Kiepski stan lodu w sektorze atlantyckim

Stan pokrywy lodowej w sektorze atlantyckim jest zły, mimo iż ostatnie dwa lata były spokojne. Postępujący od kilkunastu lat proces "atlantyfikacji" regionu niesie za sobą skutki. W styczniu tego roku Arktyka doświadczyła uderzenia potężnego sztormu. Teraz widać konsekwencje. Animacja obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje, że w ciągu ostatnich dni sytuacja jeśli chodzi o zasięg lodu, nieco się poprawiła, ale to tylko pozory.

Grubość lodu morskiego 18 lutego 2022 roku. Naval Research Laboratory, Global HYCOM

Zasięg lodu (extent) - jego wzrost, a więc pojawienie się śryżu i nawrotu kry lodowej, to tylko pozory. Zmiana kierunku wiatrów robi swoje, ale jak pokazuje powyższa mapa z danych modelu HYCOM, nie jest dobrze. Lód w atlantyckim sektorze jest cienki. Oczywiście jego grubość rośnie, ale dzieje się to wolniej niż powinno. Animacja obok pokazuje, że zmiany w ciągu ostatnich kilkunastu dni zaszły, ale jest jeszcze wiele braków widocznych w sektorze atlantyckim. A do końca sezonu zamarzania zostało już niewiele czasu. Mamy drugą połowę lutego, za miesiąc będzie równonoc. Lód oczywiście będzie jeszcze przyrastać, ale bardzo powoli, na obrzeżach będzie się już topić. Zostało więc niewiele czasu przed następnym, nieprzewidywalnym sezonem roztopów.  

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w dniach 1-17 lutego 2022 roku. NOAA/ESRL

Na przyrost lodu, czyli w tym wypadku zwiększanie się jego grubości wpływają temperatury powietrza. Im lżejszy mróz, tym wolniejsze tempo przyrostu.  Tegoroczny sezon był całkiem dobry, co pokazuje wykres tzw. stopniodni chłodu (freezing degree days). Należy jednak pamiętać, że pomiar obejmuje geograficzny obszar 80-90^oN, a więc nie cały Ocean Arktyczny, tylko jego część. Warunki dla zamarzania w obszarze 80-90^oN pogorszyły się w lutym, a duża część obszaru Oceanu Arktycznego doświadczyła w lutym wysokich temperatur - nawet 6-7^oC wyższych od średniej nad Morzem Łaptiewów. W styczniu było podobnie, w wyniku czego stan lodu nie poprawiał się tak jak należy - dane PIOMAS za styczeń mówią o dość słabym efekcie odbudowy.  Przynajmniej się nie pogorszyło.

Lód morski między Svalbardem a Ziemią Franciszka Józefa 19 lutego 2022 roku. Zdjęcie wykonane jest w obrazie uzyskanym przy pomocy pomiaru tzw. temperatury jasnościowej. NASA Worldview/VIRS

To tylko część Oceanu Arktycznego, ale tak samo ważna jak obszar Morza Beauforta. Im mniej lodu w sektorze Atlantyckim (nie dotyczy do tylko styku Morza Barentsa z Basenem Arktycznym, na którym koncertuje się zdjęcie NASA) tym łatwiej i szybciej zostanie on wyprowadzony przez cieśninę Fram. Większa ilość lodu potrzebuje czasu, by się stopić w ciągu jednego sezonu, bo mowa jest o najbliższym sezonie roztopów. W perspektywie lat znaczenie jest mniejsze, bo nadmiar lodu i tak się stopi, tyle że stanie się to później. Jeśli teraz jest go mało (szybko też z tego tytułu przesunie się jego granica na północ), to późniejsze, letnie warunki nie będą musiały być w tej części Arktyki korzystne dla roztopów. Zrobi to wiatr, a w międzyczasie wysokie temperatury i obecność wyżu barycznego spowodują zanik lodu w sektorze pacyficznym. Wtedy straty będą większe. Zwrócić należy przy tym uwagę, że eksport lodu przez cieśninę Fram jest w tym roku dosyć mocny. 

Warto zwrócić też uwagę na fakt, że mała powierzchnia lodu na Morzu Barentsa ma zły wpływ na wir polarny, a efektem tego są anomalie pogodowe. Z kolei wichury, a właściwie to orkany, które przeszły przez Polskę, to wstęp do większego spektaklu, jaki czeka ludność Europy w tym Polski, kiedy zniknie cały lód w Arktyce, i przyspieszy topnienie lodu na Grenlandii...

 

 

Zobacz także:

• Fala ciepłego powietrza pędzi nad Morze Barentsa, poniedziałek, 7 lutego 2022 Do Arktyki, a dokładnie w region północnej części Morza Barentsa i przylegającej do niego części Basenu Arktycznego ciągnie masa ciepłego i wilgotnego powietrza pochodzenia atlantyckiego.