PIOMAS (wrzesień 2023) - ścisk na wykresie

Wrześniowe minimum objętości lodu morskiego wypadło w połowie września i było dziewiątym najmniejszym w historii pomiarów. Tegoroczny sezon topnienia lodu należy uznać za umiarkowany w skali ostatnich 10 lat i silny w skali ostatnich 20-30 lat.

Zmiany objętości lodu morskiego Arktyki w 2023 roku w zestawieniu ze zmianami z ostatnich lat i średnich z poprzednich dekad. PIOMAS

Na koniec września ilość lodu wyniosła 4871 km³, co stanowi szóstą najmniejszą w historii pomiarów wartość. Sytuacja od końca sierpnia uległa więc pogorszeniu ze względu na powolny start zamarzania. Przyczyną były wysokie, choć nie ekstremalnie wysokie jak na ostatnie lata temperatury wody i atmosfery, czego przyczyną poza samym globalnym ociepleniem było duże zachmurzenie. Spora zmiana pozycji w rankingu (spadek z dziewiątego na szóste miejsce) to także efekt "ścisku" krzywych na wykresie. Brak dalszego trendu spadkowego oznacza, że krzywe na wykresie zaczynają się zacierać. Tabela obok (kliknij, aby powiększyć) przedstawia dokładną rozpiskę objętości lodu na 30 września. W kolumnach przedstawione są różnice względem poprzednich lat i średnich dekadowych, także ich procentowe wartości. Miejsca zaznaczone na różowo, to lata, kiedy ilość lodu była większa niż w tym roku.

 

Grubość lodu morskiego we wrześniu 2023 roku i jej odchylenia w stosunku do średniej 1981-2010. PIOMAS/Zachary Labe

 

Każda niewielka zmiana będzie więc powodować zmianę w rankingu. Od minimum do końca września przybyło 220 km³, to 36% mniej niż średnia wartość z ostatnich 10 lat. Stan czapy polarnej w skali ostatnich lat nie uległ pogorszeniu, ale w dalszym ciągu pozostaje zły, co jest wynikiem utrzymywania się wysokich temperatur w regionie z racji rosnących w ostatnich dekadach temperatur. Wykres obok przedstawia tempo spadku/przyrostu ilości arktycznego lodu morskiego w 2023. 

 

Grubość arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w zestawieniu z latami 1979-2022 i średnich wartości dekadowych. PIOMAS/Zachary Labe 

 

Czapa polarna jest cienka, ma nieco ponad metr grubości. Dawniej, a dokładnie 20 lat temu była dwukrotnie grubsza. Trend spadkowy także w tym przypadku uległ zatrzymaniu. Jednak ostatnie badania pokazują, że ta sytuacja może w ciągu najbliższych lat ulec zmianie. 

Zmiany średniej miesięcznej ilości lodu morskiego w Arktyce dla września w latach 1979-2023. Dane PIOMAS

Zmiana układów wiatrów wzmocni topnienie czapy polarnej od spodu. W takiej sytuacji ten wykres za kilka lat może już wyglądać inaczej. Trwająca ponad 10 lat pauza zaniknie, a przy wyższych niż 10-15 lat temu temperaturach skończy się to katastrofą.

Zobacz także:

• PIOMAS (sierpień 2023) - przyspieszenie roztopów w trakcie pauzy, 9 września 2023 W tym roku czapa polarna nie roztapiała się tak szybko, jak w ostatnich latach. Szczególnie w 2012, w 2016 czy 2020 roku.
• PIOMAS (lipiec 2023) - trwa pauza w utracie lodu z wyjątkiem M. Beauforta, 9 sierpnia 2023