Wrzesień 2016 - Gwałtowny wzrost i nadzieja na lepszą zimę

Kiedy zasięg lodu morskiego Arktyki osiągnął swoje minimum 10 września, rozpoczął się gwałtowny start sezonu zamarzania. Nie trwał on jednak długo, bo na koniec września tempo przyrostu znacznie zwolniło.

 Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej we wrześniu 2016 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu dla okresu 1981-2010 dla września. Sea Ice Index - NSIDC

Średni zasięg lodu morskiego dla września 2016 wyniósł 4,72 mln km², był więc piątym najmniejszym w historii pomiarów. Z kolei wrześniowe minimum wyniosło 4,14 mln km², tak więc według danych NSIDC, zasięg lodu był drugim najmniejszym w historii pomiarów satelitarnych. Średni zasięg lodu we wrześniu był o 1,09 mln km² większy niż w rekordowym 2012 roku. Jednocześnie czapa polarna we wrześniu była o 1,82 mln km² mniejsza niż wynosi średnia 1981-2010. Szczególnie niski zasięg lodu występował na Morzu Beauforta. Resztki kry lodowej znajdowały się na Morzu Czukockim. Wszędzie zasięg lodu był mniejszy od średniej wieloletniej, a Przejście Północno-Wschodnie było otwarte przez cały wrzesień i wciąż jest. Główna część Przejścia Północno-Zachodniego była przez cały wrzesień zamknięta, wolne od lodu pozostały południowe cieśniny.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2016 roku w stosunku do ostatnich lat.

Szybkie zamarzanie oznacza szybki wzrost zasięgu jaki obejmuje czapa polarna. Od 10 września pokrywa lodowa powiększyła się o 1,05 mln km², osiągając 1 października 5,19 mln km². Szybki przyrost utrzymywał się niemal do końca września. Najszybszy przyrost lodu miał miejsce na Morzu Wschodniosyberyjskim i Basenie Arktycznym od strony Cieśniny Beringa. 

Średnie cieśninie atmosferyczne i anomalie temperatur w Arktyce dla września 2016. NOAA/ESRL

W pierwszych dniach września dipol arktyczny zmienił się w negatywną wersję, z wysokim ciśnieniem po stronie rosyjskiej i niskim po amerykańskiej. Układ ten spowodował szybki koniec sezonu topnienia lodu i jego przyrost. Jednocześnie wyż znad północnej Rosji tłoczył ciepło nad rosyjską część Oceanu Arktycznego, głównie nad region Morza Karskiego. 

Praktycznie cały wrzesień w Arktyce był ciepły, anomalie termiczne sięgały dla całego miesiąca 6-8^oC nad Morzem Karskim.

Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego dla września w latach 1979-2016. 

Tempo spadku zasięgu lodu morskiego na dekadę dla września 2016 roku wyniosło 13,3%, to 87 tys. km² rocznie. Rozmiary czapy polarnej we wrześniu tego roku były więc o 49% mniejsze niż w 1979 roku. 

Wiek lodu morskiego Arktyki w czasie wrześniowego minimum. NSIDC

Dane NSIDC potwierdzają brutalne dane, jakie przedstawia HYCOM. Wieloletni lód, mający 5 i więcej lat niemal zniknął całkowicie. W czasie wrześniowego minimum lód ten zajmował obszar trzy razy mniejszy od powierzchni Polski, niecałe 4% całkowitego zasięgu lodu. Niewiele lepiej jest w przypadku lodu 2-4 letniego. Wniosek jest więc tak, że jeśli następne lato okaże się podobne do tego z 2007 lub 2012 roku, to pokrywa lodowa, jeśli nie zniknie całkowicie, to jej zasięg spadnie do około 1 mln km² .  

Prognozowane temperatury dla grudnia 2016 na świecie. NOAA/CFS

Ten sezon topnienia i tak był bardzo łaskawy. Być może surowa zima spróbuje odzyska straty. Według modelu CFS cała zima w Arktyce ma być bardzo zimna, więc obecne anomalie są apogeum. Zimno może być już w listopadzie, ale czy na pewno prognoza się sprawdzi? Nawet jeśli tak, to będzie to okupione brakiem zimy w Polsce, zachodnie Rosji, odwilżami na Syberii. I w końcu model nie przywiduje ujemnych anomalii w całej Arktyce. W grudniu niezwykle ciepło może być nad Morzem Karskim i Beauforta. 

Na podstawie: National Snow and Ice Data Center

Zobacz także:

• NSIDC - sezon topnienia 2016, niedziela, 18 września 2016
• Sierpień 2016 - cyklony rządziły w Arktyce, poniedziałek, 12 września 2016 Sierpień okazał się odmiennym od czerwca i lipca miesiącem jeśli chodzi o topnienie lodu. Potężne cyklony i dipol arktyczny przyspieszyły topnienie lodu morskiego. W rezultacie czapa polarna w trakcie wrześniowego minimum osiągnęła drugi najmniejszy w historii pomiarów zasięg. Sezon topnienia lodu prawdopodobnie się już kończy.