Lipiec 2021 - pochmurne i zimne letnie dni

Tempo topnienia lodu morskiego, czyli spadku zlodzenia było w lipcu tego roku na tyle powolne, co wyzerowało szanse na pobicie rekordu z 2012. Cały lipiec był pochmurny ze względu na rozległe występujące obszary niskiego ciśnienia - w większym stopniu niż miesiąc wcześniej.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w lipcu 2021 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla lipca. Sea Ice Index - NSIDC

Lipiec 2021 w Arktyce zapisze się jako bardzo zimny, w wyniku czego topnienie lodu morskiego przez większość miesiąca było powolne. Średni zasięg dla lipca 2021 to 7,69 mln km², co stanowi czwartą najmniejszą w historii pomiarów wartość. Ta czwarta, a więc pomimo bardzo chłodnego miesiąca stosunkowo wysoko ustawiona wartość, to efekt tego dobrze działającej siły ocieplającego się klimatu. Okazjonalne adwekcje ciepła i grubość lodu sprawiły, że czapa polarna nie kurczyła się aż ta wolno.  Czapa polarna w lipcu tego roku była o 0,4 mln km² większa od rekordowej wartości z 2020 roku i 1,78 mln km²  mniejsza od średniej 1981-2010. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla lipca 2021 roku.

 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w lipcu 2021 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Podobnie jak rok temu intensywnie topił się lód w sektorze rosyjskim. Takie same zmiany miały miejsce na Morzu Łaptiewów, choć potem doszło do spowolnienia. Ostatecznie na koniec miesiąca akwen był wolny od lodu. Przez cały lipiec zasięg lodu na Morzu Beauforta i Czukockim był wyższy od średniej. 

 

 Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2021 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

 

Ciekawostką jest to, że w dniach 4-9 lipca zasięg lodu był mniejszy niż w 2012 roku i w ogóle rekordowo niski. Potem warunki atmosferyczne wyhamowały topnienie. Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego w lipcu 2021 roku wyniosło 95,3 tys. km²/dzień, nieco szybciej od średniej wieloletniej ze względu na zmiany z początku lipca. Średnia z okresu 1981-2010 to 86,8 tys. km²/dzień.  Czapa polarna w czerwcu skurczyła się więc o 2,96 mln km².

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla lipca 2021 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

 

Lipiec okazał się jeszcze bardziej niżowy i pochmurny niż czerwiec. Mapa obok mówi sama przez się. Dopiero pod koniec miesiąca wzór baryczny uległ zmianie i zaczęły dominować układy wysokiego ciśnienia. Sumarycznie jednak lipiec okazał z racji obecności niskiego ciśnienia bardzo chłodny. Temperatury mieściły się w normie wieloletniej, jedynie między biegunem północnym a Svalbardem odchylenie na niewielkim obszarze sięgało 2^oC. Inne miejsca, jak region Morza Karskiego charakteryzowały się dość niskimi temperaturami. To była dodatnia oscylacja arktyczna, która zimą dałaby silny wir polarny z brakiem zimy w Europie. Latem objawiło się to częstymi falami upałów na półkuli północnej, od Kolumbii Brytyjskiej, przez Europę, po Syberię i Japonię. 

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2021 dla lipca (obszar - 65-90^oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

Chmury i ograniczone napływy ciepła z południa skutecznie zatrzymały nagrzewanie się regionu. W wyniku tego, a nie braku globalnego ocieplenia lipiec w Arktyce był najzimniejszy od 20 lat. Średnia temperatura była o 0,02^oC niższa od średniej 1981-2010. 

 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla lipca w latach 1979-2021.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla lipca 2021 roku 70,5 tys. km², a więc 7,5% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku lipca skurczyło się o 2,96 mln km².
 
Szlaki żeglugowe w Arktyce
Lato 2021 to kolejny sezon, który otwiera się tzw. Północny Szlak Morski, zwany bardziej jako Przejście Północno-Wschodnie. Lód na Wschodnim Syberyjskim Szelfie Kontynentalnym topił się szybko, ale niskie temperatury nad Morzem Karskim opóźniały otwarcie pełnej żeglowności. Stało się tak dopiero na początku sierpnia.

Trasy arktycznych szlaków żeglugowych.

W tym roku ponownie nie otworzy się Przejście Północno-Zachodnie. Ostatni raz taka sytuacja miała miejsce w 2015 roku. Mamy tu na myśli główny tor żeglugowy wiodący przez Kanał Parry'ego. Południowe cieśniny wzdłuż kontynentu Ameryki Północnej są uwalniają się lodu w każdym sezonie topnienia. Klimatolodzy zwracają uwagę, że kwestia żeglowności amerykańskiego szlaku morskiego to kwestia czasu. Ocieplenie Ziemi o 2 stopnie (obecnie jest to 1,2 stopnia) da możliwość corocznego otwierania się tego szlaku morskiego w porze letniej. Istnieje jednak zastrzeżenie, że spiętrzanie się lodu morskiego może uniemożliwić otwieranie tego szlaku w niektórych latach.

Na Antarktydzie dużo lodu morskiego, coraz mniej lądolodu

Lód morski wokół Antarktydy nie wykazuje takich samych zmian, co lód arktyczny ze względu specyfikę zmian klimatycznych zarezerwowanych na razie dla tego regionu. 

 

Średni zasięg antarktycznej pokrywy lodowej w lipcu 2021 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla lipca. Mapa po prawej przedstawia anomalie koncentracji antarktycznego lodu morskiego. Sea Ice Index - NSIDC

 

Tam zasięg lodu rósł dość szybko, szczególnie w drugiej połowie lipca. Średnia lipcowa wartość była ósmą najmniejszą w historii pomiarów. Cały czas, jak pokazuje wykres obok, obserwowany jest lekki trend wzrostowy. To efekt tak naprawdę globalnego ocieplenia, gdyż wzrost temperatur wód głębinowych (wzbierająca ilość energii magazynowej w oceanach) skutkuje topnieniem lądolodu zmniejszającego zasolenie wód morskich. Do tego dochodzą też zwiększone opady śniegu, czasem deszczu, a przy tym duże zachmurzenie, które tak jak w Arktyce utrudnia nagrzewanie się wód Oceanu Południowego w porze letniej (teraz jest tam noc polarna.  

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: A change of pace

Zobacz także:

• Czerwiec 2021 - próbując pobić rekord, czwartek, 8 lipca 2021 Mimo braku takiej presji ze strony warunków atmosferycznych, jak w 2007 czy 2012 roku, topnienie czapy polarnej było dość szybkie. Ostatecznie na początku lipca zasięg lodu morskiego zaczął osiągać rekordowe wartości. 
• Maj 2021 - dominacja sztormów, środa, 9 czerwca 2021