Sezon zamarzania nadal trwa

Sezon zamarzania wciąż trwa. W pierwszej połowie lutego doszło do wyhamowania i cofnięcia się granicy lodu, głównie na Morzu Barentsa. Przyczyną były układy niskiego ciśnienia, a w szczególności tutaj daleko idące konsekwencje uderzenia potężnego sztormu w trzeciej dekadzie stycznia. Ostatnio warunki dla zamarzania się poprawiły, przynajmniej jeśli chodzi o pokrycie nowym lodem lustra wody Morza Barentsa. Z drugiej strony zaczyna kształtować się pogodowa presja na sektor pacyficzny. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny zasięg arktycznego lodu morskiego.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2022 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Niektórzy pewnie sądzili, że w tym roku maksimum wypadnie rekordowo wcześnie, jednak warunki dla zamarzania utrzymują się. Mapa obok przedstawia odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w dniach 15-20 lutego 2022. Widać, że temperatury w Arktyce były wyższe od średniej, ale obrzeżach już nie. Np. nad Morzem Barentsa i Karskim doszło do ochłodzenia. Bardzo zimno jest nad Morzem Baffina i Labradorskim, gdzie pokrywa lodowa przyrasta bardzo szybko. Od 15 do 22 lutego zasięg lodu według danych NSIDC wzrósł o 0,3 mln km², dużo jak na tę porę roku. Obecne zasięg arktycznego lodu morskiego wynoszący 14,8 mln km² jest największym od lat, co ilustruje powyższy wykres. Tyle samo co w 2013 roku, i nieznacznie więcej niż w 2012.

 

Powierzchnia lodu morskiego w 2022 roku na tle wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Przyczyną dużych rozmiarów czapy polarnej są specyficzne warunki atmosferyczne, gdzie układy barycznego utrudniają wyziębianie się wnętrza Arktyki, a jednocześnie zimne wiatry obniżają temperatury na obrzeżach. Od kilku miesięcy trwa przeważnie dodatnia oscylacja arktyczna, co oznacza dominację niżów nad Oceanem Arktycznym. Niże baryczne rozpraszają lód, co o tej porze, przy takich temperaturach oznacza jego rozrost. Szczególnie po tym, że sezon topnienia nie był silny. Arktyka nie ma do czynienia z takimi warunkami, jakie miały miejsce szczególnie w latach 2016-2018, gdzie oprócz niżów barycznych działały potężne meandry prądu strumieniowego.

Prognozowane do 28 lutego uśrednione dobowe temperatury w Arktyce, oraz ich odchylenia od średniej 1979-2000. Climate Reanalyzer

Układy niskiego ciśnienia utrzymując się w trakcie nocy polarnej, nie sprzyjają spadkom temperatury ze względu na efekt koca z chmur. Powierzchnia lodu nie spada, bo temperatury nie przekraczają zera stopni, ale mróz jest o kilka stopni łagodniejszy. A to wystarczy, by zmniejszyć tempo wzrostu grubości czapy polarnej. Od dwóch dni warunki w Arktyce nieco się zmieniły i presji temperaturowej poddawany jest tym razem sektor pacyficzny w tym region Morza Beringa, gdzie powierzchnia lodu w tym roku dynamicznie przyrastała - jest największa od kilkunastu lat. Mapa obok pokazuje aktualny rozkład anomalii temperaturowej. Według prognoz ciepłe masy powietrza mają wlać się nad całą pacyficzną połówkę Oceanu Arktycznego. 

Dzisiejsze prognozowane warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej na 24-26 lutego 2022 roku. Tropical Tidbits

 

Za ociepleniem na Alasce, nad Morzem Beringa, a następnie nad Czukockim i Beauforta stoi silne wychylenie fali Rossby'ego, czyli duży meander prądu strumieniowego, czego przyczyną są wysokie temperatury w Arktyce. Dalej ciepło jest przenoszone przez wyż baryczny znad Morza Beauforta. Jednocześnie w zachodniej USA panują bardzo niskie temperatury - od Kalifornii aż po Illinois temperatury nocami spadają miejscami do -16^oC, a w północnej części USA poniżej -20^oC (świstak 2 lutego zobaczył swój cień). Wir polarny w stratosferze pozostał dość silny w styczniu i przez większość lutego, więc u nas obserwuje się niezakłóconą strefową cyrkulację zachodnią - brak zimy i silny wiatr oraz opady deszczu.

Pokrywa lodowa na Morzu Beringa 22 lutego 2022 roku. NASA Worldview/Modis

Obecna zmiana pogody raczej nie zakończy sezonu zamarzania, ale tempo dalszego przyrostu będzie spowalniać. Dalsze dość silne jak na tę porę roku zamarzanie będzie postępować na Morzu Baffina i Labradorskim. Wykuwane będą tam kolejne orkany, które nie będą docierały już do zachodniej części Europy. Lód będzie się za to kurczyć na Morzu Beringa. 

 

Do rozpoczęcia sezonu topnienia zostało jeszcze przynajmniej kilka dni. 

Zobacz także:

• Jest za wcześnie, by mówić o rekordowo wczesnym maksimum, sobota, 12 lutego 2022 Jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie, by mówić o rekordowo wczesnym maksimum zasięgu lodu morskiego. Rekord ten przypada na rok 2015.