Topnienie lodu nabiera tempa, śnieg także szybko się wycofuje

Pokrywa lodowa ewidentnie już zmniejsza swój zasięg. W skali tygodnia tempo topnienia jest jeszcze powolne, gdyż jest to dopiero pierwszy miesiąc topnienia, ale z każdym kolejnym dniem zmiany będą coraz bardziej wyraźne. Mapa obok pokazuje zasięg lodu morskiego dla 9 kwietnia 2010. Lód został poważniej osłabiony wzdłuż rosyjskiego wybrzeża. Teraz tworzą się potężne szczeliny na Morzu Beauforta. 

 Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2017 roku względem okresu 2007-2016. NSIDC

Po krótkiej pauzie, czapa polarna ponownie zaczęła się kurczyć. Teraz kiedy zbliża się połowa kwietnia zasięg lodu będzie konsekwentnie się obniżać, a od warunków pogodowych będzie zależało to, jak szybko będzie zachodzić ten proces. Sytuacja wygląda nieciekawie. Czarna linia na mapie wyznacza obecny zasięg lodu, który przecina poprzednie lata. W 2015 i 2014 roku obecny zasięg lodu przypadał na początek drugiej połowy kwietnia. W 2011 roku 14 mln km² padło dopiero 20 kwietnia. W 2008 i 2013 roku sytuacja ta miała miejsce w połowie trzeciej dekady kwietnia. 2012 rok znajduje się daleko, aż w maju. Tak samo jak rok 2009 i 2010. Zatem obecny zasięg lodu powinien dopiero mieć miejsce za około miesiąc, w maju. W latach 80. XX wieku 14 mln km² miało miejsce dopiero w połowie maja. Oczywiście nie znaczy to, że taka sytuacja, jak jest teraz utrzyma się. Dokładnie rok temu rozgrywała się tragedia, która wróżyła koniec lodu w Arktyce. Tak się nie stało, bo zmieniła się pogoda. Możliwe że w tym roku będzie podobnie. Dominacja wyżów w kwietniu i w maju nasili topnienie dramatycznie, a potem warunki ulegną zmianie.  

Prognozowane anomalie temperatury i warunki pogodowe (animacja obok) w dniach 11-14 kwietnia. Climate Reanalyzer

A co z pogodą? Oczywiście nie możemy wróżyć z fusów i mówić, co będzie za miesiąc, czy za dwa miesiące. Ale sekwencja zdarzeń może nam pokazać, że jest szansa na chłodne lato w Arktyce, jeśli teraz będą dominować wyże baryczne i lód będzie się szybko topić. Ale to nie znaczy, że tak na pewno musi być. W ciągu najbliższych dni, i mówimy tu tylko o najbliższych dniach, pogoda będzie sprzyjać topnieniu. Pojawi się wyż, który zaciągnie duże ilości ciepła. Dzień staje się coraz dłuższy, Słońce świeci coraz wyżej, więc działanie wyżu zmieni swoje właściwości. Z wyziębiających w trakcie nocy polarnej, a ogrzewające w trakcie dnia polarnego. Pojawi się także układ podobny do dipola, ale to nie będzie wzorcowy dipol arktyczny. W każdym razie układ ciśnień będzie wywierać negatywny wpływ na lód. wprawiając go w dryf - ogólnie w stronę Atlantyku. Do takiej sytuacji dojdzie już w czwartek, 13 kwietnia i potem 14-ego. Możliwe że stan ten utrzyma się przez kolejne dni, ale nie podajemy tu prognozy, bo ta może się nie sprawdzić. 

 Zasięg pokrywy śnieżnej na półkuli północnej w 2017 roku względem okresu 2006-2016. NOAA/GMASI

Tempo topnienia lodu zwiększa się z każdym dniem, i zwiększy się jeszcze bardziej. Podobnie jest w przypadku śniegu na północnej. Zasięg pokrywy śnieżnej jest obecnie rekordowo niski. W Arktyce nie jest zbyt ciepło, do zmiana cyrkulacji mas powietrza sprawiła, że tym razem wysokie anomalie mają miejsce poza Oceanem Arktyczny. Granica śniegu bardzo szybko się przesuwa. Widoczne jest to szczególnie w Kanadzie, gdzie dodatnie temperatury zbliżają się do Wielkiego Jeziora Niewolniczego. Odwilż wdziera się także do polarnej Alaski, obejmuje także coraz większa obszary Syberii. Konsekwencją jest szybkie topnienie śniegu i dalszy transport ciepła na północ. A ponieważ mamy globalne ocieplenie, to proces ten zachodzi szybciej i szybciej w ten sposób ciepło dociera nad Ocean Arktyczny.

Szczeliny na Morzu Beauforta 9 kwietnia 2017. NASA Worldview

Pęknięcia i szczeliny w paku lodowym Morza Łaptiewów. NASA Worldview

 Północno-zachodnia część Kanady. Wielkie Jezioro Niewolnicze pozostaje jeszcze zamarznięte. W prawym, górnym roku widoczne szczeliny w lodzie Morza Beauforta. NASA Worldview

 
Dla nas może to być dziwne, bo wydaje się nam, że na północy Kanady nie powinno być śniegu, skoro od dawna nie ma go u nas. Jest już pełnia wiosna. Ale północna Kanada to polarny region. Śnieg topi się tam szybciej niż kiedyś. Kiedy szybko zniknie śnieg, ciepło dotrze bez przeszkód nad Ocean Arktyczny. Do tego dojdą pożary lasów i pył, który osadza się na białej powierzchni lodu, zmieniając albedo przyspiesza jego topnienie. Sezon topnienia dopiero się rozpoczął, a już teraz nie wróży nic dobre. Jeśli czapa polarna skurczy się bardziej niż w 2012 roku, z pewnością każdy odczuje wszelkiej maści niecodzienne zmiany w pogodzie. Często dość nieprzyjemne zjawiska. Klimat ociepli się jeszcze bardziej, bo pojawi się jeszcze większa ilość ciepła. Będzie to miało niestety dość ponure konsekwencje. 

Zobacz także:

• Dlaczego lód w Arktyce się nie chce topić?, środa, 5 kwietnia 2017 Słaby sezon topnienia? Przede wszystkim dopiero się rozpoczął. Zwykle jest tak, że z początkiem kwietnia zasięg lodu w Arktyce zmniejsza się powoli, a nieraz też i przyrasta. Mapa obok przedstawia zasięg lodu morskiego dla 3 kwietnia 2017. Dlaczego tak się dzieje, że lód nie chce się topić?  
• Stan lodu w Arktyce jest gorszy niż w ostatnich latach i nie ulega zmianie, niedziela, 26 marca 2017 Z obecnej perspektywy rekordowe topnienie lodu w tym roku jest zaklepane. To co może zmienić sytuację, to pochmurne i zimne warunki latem, które wyhamują topnienie.