Sierpień 2023 - późnoletnie wzmocnienie topnienia

W sierpniu topnienie czapy polarnej było wyraźnie szybsze od średniej wieloletniej, co znacznie zmieniło sytuację całego sezonu roztopów. Jeszcze w czerwcu i lipcu tegoroczny sezon topnienia jawił się jako słaby.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w sierpniu 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla sierpnia. Sea Ice Index - NSIDC

Już pod koniec lipca było widać zmiany w zachowaniu się lodu morskiego. W sierpniu stosunkowo szybkie tempo roztopów było utrzymywane. W wyniku tego pozycja w rankingu uległa znacznej zmianie. W lipcu średni zasięg lodu był dopiero dwunastym najmniejszym w historii pomiarów. Średni dla sierpnia zasięg to już ósme miejsce, a na koniec sierpnia - siódma pozycja. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla sierpnia 2023 roku. Czapa polarna liczyła w sierpniu 5,57 mln km², to 1,63 mln km² mniej niż wynosi średnia z latach 1981-2010. Nie jest to słaby sezon roztopów, ale też silny, gdyż sierpniowy dystans do rekordowego 2012 roku w sierpniu liczył 2,24 mln km².

 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w sierpniu 2023 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool   

Tempo roztopów w sierpniu, szczególnie w drugiej jego połowie się obniżało, ale cały czas było wyraźnie szybsze od średniej. Bardzo szybko roztopił się duży obszar lodu w sektorze pacyficznym, a już na początku sierpnia otworzyły się oba szlaki żeglugowe Oceanu Arktycznego. 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie dzienne tempo spadku zasięgu lodu w sierpniu wyniosło 72,1 tys. km² podczas gdy średnia to 57,2 tys. km². Taka wartość pokazuje efekt ocieplającego się klimatu. Gdyby lód morski był grubszy, zmiany byłyby wolniejsze.

 

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla drugiej połowy sierpnia 2023 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Sierpień w Arktyce nie był chłodny, był wręcz jednym z najcieplejszych w historii. W drugiej połowie miesiąca, kiedy prawie cały sektor pacyficzny uwolnił się od lodu, i zrobił się tam chłodniej - reszta regionu pozostała nadzwyczaj ciepła. U północnych wybrzeży Grenlandii nawet do 5^oC powyżej średniej. Sierpień charakteryzował się też dość niskimi polami niskiego ciśnienia. Chodzi tu przede wszystkim o drugą połowę sierpnia, co ilustruje mapa obok. Układy te decydowały nie tylko o samym przemieszczaniu mas powietrza, co sprawiło, że część Oceanu Arktycznego była wyraźnie chłodniejsza od reszty. Niskie ciśnienie oznacza chmury, co szczególnie w drugiej połowie miesiąca, w trzeciej dekadzie miesiąca przekłada się na blokadę ucieczki ciepłego powietrza w górne warstwy atmosfery. 

 

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2023 dla sierpnia (obszar - 65-90^oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

 
Wokół bieguna północnego sierpień był drugim najcieplejszym w historii pomiarów. Na biegunie północnym niemal przez cały miesiąc temperatura przekraczała zero stopni Celsjusza. Średnia przypowierzchniowa temperatura w całej Arktyce w sierpniu 2023 wyniosła 4,72^oC. Jak pokazuje wykres, jest to jedna z najwyższych wartości. To świadczy o tym, dlaczego lód kurczył się dość szybko mimo braku wygenerowania impetu dla roztopów w czerwcu i na początku lipca.

 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla sierpnia w latach 1979-2023.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla sierpnia 2023 roku 71,4 tys. km², a więc 9,9% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku sierpnia skurczyło się o 3,14 mln km².

Zmiany powierzchni lodu morskiego w północnym i południowym odcinku Przejścia Północno-Zachodniego w 2023 roku w zestawieniu ze zmianami lat poprzednich. S. Howell, Canadian Ice Service

 
W tym roku doszło do dość zaskakującej sytuacji. Mimo jawiącego się jako słaby sezon roztopów, otworzyły się w sierpniu oba szlaki morskie. Także Przejście Północno-Zachodnie. Szlak ten otworzył się już w pierwszej połowie sierpnia. Definitywne usunięcie lodu miało miejsce jednak 28 sierpnia. Niewielkie fragmenty lodu utrudniające swobodną żeglugę pozostały w północnym odcinku. Jednak są to wartości naprawdę bardzo małe - fragmenty lodu nie zamykają jednak możliw9ości dla żeglugi morskiego.

 

 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Late summer heat wave avoids central Arctic

 

Zobacz także: 

• Lipiec 2023 - dziwne lato, 4 sierpnia 2023 Podczas gdy na znacznych obszarach świata w lipcu notowano rekordowo wysokie temperatury, to w Arktyce sytuacja była zgoła inna.
• Czerwiec 2023 - błogość w środku lata, 7 lipca 2023