Powstają warunki dla szybkich roztopów, ale ryzyko rekordowego topnienia jest zerowe

Przez większość czerwca warunki atmosferyczne nie sprzyjały szybkim roztopom. Aktualnie dochodzi do zmiany sytuacji, gdyż nad biegunem północnym powstał dodatni dipol arktyczny. Zjawisko to o tej porze roku jest czynnikiem mocno sprzyjającym redukcji lodu, ale ryzyko rekordowego topnienia jest praktycznie zerowe.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2022 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Czy jednak faktycznie ogromne topnienie lodu w lipcu i sierpniu nie będzie miało miejsca? Patrząc na wykres zmian zasięgu i poniżej powierzchni - to raczej nie. Jednak ciekawą sprawą jest to, że dotychczasowe dzienne tempo topnienia lodu w czerwcu jest wyraźnie szybsze od średniej wieloletniej. Średnia dzienna w dniach 1-19 czerwca wyniosła 86,8 90 tys. km², to aż 64% więcej niż wynosi średnia 1981-2010. 19 czerwca zasięg lodu był ósmym ex aequo z 2019 rokiem najmniejszym w historii pomiarów. To jednak o niczym nie świadczy, gdyż lód znikał głównie na obrzeżach z Zatoką Hudsona na czele. Zmian nie było na Morzu Beauforta i Basenie Arktycznym. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny zasięg lodu w zestawieniu z krzywą mediany 1981-2010.

Powierzchnia lodu morskiego w 2022 roku na tle wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun 

Powierzchnia lodu (area) kurczyła się ostatnio nieco wolniej niż zasięg (extent). Dlatego krzywa na wykresie nie odbija w dół względem krzywej średniej ubiegłej dekady. Przyczyną są stosunkowo łagodne temperatury, a przede wszystkim brak czynnika barycznego. W ciągu ostatnich dni nie było presji związanej z wiatrem, takiej jak sztormy, czy dodatni dipol. Inna ważna przyczyna to chmury. Chmury wpływają na topnienie lodu. Im jest ich więcej, tym mniej ciepła dociera do powierzchni, co ilustruje wykres obok. Jak pokazuje wykres obok, potencjał grzewczy albedo powierzchniowego był w czerwcu powyżej średniej lat 2000 i wyższy niż w 2013 roku. Jednak w drugiej dekadzie czerwca odchylenie w roku 2012 czy 2020 było znacznie wyższe niż w tym.  

Zdjęcie satelitarne Arktyki 19 czerwca 2022 w paśmie krótkofalowej podczerwieni (SWIR). NASA Worldview 

Arktyka jest pochmurna. Powyższe zdjęcie satelitarne wykonane w paśmie podczerwieni krótkofalowej o określonym paśmie fal przedstawia obraz Arktyki z 19 czerwca. Taka fotografia pozwala to odróżnić chmury od lodu. Na tym zdjęciu lód ma czerwony odcień, podczas gdy chmur mają białe odcienie. Jak widać, chmury przykrywają prawie cały obszar Oceanu Arktycznego. Zdecydowanie w mniejszym stopniu chmury przykrywają lądy. To typowy przykład konsekwencji zmian klimatycznych, gdzie od lat obserwuje się zjawisko migracji chmur do stref polarnych w związku z ociepleniem klimatu - czemu towarzyszy ekspansja komórki Hadley,a i rosnącej wilgotności.

Kry w paku lodowym na styku Morza Beauforta, Czukockiego i Basenu Arktycznego 19 czerwca 2022 roku. NASA Worldview

Na razie wyżej wspomniane zjawisko negatywnie na lodzie morskim odbija się w okresie listopad-luty. Chmury spowalniają topnienie, działa sprzężenie zwrotne pary wodnej. Latem temperatury są zbyt niskie, by chmury działały na niekorzyść lodu. Kiedy się pojawiają, temperatura zaczyna spadać, ale w przyszłości to się zmieni, kiedy temperatury wzrosną. Wtedy do topnienia nie będzie już potrzebne promieniowanie słoneczne. Dziś to słoneczna pogoda wzmacnia topnienie, bo woda pochłania energię - nagrzewa się i topi lód. Resztę robi odpowiedni wiatr. Dlatego też w tym roku nie ma szans na rekord. Na anglojęzycznym forum poświęconym Arktyce zrobiono sondę. Z ankiety wynika, że większość, bo aż 70,2% ankietowanych uważa, że wrześniowe minimum 2022 wyniesie między 4 a 5 mln km². Tylko niewielki procent uważa, że dojdzie do powtórki z 2012 i 2020 roku. Aczkolwiek należy się spodziewać, że pokrywa lodowa raczej będzie mniej niż 4,5 mln km². 

 

Prognozowane na 21-23 czerwca 2022 roku warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej. Tropical Tidbits

 

O tym, że raczej będzie to 4,2 mln km² a nie 4,8 mln km² świadczą prognozy. Jak pokazuje to zestawienie map prognozy na najblizsze dni, warunki będą sprzyjać topnieniu i redukcji powierzchni lodu. Rozległy wyż baryczny ciągnący się od Morza Beauforta po cieśninę Fram wraz z niżem tajmyrskim wymusi ruch lodu w stronę Atlantyku. Dojdzie do jego redukcji w sektorze pacyficznym. Dodatkowo wyże baryczne zmniejszą zachmurzenie, choć go też nie wyeliminują. Mniejsze zachmurzenie to wyższe o tej porze temperatury. Zważywszy na to, że taki wzór baryczny sprowadzać będzie ciepło znad Pacyfiku i Alaski to, tempo roztopów przyspieszyć.

Zobacz także:

• W tym roku chyba nie będzie ogromnych roztopów w Arktyce, niedziela, 12 czerwca 2022 Najprawdopodobniej poprzedni i obecny rok w Arktyce będzie kopiuj-wklej lat 2013-3014, kiedy to po bardzo silnych roztopach nastąpiła pauza. 
• Pozornie powolne roztopy - na zdjęciach widać już spustoszenia i perspektywę szybkiego topnienia, piątek, 27 maja 2022