Sezon topnienia na Grenlandii nie jest słaby, a w przyszłości będzie gorszy

Zgodnie z przewidywaniami topnienie lądolodu na Grenlandii okazało się być silne. W ciągu ostatnich kilku dni wyspa traciła nawet po 5 mld ton lodu. Działo się to sytuacji dość wysokich temperatur. A jeszcze w czerwcu topnienie w ogóle nie miało miejsca. Jest jeszcze za wcześnie by mówić, jaki będzie cały sezon topnienia. 

Zasięg topnienia grenlandzkiego lądolodu w procentach jego powierzchni w 2022 roku względem średniej 1981-2010 oraz obszar występowania topnienia. NSIDC

Na razie trudno oceniać, jak ostatecznie będzie wyglądał sezon roztopów, bo nie ma jeszcze końca definitywnego szczytu, czego przykładem jest ubiegły rok Także rok 2019, który pod względem ilości stopionego lodu, pobił rok 2012, choć sam zasięg topnienia był wtedy mniejszy. Ilustruje to mapa obok (kliknij, aby powiększyć). Mimo to, ten sezon niepokoi naukowców. „Północne topnienie w tym ostatnim tygodniu nie jest normalne, patrząc na 30 do 40 lat średnich danych klimatycznych”, powiedział Ted Scambos, starszy naukowiec z Narodowego Centrum Danych nt. Śniegu i Lodu na Uniwersytecie Kolorado (NSIDC). Sam zasięg roztopów, co pokazują wykresy, nie jest mały. Od samego początku lipca jest większy niż wynosi średnia wieloletnia.

Dzienny bilans strat/zysków grenlandzkiego lądolodu w przełożeniu na opady (ekwiwalent wody w mm) w milimetrach. Czerwony kolor oznacza straty, niebieski zyski. Mapa po lewej: stan na 21 lipca 2022 roku. Mapa po prawej: skumulowany od 1 września 2021 do 21 lipca 2022 bilans zysków i strat masy grenlandzkiego lądolodu. DMI/Polarportal

I po raz kolejny widzimy, że intensywne topnienie odbywa się nie tylko na zachodzie Grenlandii, a także na północy. Sprzyjają temu wysokie temperatury, które o kilka stopni przewyższają punkt odwilży. Dzieje się to daleko za kołem polarnym.

Dzienne zmiany strat/zysków masy grenlandzkiego lądolodu wyrażonej w gigatonach w okresie 2021-2022, oraz skumulowany bilans masy powierzchniowej (SMB) od 1 września w zestawianiu ze zmianami z rekordowego okresu 2011/12. Wykres nie uwzględnia masy traconej, gdy lodowce cielą się i lód trafia do morza. DMI/Polarportal

Statystycznie szczyt topnienia na Grenlandii już zaczyna mijać, ale w praktyce intensywne topnienie może trwać. W dniach 18-21 lipca stopiło się blisko 18 Gt lodu. Od początku regularnych roztopów, tj. od 24 czerwca wyspa straciła już ponad 75 Gt lodu.

Wizualizacja temperatur i wiatru na Grenlandii 21 lipca 2022 roku. Earthnet

Nawet daleko od wybrzeży temperatury były znacznie wyższe od punktu odwilży/zamarzania. Oczywiście poza samym faktem ocieplającego się klimatu za sytuację była odpowiedzialna pogoda. Na Dalekiej Północy zmiany temperatury są wrażliwe na zmiany ciśnienia a tym samym zachmurzenia. Region jest zbyt zimny, z ujemnym bilansem energii, by roztopy mogły zachodzić w warunkach nie tylko całkowitego, ale dużego zachmurzenia. Dotyczy to zarówno Grenlandii jak i Oceanu Arktycznego. Ostatnio chmury pokazały pod koniec czerwca i w lipcu, co potrafią odnośnie temperatur na biegunie północnym. Dopiero w przyszłości, jeśli temperatury na Ziemi wzrosną, letni koc z chmur przestanie hamować wzrost temperatur na Dalekiej Północy w czasie lata. Z drugiej strony, w ostatnich latach obserwujemy, jak chmury hamują zamarzanie w czasie nocy polarnej. 

Północna część Grenlandii 21 lipca 2022 roku. NASA Worldview

Naukowcy badający zmiany klimatyczne na Dalekiej Północy temperaturowa sytuacja na Grenlandii jest alarmująca. „To zdecydowanie mnie martwi”, powiedział Kutalmis Saylam, naukowiec z Uniwersytetu w Teksasie, który obecnie stacjonuje na Grenlandii. „Wczoraj mogliśmy chodzić w naszych t-shirtach — tego naprawdę się nie spodziewaliśmy", zaznaczył. Gołym okiem widać na zdjęciach satelitarnych, że topią się lodowce daleko za kołem polarnym, gdzie Słońce świeci nisko. W tym roku topnienie raczej nie będzie na Grenlandii rekordowe. Po 23 lipca ma się ochłodzić, i dzienne straty spadną do 1-2 Gt.

Jeziora supraglacjalne na zachodniej części grenlandzkiego lądolodu 21 lipca 2022 roku. Sentinel-2

Wysokie temperatury sprawiają, że w zagłębieniach lądolodu powstają tzw. jeziora supraglacjalne. Stanowią one dodatnie sprzężenie zwrotne nie tylko ze względu na albedo. Woda z tych jezior może dostać się szczelinami na dno lodowcach i przyspieszyć jego z topnienie od spodu i zsuwania się do oceanu. W 2020 roku naukowcy stwierdzili, że lądolód Grenlandii stopił się poza punkt bez powrotu. Tak więc żadne wysiłki mające na celu powstrzymanie globalnego ocieplenia nie mogą powstrzymać go przed ostatecznym rozpadem, stwierdzili naukowcy z The Ohio State University. Tempo topnienia w ostatnich latach przekracza wszystko, czego Grenlandia doświadczyła w ciągu ostatnich 12 tys. lat.

Zobacz także:

• Szczyt topnienia na Grenlandii, poniedziałek, 18 lipca 2022 Grenlandia najprawdopodobniej weszła w szczyt sezonu topnienia. Chodzi tu oczywiście o topnienie lądolodu, które w tym roku jest umiarkowane. 
• Deszcze na Grenlandii - skutki widać nawet z komosu, sobota, 21 sierpnia 2021