Powtórka z lat 2013-2015 - słabe roztopy

To kolejny sezon roztopów w Arktyce, który nie zakończy się rekordowym topnieniem. Warunki atmosferyczne, jakie panują w Arktyce, nie pozwalają na nabranie impetu topnienia.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w dniach 16-20 czerwca 2023 roku. University of Bremen/AMSR2

Zmiany, jakie zachodzą ostatnio w Arktyce, nie wykraczają poza średnią ostatnich 10-15 lat. Powstają szczeliny, dziury w lodzie o takim samym zakresie, jak w ostatnich kilkunastu latach. Ten sezon topnienia nie jest słaby, ale jest przeciętny.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią lat 90. XX wieku. JAXA

Zasięg lodu morskiego w dalszym ciągu pozostaje poza pierwszą dziesiątką. W takiej sytuacji trudno jest zakładać, by na przełomie sierpnia i września miał się znaleźć na podium. W ostatnich dniach tempo topnienia utrzymuje się w granicach średniej z ostatnich 10 lat, co pokazuje wykres obok (kliknij, aby powiększyć). Całościowe tempo topnienia lodu od marcowego maksimum jest 7,2% wolniejsze od średniej z ostatnich 10 lat. Jednocześnie rozmiary lodu pozostają wciąż wyraźnie mniejsze od tych, jakie miały miejsce w ubiegłym stuleciu. Szczególnie widać to od strony Oceanu Atlantyckiego, gdzie wpływ ma cały czas zjawisko zwane atlantyfikacją Arktyki.

Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do zmian z wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Powierzchnia lodu (area) co prawda zaczęło się ostatnio kurczyć dość szybko, ale to dlatego, że wcześniej miał miejsce zastój. Poza tym, jak możemy zobaczyć na mapie, największe ujemne odchylenie występuje w Zatoce Hudsona. Tam topnienie ociera się o rekordowe wartości, czego przyczyną są gorące, suche warunki. W południowej części Kanady panują ostatnio upały. 

 

Prognozowane uśrednione wartości temperatur i ich odchyleń w Arktyce na 21-23 czerwca 2023. Climate Reanalyzer

 

Od wielu dni Arktyce ogólnie pozostaje pod wpływem układów niskiego ciśnienia. Maj w Arktyce był chłodny i pochmurny. Czerwiec w większości także jest miesiącem jeśli nie chłodnym, to utrzymującym tak jak teraz w normie wieloletnie. Takie warunki będą utrzymywać się w kolejnych dniach. Ciepłe masy powietrza będą wchodzić nad Ocean Arktyczny, ale w ograniczonym zakresie. Temperatury będą utrzymywać się w graniach średniej. Ciśnienie atmosferyczne, jak pokazuje mapa obok, pozostanie na ogół niskie, bez większych, stabilnych układów wysokiego ciśnienia. Będą to więc warunki dużego lub całkowitego zachmurzenia, a więc bez presji na topnienie. 

Pokrywa lodowa wschodniej części Morza Karskiego 20 czerwca 2023 roku. NASA Worldview

Pokrywa lodowa Morza Wschodniosyberyjskiego 20 czerwca 2023 roku. NASA Worldview

Takie topnienie według najnowszych badań jest związane przede wszystkim ze zmianami w prądzie strumieniowym, który o tej porze roku przyczynia się do powstawania układów niskiego ciśnienia. Dużą rolę odkrywa też większa wilgotność powietrza wynikająca z mimo wszystko większych niż kiedyś zmian. Nie jest jednak wykluczone, że wpływ na przedłużającą się pauzę może mieć spowalnianie cyrkulacji termohalinowej. Do Arktyki dociera mniej ciepła, które kierowane jest na Antarktydę. To właśnie tam padają w ostatnich latach rekordy topnienia. W tym roku zasięg lodu na Oceanie Południowym jest ekstremalnie rekordowy.

Zobacz także:

• Nad Oceanem Arktycznym panuje spokój, co innego poza nim, 11 czerwca 2023 Sezon topnienia lodu morskiego w Arktyce przebiega na razie spokojnie. Niespokojnie jest za to wokół Arktyki. W pobliżu koła polarnego panują upały.