Luty 2023 - rzeki atmosferyczne też wpływają na lód Morza Barentsa

Temperatury w lutym tego roku nad Oceanem Arktycznym nie były ekstremalnie wysokie. Mimo to wartości zlodzenia arktycznych wód utrzymywały się w przez cały miesiąc w czołówce, oscylując między 2 a 4 miejscem. Sytuacja na Morzu Barentsa nie uległa większym zmianom do końca miesiąca. Nowe badania pokazują, że to nie tylko wina atlantyfikacji regionu, ale też rzek atmosferyczny, których źródłem są obszary okołotropikalne.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w lutym 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla lutego. Sea Ice Index - NSIDC 

Średni zasięg arktycznego lodu morskiego w lutym 2023 roku wyniósł 14,18 mln km², co jest trzecią najmniejsza w historii pomiarów satelitarnych wartością. Czapa polarna w lutym 2023 była 1,12 mln km² mniejsza od średniej z lat 1981-2010 oraz 0,21 mln km² większa od rekordowej z 2018 roku. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla lutego 2023 roku. Najmniej lodu w związku z atlantyfikacją Arktyki było na Morzu Barentsa. Ta sytuacja nie zmieni się pewnie w tym roku, będzie to już najprawdopodobniej stały element regionu. 

 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w lutym 2023 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

 

Tempo przyrostu lodu było zbliżone do średniej. Charakterystyczną cechą było wycofywanie się lodu, a potem jego nawrót. Ze względu na globalne ocieplenie zmiany te są bardziej dynamiczne z uwagi na grubość pokrywy lodowej. 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022/23 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo wzrostu zasięgu lodu morskiego w lutym 2023 roku wyniosło 25,8 tys. km²/dzień, było więc szybsze od średniej wieloletniej, która wynosi 20,5 tys. km²/dzień. 

 

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla lutego 2023 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

 

W lutym Oscylacja Arktyczna (AO) była dość silna. Kiedy wskaźnik AO jest dodatni, niskie ciśnienie w regionie Svalbardu ulega wzmocnieniu, a wiatry krążące wokół bieguna północnego są silniejsze, co pomaga utrzymać zimne powietrze w obszarze Oceanu Arktycznego. Mimo tego faktu Arktyka nie była zimna, co ilustruje powyższa mapa. Blisko połowa Oceanu Arktycznego, szczególnie region Svalbardu doświadczył wyższych niż zwykle temperatur. Temperatury wokół Svalbardu były nawet 5^oC wyższe od średniej. Parę razy wyspy te doświadczyły odwilży, co nie powinno mieć miejsca o tej porze roku. Mapa obok przedstawia obraz średniego dla lutego 2023 ciśnienia atmosferycznego.

 

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2023 dla lutego (obszar - 65-90^oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

 

 Średnia temperatura przypowierzchniowa (wysokość 1000 milibarów) wyniosła -20,06^oC, czyli 3,43^oC powyżej średniej 1981-2010. Wokół bieguna północnego (obszar 75-90^oN luty był trzynastym najcieplejszym w historii pomiarów miesiącem. Taka sytuacja była związana z niezwykle niskimi temperaturami nad Morzem i Ziemią Baffina. Było tam nawet 7^oC chłodniej niż zwykle. W praktyce mrozy do -40^oC. 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla lutego w latach 1979-2023.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla lutego 2023 roku 42,3 tys. km², a więc 2,8% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku lutego skurczyło się o 1,86 mln km².

 

 

Wpływ rzek atmosferycznych na arktyczny lód
W ostatnich latach niski zasięg lodu morskiego na Morzu Barentsa i Karskim przełożył się na sumaryczny rozmiar czapy polarnej w okresie zimowym. Poprzednie badania przypisywały taką sytuację w regionie zwiększonemu transportowi ciepła oceanicznego za pomocą Prądu Północnotlantyckiego. 

 

Uśrednione od listopada do stycznia trendy zdarzeń związanych z rzekami atmosferycznymi (AR). Mapa Arktyki (a) pokazuje trend częstotliwości AR z modelu ERA5 i dwóch innych reanaliz. Wykres (b) pokazuje szereg czasowy AR na Morzu Barentsa i Karskim z trzech różnych zestawów danych reanalizy wraz ze zmianami powierzchni lodu morskiego w tym regionie (czerwona krzywa). Częstotliwość AR odnosi się do liczby zdarzeń rzek atmosferycznych w okresie późnej jesieni/wczesnej zimy.

 

Nowe badania analizują rolę rzek atmosferycznych jako procesu przyczyniającego się do tego zjawiska. Rzeki atmosferyczne przynoszą ciepłe, wilgotne powietrze z tropików i subtropików i mogą je transportować w pobliże obszarów polarnych. Mogą też przynosić obfite opady deszczu. Oba procesy mogą roztopić lód morski. Według badań, więcej rzek atmosferycznych wpływa do atlantyckiej części Arktyki niż wcześniej, co prowadzi do zmniejszenia się paku lodowego lub topnienia cienkiego lodu w okresie od listopada do stycznia.

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Transition time

Zobacz także: 

• Styczeń 2023 - po obu stronach niewiele lodu, wtorek, 7 lutego 2023 Zasięg lodu morskiego w styczniu tego roku przyrastał w tempie wolniejszym niż zwykle, w wyniku czego znajdował znacznie poniżej średniej. Na koniec stycznia pokrywa lodowa zbliżyła się do rekordowych wartości.
• Grudzień 2022 - grudniowe spadki, piątek, 6 stycznia 2023