Raport za I połowę listopada - efektowne zamarzanie

Warunki pogodowe dały możliwość dość szybkiego wychłodzenia się powierzchni wody, a tym samym zamarznięcia niektórych akwenów morskich w Arktyce. To było jednak zamarzanie bardziej efektowne, a nie efektywne, gdyż jakość czapy polarnej nie uległa większym zmianom w stosunku do poprzednich lat. Wir polarny w pierwszej połowie listopada był stabilny. Tak więc w Arktyce utrzymywała się silna komórka polarnego powietrza. Co najmniej do połowy listopada 2022 sezon zamarzania można uznać, jako dobry, ale nie poprawiający stanu lodu morskiego w stosunku do wielolecia. 

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w tak zwanych fałszywych barwach.    

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. University of Bremen/AMSR2

Ocean Arktyczny nie zamarzł jeszcze całkowicie. Duża część Morza Czukockiego, a także połowa Morza Karskiego są nadal wolne od lodu. W przeszłości oba te akweny były już niemal całkowicie pokryte lodem. Tak jak w ostatnich latach, tak obecnie występujące duże zapóźnienia w zamarzaniu północnych wód Morza Barentsa. Svalbard nadal jest wolny od lodu. Animacja obok pokazuje zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w pierwszej połowie listopada 2022 roku.

Zmiany tempa zwiększania/zmniejszania się zasięgu lodu morskiego w 2022 roku w zestawieniu ze zmianami z 2016 i 2021 roku oraz średniej z ostatnich 10 lat.

Tempo zamarzania było szybkie pod koniec października i częściowo w pierwszej dekadzie listopada. Potem zaczęło zwalniać z uwagi na granice, jakie wyznacza globalne ocieplenie, ale też wcześniejsze zmiany.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022 roku i wyszczególnienie w zestawieniu ze zmianami z wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Według NSIDC tempo zwiększania się zasięgu lodu było zauważalnie szybsze od średniej wieloletnie, ale po 10 listopada zaczęło zwalniać. Zasięg wynoszący 15 listopada  9,52 mln km² wciąż jest spory, ale tylko na tle ostatnich lat, co pokazuje wykres. Mapa NSIDC obok ilustruje różnice w zlodzeniu arktycznych wód względem średniej 1981-2010. Mimo dość szybkich przyrostów, granica lodu znajduje się dalej na północ, co szczególnie widać w sektorze atlantyckim. Zachodzi tzw. zjawisko altalntyfikacji lub atlantyzacji wód, głównie Morza Barentsa. 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią lat 90. XX wieku. JAXA

Zamarzanie było efektywne, bo dość szybko lodem pokrywać się zaczęło Morze Baffina i Basen Foxe'a. Są to jednak akweny, które mają niewielki wpływ na cały region arktycznej czapy polarnej.

Zmiany powierzchni lodu morskiego na morzach: Beauforta, Czukockim, Karskim i Barentsa w 2022 roku. JAXA/AMSR2
*Przedstawione dane uwzględniają większy obszar arktycznych akwenów niż geograficzny.

Poza Morzem Baffina, szybko zamarzało Morze Karskie, ale tylko w pierwszej dekadzie listopada, potem proces stanął w miejscu. Z kolei na Morzu Czukockim zmiany są dość powolne, a na Barentsa z uwagi na atlantyfikację nie ma ich prawie w ogóle.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej w latach 2001-2010 i 2011-2020 dla listopada. NASA/GISS

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w Arktyce w 2020 i 2021 roku dla 31 października - 14 listopada. NOAA/ESRL

Atlantyfikacja objawia się nie tylko zmianami w wodzie, ale też temperaturami powietrza. Pierwsza połowa listopada na Svalbardzie była bardzo ciepła. Temperatury były nawet 6^oC wyższe od średniej 1981-2010. W praktyce oznaczało to występowaniem temperatur przekraczających zero stopni. Duża część obszaru Oceanu Arktycznego charakteryzowała się wyższymi temperaturami, ale w dużej mierze anomalie te występowały tam, gdzie była już obecna pokrywa lodowa. Słaby mróz spowalnia zwiększanie się grubości lodu, zarówno sezonowego, jak i wieloletniego. Animacja obok ilustruje przemieszczanie się mas powietrza i zmiany ich temperatur w dniach 1-15 listopada 2022. 

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 powierzchni arktycznych wód dla 15 listopada w 2021 i 2022 roku. Mercator Ocean

Arktyczne wody w tym roku, tutaj według danych francuskiego Mercator Ocean są wyraźnie cieplejsze od średniej wieloletniej. Jest związane nie tylko z samym faktem ocieplającego się klimatu, ale takimi czynnikami jak zmiany w transporcie wody oraz warunkach atmosferycznych. Te dodatnie odchylenia mogą spowolnić tempo zamarzania w kolejnych tygodniach.

Grubość lodu morskiego w latach 2015-2022 dla 15 listopada. Naval Research Laboratory, Global HYCOM

Stan pokrywy lodowej na tle ostatnich lat wygląda oczywiście lepiej, ale jest to całokształt tegorocznych zmian, a nie tego, co działo w ostatnich tygodniach.

Morze Karskie 13-15 listopada. Sentinel-1 AB, Sea Ice Denmark

Na razie można uznać, że sezon zamarzania wypada dobrze. Można mówić o pewnej poprawie względem poprzednich lat. Są one jednak wynikiem tego, co działo się w okresie letnim. Jeśli chodzi o obecne zmiany, te z października i początku listopada, to mamy tu do czynienia jedynie z efektywnym zamarzaniem powierzchni lodu. Dopiero za kilka tygodni będzie można powiedzieć więcej, jaki wpływ na kondycję lodu miała pierwsza połowa sezonu zamarzania. 

 

 

Zobacz także:

• Raport za II połowę października - szybkie przywracanie czapy polarnej, wtorek, 1 listopada 2022 Druga połowa października charakteryzowała się w Arktyce umiarkowanym z początku przyrostem pokrywy lodowej, a następnie jej znacznym przyspieszeniem.
• Raport za I połowę października - po przejściu sztormu zamarzanie przyspieszyło, ale nie wszędzie, niedziela, 16 października 2022