Strony

wtorek, 6 grudnia 2022

Listopad 2022 - Utrzymujące się obszary wolne od lodu

Listopadowe tempo przyrostu lodu morskiego w Arktyce utrzymywało się w granicach średniej. Wiele obszarów arktycznych wód długo opierało się zamarzaniu. Ponadprzeciętne temperatury występowały na północnych krańcach Oceanu Atlantyckiego, co skutkowało niemal całkowitym brakiem zamarzania atlantyckiej części Oceanu Arktycznego. 

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w listopadzie 2022 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla listopada. Sea Ice Index - NSIDC 

Średni zasięg arktycznego lodu morskiego w listopadzie 2022 roku wyniósł 9,71 mln km2. To ósma najmniejsza w historii pomiarów wartość, 0,99 mln km2 poniżej średniej 1981-2010 i 1,05 mln km2 powyżej rekordowego listopada 2016.   

W pierwszej połowie listopada, szczególnie na początku miesiąca arktyczne wody szybko zamarzały. Sytuacja zmieniła się w drugiej połowie, szczególnie pod koniec miesiąca. Na szczególną uwagę zasługuje obszar Morza Barentsa i Karskiego, a także Zatoka Hudsona. Wybrzeża Svalbardu do końca miesiąca były wolne od lodu.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo wzrostu zasięgu lodu morskiego w listopadzie 2022 roku wyniosło 71,3 tys. km2/dzień, nieznacznie szybciej od średniej z lat 1981-2010 wynoszącej 69,6 tys. km2/dzień.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla listopada 2022 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

W ostatnich latach coraz częściej region atlantycki w Arktyce doświadcza niezwykle wysokich temperatur. Jest to związane ze zjawiskiem atlantyfikacji. Nad znaczną częścią Morza Grenlandzkiego temperatury były od 3 do 6oC wyższe od średniej wieloletniej. Nad Morzem Barentsa od 2 do 4oC powyżej średniej. Całościowo Arktyka nie była w listopadzie obszarem ani ekstremalnie ciepłym, ani tym bardziej rekordowym.

Ranking najcieplejszych miesięcy w Arktyce w obszarze 80-90oN w latach 1979-2022.

Wokół bieguna północnego listopad był ósmym najcieplejszym w historii pomiarów. Rekordowo ciepły był rok 2017.

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla listopada w latach 1979-2022.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla listopada 2022 roku 51,8 tys. km2, a więc 4,8% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku listopada skurczyło się o 2,28 mln km2.

Zakwity pod wodą
Nowe badanie przeprowadzone przez Shiozaki i in. (2022) pokazuje, że plankton na dnie Oceanu Arktycznego coraz częściej kwitnie. Przyczyną są dłuższe okresy bez lodu w pobliżu wybrzeża, które pozwalają na dotarcie większej ilości światła do płytkiego dna oceanu i stymulują wzrost (poniższa grafika). W takiej sytuacji rozszerzenie obszaru i objętości, na której może rozwijać się plankton, ma wpływ na bioprodukcję w arktycznym łańcuchu pokarmowym oraz sekwestrację węgla przez ocean.

Nowe badania pokazują, jak słońce stymuluje plankton rosnący na, przy powierzchni i na dnie morza. Kiedy obszary przybrzeżne są wolne od lodu we wczesnym i średnim okresie letnim, więcej światła przenika przez słup wody, aby zasilić zakwit planktonu na większych głębokościach.

Gdy wiosną do Arktyki wracają promienie słoneczne, stymulują one wzrost planktonu na powierzchni wody lub w jej pobliżu - typowy zakwit planktonu. Jednak wzrost planktonu jest często ograniczony przez poziom składników odżywczych w słupie wody, a na wielu obszarach zakwit powierzchniowy pochłania wszystkie składniki odżywcze w górnej warstwie oceanu. Jeśli płytkie obszary przybrzeżne Arktyki staną się wolne od lodu we wczesnym lub średnim okresie letnim, więcej światła może przeniknąć przez słup wody. Dostarcza to energii planktonowi, który schodzi w słupie wody na większą głębokość, gdzie wciąż jest dużo składników odżywczych, co powoduje zakwit na dnie morza.

Regiony, w których wydaje się to występować, znajdują się na Morzu Czukockim, ale może to potencjalnie wystąpić w szerokich regionach syberyjskiego i alaskańskiego płytkiego szelfu kontynentalnego.

 

Antarktyda idzie ku kolejnym rekordom
W ostatnich latach na Antarktydzie sytuacja diametralnie się zmieniła. Najprawdopodobniej mamy do czynienia z odwróceniem trendu, który przez lata był wzrostowy.
 

 

Zmiany zasięgu i koncentracji antarktycznego lodu morskiego w dniach 1 listopada - 2 grudnia 2022 roku. University of Bremen/Instytut Alfreda Wagenera

Miniony miesiąc różnił się nieco od tego, co działo się wcześniej, bo średni zasięg lodu był siódmym najmniejszym w historii pomiarów. Pod koniec listopada i na początku grudnia tempo topnienie tamtejszego lodu przyspieszyło. Jego zasięg, podobnie jak w przypadku Arktyki zbliża się do rekordowych wartości. Szczególnie powierzchnia, która już ociera się o rekordowe wartości, gdzie wpływ na taki stan rzeczy ma temperatura wody. Wykres obok pokazuje zmiany powierzchni antarktycznego lodu. Niewykluczone, że maksimum antarktyczne nawet jeśli nie ustanowi nowego rekordu, to będzie bardzo bliskie rekordowych wartości. Antarktyda nieuchronnie wkracza na tę samą drogę, co wcześniej Arktyka.


Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Lingering open water area

Zobacz także:


3 komentarze: