Druga połowa kwietnia kontynuowała spokojny, nieodbiegający od średnich sezon topnienia w Arktyce. Nie miały miejsca żadne zderzenia pogodowe, które radykalnie wzmocniłyby topnienie pokrywy lodowej. Wzorce pogodowe w drugiej połowie kwietnia nie były stałe, pogoda często ulegała zmianom. To w praktyce przekładało się na to, że na danym obszarze roztopy przyspieszały, ale kilka dni później stawały w miejscu. Miejscami dochodziło do nawrotu pokrywy lodowej.
Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w tak zwanych fałszywych barwach.
Obserwowane są typowe dla tej pory roku zmiany. Tworzenie się szczelin, pęknięć, kruszenie lodu sezonowego na obrzeżach. Innym zjawiskiem z racji spadającego zasięgu lodu jest przesuwanie się jego granicy. Jest to jednak w dużej mierze związane z działaniem wiatru niż temperatur, które w dalszym ciągu są ujemne. Animacja obok pokazuje zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w drugiej połowie kwietnia 2023 roku.
Zmiany tempa zwiększania/zmniejszania się zasięgu lodu morskiego w 2023 roku w zestawieniu ze zmianami z 2012 i 2022 roku oraz średniej z ostatnich 10 lat.
Tempo topnienia w drugiej połowie kwietnia przyspieszyło, ale pozostało w granicach średniej wieloletniej. Dotychczasowe tempo zmian od marcowego maksimum jest 16,1% wolniejsze od średniej z ostatnich 10 lat wg danych JAXA.
Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku i wyszczególnienie w zestawieniu ze zmianami z wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC
30 kwietnia 2023 zasięg lodu morskiego (extent) wyniósł 13,64 mln km2, znajdując się poza podium, ale jednocześnie w na granicy dolnego odchylenia standardowego. Czapa polarna tym samym była o 0,54 mln km2 mniejsza od średniej 1981-2010. To jednak, jak pokazują doświadczenia ostatnich lat, nie ma większego znaczenia. Mapa NSIDC obok ilustruje różnice w zlodzeniu arktycznych wód względem średniej 1981-2010. Spore jak na ostatnie lata rozmiary czapy polarnej mogą mieć wpływ na warunki pogodowe u nas. Łatwość, z jaką przychodziło w drugiej połowie kwietnia odchłodzenie jest tego przykładem.
Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią lat 90. XX wieku. JAXA Według danych JAXA na koniec kwietnia czapa polarna była 11-tą najmniejszą w historii pomiarów. Różnice w wielkości pokrywy lodowej nie były więc tak duże, jak zwykle notuje się latem i jesienią, w ostatnich latach też i zimą.
Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do zmian z wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun O tym, że temperatury są zbyt niskie, nie ma dużej presji pogodowej świadczą zmiany powierzchni lodu (area). Przez cały kwiecień powierzchnia lodu była nieznacznie większa od średniej z minionej dekady. Dotychczasowe tempo zmian powierzchni lodu jest 25% wolniejsze od średniej z ostatnich 10 lat.
Zmiany powierzchni lodu morskiego na morzach: Beauforta, Czukockim, Karskim i Barentsa w 2023 roku. JAXA/AMSR2*Przedstawione dane uwzględniają większy obszar arktycznych akwenów niż geograficzny. Zmiany na wszystkich akwenach są typowe dla średniej z ostatnich 10-15 lat. W wyniku działań wiatru, lód wycofywał się, a potem przyrastał. W dużej mierze nie było to jednak faktyczne topnienie, a jedynie przesuwanie się granicy lodu na północ pod wpływem wiatru.
Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej w latach 2001-2010 i 2011-2020 dla kwietnia. NASA/GISS Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w Arktyce w 2020, 2021 i 2022 roku dla 14-28 kwietnia. NOAA/ESRL Kwiecień 2023 zapisze się jako jeden z chłodniejszych miesięcy w Arktyce. Nad dużą częścią Oceanu Arktycznego panowały temperatury nawet 5oC niższe od średniej wieloletniej, co było związane z utrzymywaniem się wysokiego ciśnienia. Druga połowa kwietnia, to jak koniec sierpnia, więc brak tzw. koca z chmur skutkuje wypromieniowywaniem ciepła w górne warstwy atmosfery.
Zmiany średnich temperatur wokół bieguna północnego (80-90oN) w 2023 roku względem średnich z poszczególnych dekad. DMI, grafika Zachary Labe
W drugiej połowie kwietnia nad Oceanem Arktycznym zalegała wciąż sporej wielkości kopuła mroźnego powietrza. Dopiera w trzeciej dekadzie kwietnia mający poniżej -20oC obszar zimnego powietrza ulegał stopniowej degradacji. Na skutek okresowego wtargnięcia ciepłych mas powietrza temperatury podnosiły się do około -5oC. Animacja obok ilustruje przemieszczanie się mas powietrza i zmiany ich temperatur w dniach 16-30 kwietnia 2023 roku.
Odchylenia temperatur od średniej 1958-2002 powierzchni arktycznych wód dla 15 kwietnia w latach 2015-2023. DMI Temperatury arktycznych wód pod koniec kwietnia były zbliżone do tych z ostatnich lat. Dość ciepłe są są wody Morza Barentsa co ostatnio sprzyjało tamtejszym roztopom, także na Morzu Karskim.
Czapa polarna pozostaje stosunkowo gruba na tle ostatnich lat, ale ostatnich. Jeśli popatrzymy na rok 2015, a więc czasy bardzo nieodległe, to widać dużą różnicę.
Pokrywa lodowa Morza Czukockiego u wybrzeży Alaski 30 kwietnia 2023 roku. NASA WorldviewPokrywa lodowa na Morzu Karskim 30 kwietnia 2023 roku.
W ciągu ostatnich lat doszło do swego rodzaju pauzy w zmianach klimatycznych Arktyki. Nie jest to jednak pauza w dosłownym znaczeniu, gdyż po drodze zachodziły inne zmiany, które na pauzę nie wskazywały. Wyjątkowo ciepłe zimy w latach 2016-2018, czy permanentny brak lodu na Morzu Barentsa. Na razie sytuacja w Arktyce jest spokojna, ale kto wie, co wydarzy się później.
Zobacz także:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz