Projekcje ostatnich tygodni sezonu topnienia 2020

Jak mogą wyglądać ostatnie dni sezonu topnienia 2020? Biorąc pod uwagę bardzo silne spowolnienie, trwające od trzech tygodni, trudno jest oczekiwać, by ten rok zakończył się na spektakularnym wyniku. Nie mówiąc już o tym, że miałby paść rekord. Warunki pogodowe mogą jednak zmienić sytuację i dyktować warunki, które zaprowadzą czapę polarną Arktyki jeśli nie do nowego rekordowego minimum, to do wyniku, który odbije się echem w świecie klimatologii. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny wygląd czapy polarnej.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2020 roku, oraz projekcje zmian do końca sezonu topnienia. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Możemy rozrysować dwa scenariusze zakładające możliwe zmiany do końca sezonu topnienia:

• scenariusz a: zakłada on umiarkowane, a więc ani przyspieszające, ani niespowalniające roztopy warunki atmosferyczne. W praktyce oznacza to brak dodatniego dipola arktycznego, brak sztormów, ewentualnie silniejszy wiatr do 30 km/h, lokalne wiatry prowadzące do redukcji lodu na niewielkim obszarze. W takiej sytuacji ten rok zakończy się jak poprzedni. Będzie to drugie ex aequo miejsce z rokiem 2016 i 2019, czyli gdzieś między 4,1 a 4,2 mln km².
• scenariusz b: zakłada on agresywniejsze zmiany, czyli warunki atmosferyczne, które będą przyspieszać topnienie lodu, wykorzystując potencjał cieplny wód. To silniejszy wiatr. Sztormy, ale niezbyt silne, działające bardziej lokalnie, ale mające destrukcyjny wpływ na cienką pokrywę lodową.  Scenariusz ten nie zakończy się rekordem we wrześniu, ale wrześniowe minimum będzie na bardzo niskim poziomie około 3,9 mln km², być może nieco mniej. Różnica w stosunku do 2019 czy 2016 będzie mała, ale znacząca pod względem klimatu.

Znacząca pod względem klimatu, to wpływ tego co działo się w sezonie topnienia 2020 na sezon zamarzania 2020/21, regionalne warunki pogodowe, a także warunki pogodowe  w sąsiedztwie Arktyki, czyli m.in. u nas. A także daleko idący wpływ jak emisje metanu hydratów.

Prognozowane na 13-14 i 16-17 sierpnia 2020 roku warunki pogodowe w Arktyce. Tropical Tidbits

Który scenariusz się spełni? Patrząc na prognozowane warunki pogodowe w Arktyce należy skłaniać się ku scenariuszowi b. Przez najblizsze dni będzie panował ujemny dipol arktyczny, ale silnym wiatrem osłabiającym lód w atlantyckiej części Basenu Arktycznego. Nie należy się spodziewać jeszcze większych spadków przez najbliższe 3-4 dni. 

Prognozowane na 13-17 sierpnia temperatury oraz kierunki wiatru nad Oceanem Arktycznym. Earthnet

Ujemny dipol wygeneruje silny wiatr. Zatrzyma topnienie po stronie rosyjskiej, ale osłabi lód po stronie atlantyckiej, od strony cieśniny Fram i Svalbardu. Swoją rolę odegrają tu ciepłe wody, co pokazuje mapa obok (kliknij, aby powiększyć). Jeśli prognozy się sprawdzą, później może dojść do przyspieszenia roztopów. Oczywiście topnienie może przyspieszyć już teraz ze względu na wiatr, który skutecznie będzie przesuwać granicę lodu na północ od Svalbardu, fragmentując go przy tym. Jednocześnie wiatr będzie rozprzestrzeniać krę lodową po stronie rosyjskiej, gdzie znajduje się cieple Morze Łaptiewów. Jednego dnia zasięg lodu tam wzrośnie, a potem szybko się skurczy, a potem jeszcze bardziej, bo woda stopi cienki lód.

 Zanikająca kra lodowa w Basenie Arktycznym (79^oN) w sektorze pacyficznym 11 sierpnia 2020 roku. NASA Worldview

Kra lodowa w Basenie Arktycznym na północ od cieśniny Fram.

Potem powinno dojść do zmiany. Ujemny dipol zniknie na rzecz dodatniego. Nie będzie to idealny system baryczny, ale ten wzór pogodowy przyspieszy topnienie lodu. Po tym, jak ujemny dipol zrobi miejsce na nowy lód, ogrzewając tym samym wodę w cieśninie Fram, dodatni dipol wepchnie ten lód z powrotem. Granica pokrywy lodowej przesunie się jeszcze bardziej na północ od strony Morza Łaptiewów. Dipol przeniesie lód do cieśniny Fram, nie cały, ale mimo wszystko będą to szkodliwe zmiany. Z kolei płytki niż nad Morzem Wschodniosyberyjskim dzięki silnym wyżom uzyska sporą siłę, by zniszczyć krę lodową Basenu Arktycznego od strony Morza Czukockiego i Wschodniosyberyjskiego. Zmieniając tym samym granicę czapy polarnej.

Jeśli prognozy się sprawdzą, to topnienie będzie miało agresywny przebieg. Rekord nie padnie, ale to też nie jest do końca pewne. Nie wiemy, co będzie w trzeciej dekadzie sierpnia i potem na początku września. Może pojawić się silny sztorm, dipol może przybrać bardziej wpływające na roztopy układy wiatrów. Może tak, może nie. Z pewnością ten rok będzie przygotowaniem do wielkich roztopów lat 20. XXI wieku. A według prognoz organizacji naukowej British Antarctic Survey, wolna od lodu Arktyka może stać się faktem w 2035 roku, a więc za 15 lat.

Zobacz także:

• Porównanie kriosfery - rekordowe roztopy są cały czas realne, sobota, 8 sierpnia 2020 Czapa polarna obecnie topi się dość wolno, ale stan arktycznego lodu morskiego jest bardzo zły. Dlatego cały czas istnieje wysokie ryzyko, że we wrześniu rozmiary czapy polarnej osiągną nowe rekordowe minimum, a przynajmniej mocno się do niego zbliżą. Wystarczy zmiana pogody. 
• Projekcje sezonu topnienia - apokalipsa 2012 będzie trudna do uniknięcia, sobota, 25 lipca 2020