Słabe topnienie w cieniu wielkich pożarów

Czapa polarna Oceanu Arktycznego topi się dość powoli, choć sezon roztopów nie jest wcale taki słaby. Jeśli spojrzymy na mapę obok (kliknij, aby powiększyć), to zobaczymy pokaźne ubytki przewyższające to, co działo się kilkanaście lat temu. Między Skandynawią a Jakucją rozciąga się obszar niemal całkowicie pozbawiony lodu. Na sporym odcinku, co pokazuje mapa, granica lodu znajduje się powyżej 80^oN. Do końca sierpnia granica lodu może przesunąć się do 85^oN. Bez antropogenicznej zmiany klimatu tegoroczny sezon topnienia byłby ekstremalny w XX wieku i wcześniejszych stuleciach. Tymczasem świat płonie.  

 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2021 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC 

 

W pierwszej dekadzie sierpnia 2021 dzienne tempo wycofywania się lodu morskiego wyniosło 60,7 tys. km², podczas gdy średnia wieloletnia wynosi 74,6 tys. km². Aktualny zasięg lodu to 6,11 mln km² - to 0,2 mln km² mniej niż średnie z okresu 1981-2010 wrześniowe minimum. Jak więc widać, to nie jest wcale taki słaby sezon topnienia, zważywszy na to, że do końca został jeszcze miesiąc. 

Powierzchnia lodu morskiego w 2021 roku na tle wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Powierzchnia lodu (area) kurczy się na razie w tempie średniej z ostatnich 10 lat. Jest jednak wyraźnie większa niż np. w 2012 czy 2020 roku, a to z uwagi na powolne zmiany w lipcu. Teraz pałeczkę nad topnieniem zaczyna przejmować woda i wiatr, bo Słońce świeci już dość nisko.

Tymczasem świat się pali:

Pożary w Jakucji 10 sierpnia 2021 roku. Czerwone punkty oznaczają miejsca ognisk pożarów tajgi. NASA Worldview

Obecnie Rosja walczy z ponad 170 pożarami lasów na Syberii, które sparaliżowały działanie lotnisk i transportu drogowego, zmuszając też ludzi do ewakuacji. Dymy z pożarów lasów dotarły nad biegun północny. To sytuacja bez precedensu, ale na szczęście o tej porze opadające na czapę polarną pyły nie będą miały wpływu na topnienie - Słońce świeci już dość nisko, a do tego duża część czapy polarnej jest przykryta chmurami. Trzeba jednak mieć na uwadze, że sadza z jednej strony w atmosferze blokuje wraz z chmurami ciepło, ale z drugiej strony je też utrzymuje jak dwutlenek węgla czy metan.

Pożary w Jakucji - zdjęcie satelitarne w fałszywych barwach, dzięki czemu widać obszary spalonej ziemi.

We wcześniejszym raporcie można było dowiedzieć się, że niektóre obszary spalonej ziemi obejmują powierzchnię ponad 2 tys. km². Z dnia na dzień jest coraz gorzej. Według Greenpeace od początku tego roku w Rosji pożary strawiły już 100 tys. km² terenu - to jedna trzecia powierzchni Polski. Pożarom sprzyja pogoda, na Syberii jest niezwykle ciepło. W Jakucku jednym z najzimniejszych miejsc na Ziemi wciąż trwa termiczne lato - średnia dobowa temperatura znacznie przekracza 15^oC, w ciągu dnia temperatury sięgają 28-30^oC.

Rozproszona kra lodowa na pograniczu Morza Wschodniosyberyjskiego i Basenu Arktycznego 10 sierpnia 2021.

Topnienie lodu w tym roku zakończy się wynikiem nieco poniżej 5 mln km² - to powtórka z 2013 roku, który został poprzedzony przez rekordowe topnienie. Pożary lasów, głównie na półkuli północnej mają wpływ na klimat. To dodatkowe emisje CO₂. Według danych z instytutu  Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) dotychczasowe emisje z pożarów wyniosły 505 mln ton. Jest to mocny rekord, który pobił zeszłoroczną wartością wynoszącą 450 mln ton. Będzie to miało swój wpływ na klimat w kolejnych latach.

Zobacz także:

• Wszystko się pali pod palącym Słońcem, poniedziałek, 9 sierpnia 2021 Choć czapa polarna w Arktyce w lipcu tego roku topiła z przeciętną prędkością, a region był niezwykle zimny jak na ostatnie lata, to gdzie indziej było inaczej. 
• Porównanie kriosfery - scenariusz topnienia 2013 i 2017, wtorek, 3 sierpnia 2021