Strony

sobota, 5 listopada 2022

Październik 2022 - zamrażanie

Zamarzanie Oceanu Arktycznego znacznie przyspieszyło w trzeciej dekadzie października. Szczególnie widoczne to było na Morzu Łaptiewów. Na Antarktydzie zaczął się dzień polarny, a zasięg lodu morskiego nadal pozostaje bardzo niski.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w październiku 2022 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla października. Sea Ice Index - NSIDC  

Średni dla października 2022 zasięg lodu morskiego w Arktyce wyniósł 6,61 mln km2. To ósma najmniejsza w historii pomiarów wartość, ale w drugiej połowie miesiąca sytuacja na podium zaczęła się zmieniać. Pokrywa lodowa w październiku była 1,74 mln km2 mniejsza od średniej z lat 1981-2010. Równocześnie wartość ta była o 1,28 mln km2 większa względem rekordowego października 2020 roku.  Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla października 2022 roku. Pokrywa lodowa nie ma więc tak małych rozmiarów jak w 2020 roku, w dalszym ciągu jednak występują wyraźne negatywne różnice względem wielolecia. To efekt barier, jakie stawiają wyższe niż kiedyś temperatury na Ziemi.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w październiku 2022 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Podobnie jak w ostatnich latach Morze Łaptiewów zamarzało wolno. Sytuacja zmieniła się w trzeciej dekadzie miesiąca. Opóźnione zamarzanie na Morzu Łaptiewów może być związane wynikiem ogrzewania oceanu przez dość długi czas, kiedy latem akwen jest wolny od lodu. Jednak powolne zamarzanie w tym regionie w ostatnich latach jest również zgodne z obserwacjami wirów w Arktycznym Prądzie Granicznym, które utrzymują coraz mocniejszy strumień ciepła w oceanie. Ciepło to pochodzi z Oceanu Atlantyckiego. Prąd Graniczny jest płytkim prądem płynącym na wschód, który podąża wzdłuż krawędzi euroazjatyckiego szelfu kontynentalnego i niesie ciepłą wodę o temperaturze 2-3oC

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo wzrostu zasięgu lodu morskiego w październiku 2022 roku wyniosło 102,7 tys. km2/dzień, było więc wyraźnie szybsze od średniej wieloletniej, która wynosi 89,2 tys. km2/dzień. Ta wysoka wartość jest związana z gwałtownym przyspieszeniem w trzeciej dekadzie miesiąca. Arktyczne wody zamarzały wtedy w tempie ponad 140 tys. km2/dzień.  

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla października 2022 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Podobnie jak w ostatnich latach temperatury w październiku były wyraźnie wyższe od średniej. Dodatnie anomalie występowały nad prawie całym Oceanem Arktycznym. Wyjątkowo ciepło było nad Morzem Karskim, gdzie temperatury były 4oC wyższe od średniej. Podobnie na Grenlandii, co skutkowało wyższymi niż zwykle opadami śniegu. W Arktyce dominowały niże baryczne związane z dodatnią oscylacją arktyczną - niskie ciśnienie w Arktyce, wysokie wokół niej. W drugiej połowie miesiąca pojawił się dodatni dipol arktyczny, który utrzymał się kilka dni. Niskie ciśnienia przekładało się na dużą ilość chmur zatrzymujących ciepło. 

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2022 dla października (obszar - 65-90oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

Październik 2022 w Arktyce był trzecim najcieplejszym w historii pomiarów. Przypowierzchniowa temperatura była 4,35oC wyższa od średniej 1981-2010. To zasługa szeregu czynników. Poza samym ociepleniem klimatu i stosunkowo małą powierzchnią lodu w grę wchodzi wyżej wspomniane niskie ciśnienie atmosferyczne, a także napływ ciepła z południa. Przykładem jest tutaj sztorm z początku października.

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla października w latach 1979-2022. 

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla października 2022 roku 80,4 tys. km2, a więc 9,6% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku października skurczyło się o 3,46 mln km2.

Nadal mało lodu na Oceanie Południowym
W ostatnich latach doszło do zmian na Antarktydzie. Tamtejszy lód morski zaczął roztapiać się szybciej niż we wcześniejszych latach. W tym roku sytuacja nie uległa zmianie.

Zmiany zasięgu antarktycznego lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Maksimum zasięgu lodu morskiego na Oceanie Południowym miało miejsce 16 września i wyniosło 18,19 mln km2. To czwarta najmniejsza w historii pomiarów wartość. Utrzymany został tym samym trwający od 2015 roku trend spadkowy. Mimo to, jak pokazuje wykres obok, nie można jeszcze mówić o całkowitym odwróceniu trendu. Tak samo, jak w przypadku Arktyki, gdzie w ostatnich latach trend spadkowy uległ zatrzymaniu. Pod koniec października zasięg lodu wokół Antarktydy zbliżył się do rekordowych wartości. 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Iced

Zobacz także: 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz