To już koniec - niszczycielski wyż baryczny doprowadzi do rekordowego topnienia 2020

Trwały ośrodek wysokiego ciśnienia, obejmujący większość Oceanu Arktycznego, napędził rekordowe topnienie czapy polarnej. Sytuacja stała się bezprecedensowa z uwagi na trwałość wyżu barycznego. Sytuacja baryczna sprawia, że od tygodni w regionie utrzymują się dodatnie temperatury. Prognozy na kolejne dni są druzgocące i chyba już wszystko wskazuje na to, że rekord we wrześniu jednak padnie. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny zasięg lodu morskiego. 

 Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2020 roku względem lat 2005-2019 i średnich dekadowych. JAXA

Spadek zasięgu lodu w Arktyce jest spektakularny. W ciągu ostatniego tygodnia tempo spadku było blisko dwukrotnie szybsze niż wynosi średnia wieloletnia. Spowodowało to duże zwiększenie różnic między tym rokiem a poprzednimi latami.  

Powierzchnia lodu morskiego w 2020 roku względem wybranych lat. Dane NSIDC, wykres Nico Sun 

Dane NSIDC także pokazują rosnącą od kilku dni różnicę. 16 lipca zasięg lodu wyniósł (5-dniowa średnia) 7,36 mln km², to 0,45 mln km² mniej niż w 2012 roku. Spadek zasięgu jest wolniejszy niż powierzchni, gdyż wyż baryczny ściska pak lodowy, ale ten się topi, co pokazuje wykres powierzchni. 16 lipca powierzchnia lodu morskiego wyniosła nieco ponad 5,1 mln km², to niemal tyle samo co w 2012 roku. Mapa obok pokazuje odchylenia powierzchni lodu względem średniej 2007-2016. Największe straty występują po stronie rosyjskiej, ale także po stronie amerykańskiej koncentracja paku lodowego spada i udział kry lodowej zaczyna rosnąć. 

 Zmiany powierzchni lodu morskiego na Morzu Łaptiewów i Wschodniosyberyjskim w roku 2020. NSIDC

Najgorsza sytuacja jest na Morzu Łaptiewów, które jest już niemal wolne od lodu, temperatury wody sięga miejscami nawet 8^oC. Nieco lepiej wygląda to na Morzu Wschodniosyberyjskim, ale ten akwen pokrywa cienki lód, a w dużym stopniu jest to już rozdrobniona kra lodowa.  Prognozy nie wyglądają dobrze.

Dzisiejsze i prognozowane warunki pogodowe w Arktyce na 18-20 lipca 2020 roku. Tropical Tidbits
 

Trwały wyż baryczny zacznie przemieszczać się nad sektor pacyficzny, co będzie miało opłakane skutki dla lodu na Morzu Łaptiewów, Wschodniosyberyjskim i części Basenu Arktycznego. Wysokie ciśnienie wciąż się utrzyma, tak samo jak wysoki geopotencjał, co oznacza, że wyż będzie nadal dawał wysokie temperatury w regionie. Jak pokazuje mapa obok, temperatura dziś powyżej 80^oN przekroczyła 2^oC. To zasługa słonecznej pogody i jednocześnie silnych prądów zstępujących, za jakimi stoi ów układ baryczny. 

Prognozowane temperatury i wiatr 20 lipca 2020 roku. Earthnet
 

Ośrodek wysokiego ciśnienia przesunie się w stronę Oceanu Spokojnego. Ustawiając się tak, wydmucha resztki lodu z Morza Łaptiewów i a także krę lodową z Morza Wschodniosyberyjskiego. Animacja obok ilustruje przemieszczanie się mas powietrza i zmiany ich temperatur prognozowanych na 18-20 lipca 2020 roku. Wciąż będzie ciepło, zważywszy na to, że wyż zaciągnie ciepłe masy powietrza znad Syberii. Należy więc oczekiwać dalszego silnego topnienia pokrywy lodowej i utrzymania rekordowych wartości. 

Topniejący pak lodowy w Basenie Arktycznym na północ od Morza Łaptiewów 16 lipca 2020 roku. NASA Worldview

Taka sytuacja znacznie przybliża perspektywę rekordowego topnienia. Na Arctic Ice Sea Forum coraz bardziej stwierdza się, że rekord we wrześniu jest pewny i co więcej, rekord ten może być druzgocący.

Kra lodowa i topniejący pak lodowy na północy Morza Wschodniosyberyjskiego 16 lipca 2020 roku.

Pozostaje kilka kwestii. Przede wszystkim, jak wiele stopi się lodu w Basenie Arktycznym po stronie rosyjskiej? To, że więcej niż w 1995 roku, to wiadomo, ale czy granica lodu osiągnie 85^oN? 

Pak lodowy Basenu Arktycznego oderwany przez wyż baryczny od wysp Archipelagu Arktycznego.
 

Kolejną kwestią jest to, czy w wyniku zmian w rosyjskiej części Oceanu Arktycznego nie zacznie szybko się topić lód na Morzu Beauforta? Jego stan wcale nie jest taki dobry, pokazuje to mapa HYCOM. I w końcu, jaka będzie pogoda w sierpniu? To, co jest pewne to, że lód na Morzu Łaptiewów praktycznie już nie istnieje i pociągnie za sobą to, co wciąż znajduje się w Basenie Arktycznym. Lód Morza Wschodniosyberyjskiego zniknie jeszcze w tym miesiącu. Drugie zdjęcie satelitarne pokazuje, jak okropnie wygląda jego stan. Lód na Morzu Czukockim zniknie do połowy sierpnia wraz z częścią Basenu Arktycznego (gdzieś do 77-78^oN),  mimo iż trafia tam kra lodowa z Morza Beauforta. Morze Karskie i Barentsa będą wolne od lodu jeszcze w tym miesiącu lub na początku sierpnia. Lód na Morzu Grenlandzkim zniknie do końca sezonu, nawet jeśli pojawi się dodatni dipol arktyczny.

Jeszcze dwa tygodnie temu można było spokojnie kwestionować ewentualny rekord, bo wyż baryczny mógł przed połową lipca zniknąć i zostać zastąpiony płytkimi niżami. Tak się nie stało.

Zobacz także:

• Ryzyko rekordowych roztopów - 50 kilometrów w 48 godzin, środa, 15 lipca 2020 W ciągu zaledwie 48 godzin granica lodu morskiego na północnym krańcu Morza Łaptiewów przesunęła się o 50 kilometrów, wchodząc na Basen Arktyczny. Tak duża zmiana świadczy to tym, że Arktyka znajduje się już w zupełnie nowej rzeczywistości klimatycznej.
• Katastrofalna sytuacja w Arktyce - olbrzymi wyż odpala rekordowe roztopy, wtorek, 7 lipca 2020