Chwilowa pauza w topnieniu? Degradacja postępuje dramatycznie...

W ciągu ostatnich dni topnienie pokrywy lodowej spowolniło, ale dodatni dipol arktyczny, który tej wiosny jest częstym zjawiskiem, może w końcu doprowadzić do tąpnięcia.

Zmiany powierzchni lodu morskiego na poszczególnych akwenach Oceanu Arktycznego w 2021 roku w zestawieniu ze zmianami z lat poprzednich. NSIDC
*Przedstawione dane uwzględniają większy obszar arktycznych akwenów niż geograficzny. Obejmują część wód Basenu Arktycznego. Morze Beauforta ma 476 tys. km², Wschodniosyberyjskie 987 tys. km², Łaptiewów 662 tys. km².

Zmiany są podobne, a nawet gorsze niż rok temu, kiedy wrześniowe minimum osiągnęło wartość niższą niż 4 mln km². Wzór baryczny dodatniego dipola arktycznego na razie nie dotknął lodu na Morzu Beauforta, stąd bardzo powolne zmiany. Inaczej jest na innych akwenach, szczególnie na Morzu Wschodniosyberyjskim i Łaptiewów ostatnio notuje rekordowe wartości. I dzieje się to w sytuacji, kiedy jeszcze dwa-trzy miesiące temu ilość i grubość lodu na tych akwenach była spora jak na ostatnie lata. 

 

Grubość lodu morskiego w 2016, 2020 i 2021 roku dla 8 czerwca. Naval Research Laboratory, Global HYCOM

 

Grubość pokrywy lodowej jest minimalnie lepsza niż rok temu, bo sektorze rosyjskim jego grubość wciąż jest większa niż wtedy. Gorzej za to jest między biegunem północnym a Oceanem Atlantyckim - to kolejny objaw postępującej atlantyfikacji regionu. Z kolei dodatkowy lód na Morzu Beauforta, przemieszczony z regionu Grenlandzkiego minionej zimy, nie jest bezpieczny ze względu na szerokość geograficzną i bliskość lądu, który szybko się nagrzewa.

 

Powstająca kra w paku lodowym Basenu Arktycznego od strony Morza Łaptiewów i Wschodniosyberyjskiego. 10 czerwca 2021 roku. NASA Worldview

 

Według danych HYCOM z Laboratorium Marynarki Wojennej USA grubszy niż rok temu lód w Basenie Arktycznym przy Morzu Łaptiewów i Wschodniosyberyjskim jest w złym stanie. Pak lodowy zmienia się krę, lód też ciemnieje - zniknął z jego powierzchni śnieg. Stawy roztopowe też są groźne. Gdy znikną (woda przesiąka przez pory i szczeliny w lodzie) zostaje lód z zagłębieniami. Z tego więc powodu staje się bardziej mobilny pod wpływem wiatru, niż przed pojawieniem się stawów, które stopiły część lodu.

 

Kra lodowa między 80 a 84^oN w Basenie Arktycznym na północ od Morza Barentsa 10 czerwca 2021 roku.

 

Zatrważające są zmiany między  Morzem Barentsa a biegunem północnym. Mapy HYCOM nie oddają w pełni tego, co można zobaczyć na zdjęciach satelitarnych, gdy tylko nie ma dużej ilości chmur. Występuje tam kra lodowa. Są to duże płyty mające po kilka kilometrów długości, ale cały pak jest mocno pofragmentowany, a obszary między krami pochłaniają energię słoneczną. Lód taką postać ma dopiero pod koniec lipca, a mamy przecież dopiero pierwszą połowę czerwca.  

 

Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej na 13-16 czerwca 2021 roku. Tropical Tidbits

 

Patrząc na wykresy zmian powierzchni i zasięgu lodu nie widać, żeby w tym roku miało dojść do rekordowego topnienia.  Są jednak zmiany we wzorcach pogodowych, które metodycznie pracują nad tym, by ewentualny rekord wrześniowego minimum doszedł do skutku. Od początku czerwca utrzymuje się takiej czy innej postaci dodatni dipol arktyczny, który jest zjawiskiem redukującym ilość lodu morskiego Arktyki. Jego ułożenie na razie nie szkodzi zbytnio sektorowi Beauforta. Choć także i tam dominuje kra lodowa. Prognozy wskazują, że przez najblizsze dni, co najmniej do połowy miesiąca będzie występować wzór pogodowy dodatniego dipola. Początkowo narażony będzie lód rosyjski, ale później dipol da się we znaki krze lodowej Morza Beauforta.

Prognozowane na 11-15 czerwca uśrednione dobowe temperatury w Arktyce, oraz ich odchylenia od średniej 1979-2000. Climate Reanalyzer

Warunki dla redukcji lodu będą sprzyjające, a temperatury nad prawie całym Oceanem Arktycznym będą przynajmniej o 1^oC wyższe od średniej wieloletniej. O tej porze roku ze względu na topnienie pokrywy lodowej dodatnie odchylenia zanikają. W tych czasach zanik dodatnich anomalii w porze letniej nie jest już taki jak kiedyś - jest mniej lodu, co wpływa na temperatury regionu, a ciepło z południa ma większą siłę niż kiedyś, bo szybciej w okresie wiosennym topnieje śnieg. 

Prognozowana sytuacja pogodowa (temperatury i rozkład ciśnienia) w euroazjatyckim sektorze Arktyki na 14 czerwca 2021. Windy.com

Śnieg zniknął szybciej niż powinien, więc wysokie temperatury w tym upały występują wcześniej i częściej niż kilkanaście lat temu. Lokalna adwekcja temperaturowa dokłada się do temperatur nad Oceanem Arktycznym. 14 czerwca ma dojść do silnego napływu ciepła nad region dolnego Obu, w tym Półwysep Jamalski i Morze Karskie. 20^oC na Półwyspie Jamalskim o tej porze roku to dużo, zwykle jest nieco powyżej zera. Nad Morzem Karskim temperatura wzrośnie od 2^oC powyżej zera. Są to warunki, które nasilą topnienie lodu w regionie. Na razie lód na Morzu Karskim się topi powoli, ale także tam jest pofragmentowany. Mapa obok przedstawia prognozowane na 14 czerwca 2021.

Patrząc na dane z modelu prognozy Slatera do rekordowego topnienia nie dojdzie. Patrząc na dane z CFS NOAA rekord jest cały czas możliwy. Jak będzie naprawdę, przekonamy się za kilka tygodni. Jedno jest pewne - obecna sytuacja nie wygląda dobrze.

Zobacz także:

• Trzeci sztorm w tym sezonie, piątek, 4 czerwca 2021 Topnienie czapy polarnej na Oceanie Arktycznym postępuje. Mimo przedstawianych wcześniej prognoz NOAA, trudno jest przewidzieć, jak naprawdę zachowa się tegoroczne topnienie lodu. Patrząc na obecne zmiany i prognozy pogody, widać wysokie ryzyko silnych roztopów. 
• Degradacja lodu w Arktyce, sobota, 29 maja 2021