W Arktyce pojawił się rozległy antycyklon

W Arktyce doszło do diametralnej zmiany sytuacji pogodowej. Układy niskiego ciśnienia ustąpiły rozległemu antycyklonowi, który może przyspieszyć topnienie lodu.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w dniach 15-19 lipca 2022 roku. AMSR2, University of Bremen

W ciągu ostatnich kilku dni zaobserwowano spore spadki zasięgu lodu morskiego. Były one odpowiedzią na wcześniejsze topnienie stosunkowo cienkiego lodu, który w minionej dekadzie o tej porze roku już zanikał lub nie było go już wcale.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2022 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Zasięg lodu morskiego (extent) jak i powierzchnia (area) są duże jak na ostatnie lata, stąd to przyspieszenie zmian. 19 lipca zasięg lodu wyniósł 8,19 mln km² w dalszym ciągu znajdując się poza pierwszą dziesiątką. Jako że topi się cienki lód, należy oczekiwać okresowych skoków w roztopach. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje zmiany powierzchni. Doszło do spadku, ale powierzchnia pokrywy lodowej jest większa od średniej z minionej dekady i największa od lat. Sumarycznie tempo spadku zasięgu lodu w dniach 1-19 lipca było zbliżone do średniej wieloletniej i wyniosło 88,5 tys. km²/dzień.

 

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w Arktyce 1-17 lipca 2022 oraz średnie w dniach 1-16 lipca ciśnienie atmosferyczne. NOAA/ESRL

 

Przyczyną powolnych jak na ostatnie lata roztopów były warunki atmosferyczne, a więc dominacja niskich wartości ciśnienia, a co za tym idzie dużego zachmurzenia, co przełożyło się na temperatury. 

Różnice grubości lodu 15 lipca 2022 w stosunku do lat 2012-2021 oraz zmiany objętości lodu na Morzu Beauforta. PIOMAS

Powolne kurczenie się powierzchni lodu poskutkowało tym, że objętość jest spora jak na ostatnie lata, co widać szczególnie na Morzu Beauforta. Ponad metr lodu więcej na Morzu Beauforta w połowie lipca oznacza, że normalnie w latach 2012-2021 (uśredniając) tego lodu już nie było lub był cieńszy, bo topił się od tygodni.

 

Dzisiejsze i prognozowane na 21-23 lipca 2022 roku warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej. Tropical Tidbits

Wracając do aktualnej sytuacji, 19 lipca powstał rozległy dość silny wyż baryczny. Układ ten utrzyma się przez najbliższe kilka dni, i przez ten czas będzie stopniowo słabnąć. Antycyklon wzmocni topnienie czapy polarnej, ale z uwagi na moment pojawienia się, tempo roztopów przyspieszy w niewielkim stopniu. Nie chodzi tu tylko o to, że Słońce zaczęło się obniżać, ale o fakt, że wcześniejsze topnienie było wolne. W wielu miejscach lód jest przynajmniej kilka centymetrów grubszy, tak więc spadki powierzchni pokrywy lodowej nie będą duże. Jak pokazuje animacja obok, wyż baryczny nie spowoduje też rewolucji w temperaturach. W niewielkim stopniu podniesie temperatury, więc ostateczny efekt nie będzie duży. 

Rozdrobniony lód na Morzu Czukockim 19 lipca 2022 roku. NASA Worldview

Topniejący pak lodowy Basenu Arktycznego 19 lipca 2022 roku. NASA Worldview

Najprawdopodobniej wrześniowe minimum w tym roku wyniesie tyle ile w latach 2017-2018, a więc około 4,6 mln km². Będzie więc umiarkowane, oczywiście jak na ostatnie lata.  

Zobacz także:

• Długotrwały ośrodek niskiego ciśnienia ostatecznie wyeliminował perspektywę megatopnienia, środa, 13 lipca 2022 W tym roku, 10 lat po pamiętnych roztopach z 2012 r. rekordowego topnienia czapy polarnej nie będzie. Przyczyną nie jest brak globalnego ocieplenia. Wręcz przeciwnie, to właśnie zmiany klimatu uruchomiły mechanizmy, które od kilku lat spowalniają utratę lodu morskiego.