Cyklon w Arktyce - dobrze, że dopiero teraz

Gdyby taki sztorm miał miejsce trzy tygodnie temu, to wrześniowe minimum osiągnęłoby wartości rzędu 4,2-4,5 mln km². W przypadku ciepłego lipca, to mogłoby dojść do pobicia rekordu. Ostatnie dni nad Oceanem Arktycznym to silne wiatry generowane przez rozległy układ niskiego ciśnienia. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) przedstawia aktualny obraz pokrywy lodowej. Jeszcze dwa tygodnie temu można było mówić o paku lodowym Morza Beauforta, teraz jest tam tylko kra lodowa. To tylko dwa tygodnie, po tym jak czerwiec i lipiec upływały pod znakiem bardzo słabych warunków dla topnienia w regionie. 

Zmiany powierzchni lodu morskiego na Morzu Beauforta i Czukockim w 2021 roku. NSIDC
*Przedstawione dane uwzględniają większy obszar arktycznych akwenów niż geograficzny. Obejmują część wód Basenu Arktycznego. Morze Beauforta ma 476 tys. km² a Czukockie 620 tys. km².

Ten wiatr wcale nie był taki silny - układ niskiego ciśnienia był znacznie słabszy niż w 2012 roku. Wykres pokazuje, jak szybko w ciągu ostatnich dni topił się lód na Morzu Beauforta. To są skutki tego, co działo się w ostatnich kilkunastu latach, kiedy wody Oceanu Arktycznego zaczęły gromadzić ciepło. 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2021 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC 

Całościowo też wygląda to inaczej. Efekt topnienia powoduje, że zasięg lodu (extent) sukcesywnie się kurczy. Aktualnie to 5,3 mln km². 

Powierzchnia lodu morskiego w 2021 roku na tle wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Silny wiatr wykorzystuje siłę fizyczną w połączeniu z ciepłem wody morskiej. Zarówno ciepłem z obecnego sezonu topnienia, jak i z poprzednich sezonów, jeśli wiatr jest odpowiednio silny. Widać, był silny. Tempo topnienia nie jest już tak powolne jak kilka tygodni temu. Do tego koncentracja lodu morskiego utrzymuje się bardzo blisko rekordowych wartości.

Dzisiejsze i prognozowane warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej na 31 sierpnia i 1 września 2021 roku. Tropical Tidbits

Spokoju w arktycznej pogodzie nie będzie. Obniżające się temperatury nad czapą polarną, a jednocześnie wysokie poza jej granicami będą tworzyć gradient, którego owocem będzie silny sztorm, który utrzyma się co najmniej do 1 września. W dniach 27-29 sierpnia sztormowy wiatr występował sporadycznie, teraz ulega szybkiemu wzmocnieniu. Dodatkowo niż baryczny przesuwa się nad biegun północny, przez co w centralnej części czapy polarnej będzie prowadzić do degradacji lodu. Choć niskie temperatury, spadające już do -5^oC mogą spowodować lokalne zamarzanie, to siła wiatru i tak zrobi swoje. Jak pokazuje mapa obok, wiatr 31 sierpnia może w porywach osiągnąć prędkość nawet 80 km/h, a to już dla cienkiej pokrywy lodowej siła destrukcyjna. 

Rozdrobniona kra lodowa w północnej części Morza Beauforta 29 sierpnia 2021 roku. NASA Worldview

Kra lodowa w Basenie Arktycznym na północ od Morza Beauforta (84^oN). NASA Worldview

Duża część Morza Beauforta to drobna, rozproszona kra lodowa. Pak lodowy znajduje się przy Wyspie Banksa. Dalej na północ lodu jest więcej, ale też ma on postać kry lodowej. Sztorm nie spowoduje gwałtownego topnienia ze względu na temperatury powietrza, ale należy oczekiwać, że za kilka dni zasięg lodu spadnie do 5 mln km². Być może nawet poniżej tej wartości.  Warto dodać, że jeśli chodzi o pogodę, to warunki dla topnienia w okresie czerwiec-sierpień były łagodniejsze niż w 2013 roku. 

Zobacz także:

• Cyklon ujawnił słabość czapy polarnej, piątek, 27 sierpnia 2021 Choć czapa polarna w Arktyce kurczy się dość wolno, to warunki pogodowe odsłaniają faktyczny stan arktycznej kriosfery. Od kilku dni w Arktyce utrzymuje się rozległy niż baryczny, a jego obecność znacznie pogorszyła stan lodu. 
• Za dwa tygodnie koniec sezonu topnienia, środa, 18 sierpnia 2021