Potworna fala ciepła rozlała się nad rosyjską Arktyką

Każdy kolejny dzień pokazuje, że tegoroczny sezon roztopów w Arktyce, to już nie zabawa jak w latach 2013-2018. Choć owszem może dojść do diametralnej zmiany w pogodzie gdzieś pod koniec czerwca czy w lipcu. Zmiana, która potrwa przez kilka tygodni i wyhamuje sezon topnienia. Ale pochmurna pogoda musiałby trwać bardzo długo, dłużej niż w ostatnich latach. Każdy kolejny dziań potwornego ciepła uderzającego w Ocean Arktyczny oznacza, że chmury będą musiały wisieć przez cały lipiec i sierpień, być gęste, z nijaką, chaotyczną pogodą w wyniku której czapa polarna będzie topić się tak jak w 2013 czy 2014 roku. Teraz widzimy piekło, które według prognoz zdaje się nie kończyć. Mapa obok pokazuje zasięg i koncentrację lodu morskiego na Morzu Wschodniosyberyjskim 11 czerwca 2019. 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2019 roku względem wybranych lat, oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Z danych NSIDC wynika, że zasięg arktycznego lodu morskiego wynoszący 10,83 mln km² jest rekordowo niski. Nieznacznie przekracza wartość z 2016. Z kolei dane JAXA pokazują, że jeszcze rekordu nie ma, ale różnica jest bardzo mała. 

 Powierzchnia lodu morskiego w 2019 roku względem wybranych lat. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Potworna fala ciepła wywołała już należytą reakcję - lód roztapia się w szybkim tempie. W ciągu trzech dni, (większość to 11 czerwca) stopiło się 0,43 mln km² lodu! To najwięcej od 2012 roku. O czym to świadczy? A presja wciąż będzie trwać, kolejne dni prawdopodobnie pokażą obraz katastrofy klimatycznej, która rozgrywa się teraz w Arktyce. Mapa obok przedstawia odchylenia powierzchni lodu morskiego względem średniej 2007-2016. Warto przypomnieć, że pod dnem Morza Łaptiewów i Wschodniosyberyjskiego kryją się bardzo duże ilości metanu uwięzionego w formie klatratów. Jeśli metan ten zacznie uwalniać się po roztopieniu dennej zmarzliny (co właśnie ma miejsce według badań Szakowej), to nastąpi radykalny wzrost temperatur, pierw w Arktyce, a potem na całej planecie. Porozumienie klimatyczne z Paryża będzie można wtedy dosłownie włożyć między bajki.

Temperatury nad Morzem Wschodniosyberyjskim i Łaptiewów 12 czerwca (9:00 UTC) 2019 roku. Zielone kółko pokazuje miejsce, w którym temperatura wyniosła +5^oC. Earthnet

9 czerwca znad wschodniej części Syberii zaczęły napływać gorące masy powietrza nad obszar Wschodniego Syberyjskiego Szelfu Kontynentalnego. 11-12 czerwca temperatury od okolic półwyspu Tajmyr po Wyspę Wrangla wzrosły do 2-7^oC (w zależności od miejsca). Tak duże temperatury powodują, że lód się topi. Dodatkowo, jak pokazuje mapa obok (kliknij, aby powiększyć), szybko rosną temperatur miejsc wolnych od lodu. Temperatury są anormalnie wysokie. W wielkiej połyni Morza Łaptiewów temperatura miejscami sięga nawet 4^oC. Podobnie jak w Morzu Czukockim, w jego południowej części.

Średnia dobowa temperatura w Arktyce i na półkuli północnej 12 czerwca, oraz odchylenia od średniej 1979-2000. Climate Reanalyzer

Nad trzema czwartymi obszaru Oceanu Arktycznego na wysokości dwóch metrów jest więcej niż zero stopni. O tej porze roku nad Oceanem Arktycznym dodatnie odchylenia z reguły zanikają, bo ciepło jest zużywane od razu na topnienie lodu. Inaczej jest zimą. Tymczasem widzimy, że nad większością regionu temperatury są co najmniej 1^oC wyższe niż być powinny, z obszarem Morza Łaptiewów i Wschodniosyberyjskiego na czele - odchylenie sięga 4-9^oC, Nad lądami jest jeszcze wyższe.

Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce na 13 i 15 czerwca 2019 roku. Tropical Tidbits

Najbliższe dni nie wykazują poprawy oznaczającej spowolnienie topnienia lodu. Nawet gdyby pogoda zaczęła się zmieniać, to nie od razu topnienie zwolni, a i też efekt może okazać się niezadowalający z uwagi na spory już stopień ogrzania wód i zmian w powierzchni i grubości lodu. Jak widzimy, sytuacja jest zła. Wciąż będzie miała miejsce duża presja wysokiego ciśnienia ciągnącego się od Syberii do rosyjskiej części Oceanu Arktycznego. To oznacza duże nasłonecznienie. Dodatkowo wysokie ciśnienie i wysokie tym samym nasłonecznienie z racji braku chmur wspiera obszar niżowy znad Morza Karskiego. Te niż lada dzień zmieni się w sztorm, który dalej będzie zaciągać ciepło znad Eurazji. No i wiatr, który będzie ingerować w cienką czapę polarną. Dodatkowo cały system będzie miał postać nie do końca udanej wersji pozytywnego dipola arktycznego - lód będzie przenoszony w kierunku Oceanu Atlantyckiego. Wiadomo co to oznacza. 15 czerwca mimo obecności niewielkiego niżu nad Morzem Beauforta, będzie miał miejsce eksport lodu przez cieśninę Fram.

Topniejący lód na Morzu Łaptiewów z potężną połynią o temperaturze nawet 4^oC. 11 czerwca 2019, NASA Worldview

Ciepło spowodowało, że szybko pojawiły się stawy topnienia na lodzie Morza Łaptiewów. Ten lód stopi się, być może za kilka dni.

Pożary na Syberii, w dole widoczny pokryty wodą stawów topnienia lód Morza Łaptiewów. NASA Worldview

Jakby tego było mało, na północy Syberii wybuchły pożary. Na razie niewielkie, ale za dzień lub dwa mogą się powiększyć. Dym wędruje nad Morze Łaptiewów. Kliknij na link źródłowy, żeby zobaczyć zdjęcie w wysokiej rozdzielczości. Rdzawe miejsca, to spalony obszar, ciemne miejsce o zerowym prawie albedo. Z kolei dymy opadną na lód i też zmienią jego albedo, przez co szybciej się będzie topić.

Wielka szczelina powstała pod wpływem wiatru. Ciepło spowodowało powstanie stawów topnienia na lodzie Morza Wschodniosyberyjskiego. NASA Worldview

Lód Morza Wschodniosyberyjskiego wygląda źle, jego stan pogarsza się już od maja, ale teraz to diametralna zmiana z powodu bardzo silnej adwekcji ciepła. Wszystko wskazuje na to, że w ciągu kilku dni może dojść do otwarcia części Przejścia Północno-Wschodniego, tak jak wcześniej w przypadku Przejścia Północno-Zachodniego. 

Podsumowując. Sytuacja w Arktyce jest katastrofalna i z obecnej perspektywy wszystko wskazuje na to, że w tym roku padnie rekord. To co może zmienić sytuację, to wielotygodniowa zmiana w pogodzie, na pochmurną, zimną bez dipola arktycznego i eksportu lodu czy przez cieśninę Fram czy Naresa. 

Zobacz także:

• Katastrofalna sytuacja w Arktyce - ciepło uderzy z wielką siłą, niedziela, 9 czerwca 2019 Trudno jest znaleźć pozbawione emocji słowa, kiedy spojrzy się na prognozy warunków pogodowych w Arktyce na najbliższe dni, oraz to, co dzieje się w tej chwili. Krótko mówiąc, sytuacja zmierza w bardzo złym kierunku. 
• Żądza zniszczenia - rekordowe topnienie niemal pewne, niedziela, 2 czerwca 2019