorce pogodowe w Arktyce - efektem jest większy udział wyżów barycznych późną wiosną i latem. Problemem są obecne warunki pogodowe, które wpływają na strukturę czapy polarnej oraz na ilość lodu. W Arktyce powstała bomba cyklonowa z ciśnieniem rzędu 970-975 hPa, a nawet mniejszym. Dziś nad Morzem Karskim wartość ta spadła do 962 hPa. Wcześniej, bo 9 marca sztorm osiągnął ciśnienie o 6 hPa niższe niż w trakcie wielkiego cyklonu z sierpnia 2012 roku. Taka sytuacja ma się utrzymać jeszcze do 14 marca.

Dzisiejszy i prognozowany na 13-14 marca rozkład ciśnienie atmosferycznego na poziomie morza. Meteologix

Poza samym wiatrem problem stanowi dodatni dipol arktyczny. To wzór baryczny z wysokim ciśnieniem po stronie amerykańskiej i niskim po euroazjatyckiej. Związany przeważnie z dodatnią oscylacją arktyczną sprzyja ubywaniu lodu. Chodzi tu o jego ilość. Pak lodowy jest niesiony w wyniku działania wiatru w stronę Oceanu Atlantyckiego. Tam często trafia do Cieśniny Fram, co oznacza koniec lodu, który topi się w cieplejszych wodach.

Szeroka miejscami na 25 km szczelina w lodzie Morza Wschodniosyberyjskiego 11 marca 2021 roku. NASA Worldview

 

Pęknięcia i szczeliny w paku lodowym Morza Czukockiego 11 marca 2021 roku.

Pęknięcia i szczeliny w paku lodowym Morza Beauforta 11 marca 2021 roku.

Struktura lodu uległa zmianie w ciągu kilku dni. Lity pak lodowy jest teraz usłany pęknięciami i szczelinami. Szczelina na Morzu Wschodniosyberyjskim ma nawet 25 km szerokości. Choć zamarza ze względu na temperatury, to lepiej na tam wchodzić. Lepiej też nie organizować maratonu na biegunie północnym, chyba że wszystko zostanie sprawdzone w ostatniej chwili. Maraton odbywa się w na początku kwietnia, ale nie wiemy, co się wtedy będzie działo w Arktyce. Ze względu na pogodę co chwilę pak lodowy pęka. A lód jest cienki, co pokazuje mapa obok. Według danych HYCOM w rejonie bieguna północnego ma od 1,5 do 2 metrów grubości. Między Svalbardem a biegunem północnym pak lodowy ma około jednego metra. To źle wróży na tegoroczny sezon roztopów. Sam z kolei dipol arktyczny jeśli będzie często występować, pogorszy sytuację.

Zobacz także:

• Sztormowe wiatry zdewastowały pak lodowy na Morzu Czukockim, wtorek, 9 marca 2021 7 marca system układów niżowych wraz z wyżem znad Basenu Arktycznego wygenerował bardzo silny wiatr, który mocno naruszył pak lodowy Morza Czukockiego.