wtorek, 7 lutego 2023

Styczeń 2023 - po obu stronach niewiele lodu

Zasięg lodu morskiego w styczniu tego roku przyrastał w tempie wolniejszym niż zwykle, w wyniku czego znajdował znacznie poniżej średniej. Na koniec stycznia pokrywa lodowa zbliżyła się do rekordowych wartości. Tymczasem zasięg lodu wokół Antarktydy pozostał na rekordowo niskim poziomie. Łącznie na obu półkulach odnotowano rekordowo mały obszar zajmowany przez lód. 

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w styczniu 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla stycznia. Sea Ice Index - NSIDC 

Rekordowo mały globalny obszar zajmowany przez lód oczywiście można wytłumaczyć zbiegiem warunków pogodowych, ale seria lat w tym stuleciu, to nie tylko pogoda. Średni dla stycznia 2023 zasięg lodu morskiego w Arktyce wyniósł 13,35 mln km2, to trzecia najmniejsza w historii pomiarów wartości. Pokrywa lodowa była o 1,07 mln km2 mniejsza od średniej z lat 1981-2010. Rekordzistą dla stycznia jest rok 2018 - różnica wynosi 0,27 mln km2. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla stycznia 2023 roku. Najmniej lodu w związku z atlantyfikacją Arktyki było na Morzu Barentsa.


Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w styczniu 2023 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Tempo przyrostu lodu w tej części Arktyki było najwolniejsze, czego przyczyną były wysokie temperatury wody i czynniki atmosferyczne takie jak sztormy. Z opóźnieniem zaczęły zamarzać wody przybrzeżne Morza Labradorskiego.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2022/23 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo wzrostu zasięgu lodu morskiego w styczniu 2023 roku wyniosło 35 tys. km2/dzień, było więc znacznie wolniejsze od średniej wieloletniej, która wynosi 64,1 tys. km2/dzień.
 

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla stycznia 2023 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

W Arktyce dominowało wysokie ciśnienie, które skupiało się w pacyficznej części Oceanu Arktycznego. Wiązało się to z obecnością wyżu znad Morza Beauforta, który częstym elementem pogodowym w czasie arktycznej zimy i wiosny. Nad północnym Atlantykiem i Morzem Barentsa dominowało niskie ciśnienie przez co nad ten obszar dostawały się ciepłe masy powietrza. Temperatury wokół Svalbardu były w styczniu nawet 6oC wyższe od średniej wieloletniej. Często dochodziło tam do odwilży. Z wyjątkiem Syberii i Grenlandii cały region cechował się ponadprzeciętnie wysokimi temperaturami. Mapa obok przedstawia średni dla stycznia 2023 rozkład ciśnienia atmosferycznego.
 
Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2023 dla stycznia (obszar - 65-90oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP
 
Średnia przypowierzchniowa temperatura (wysokość 1000 mb) w Arktyce (obszar 66-90oN) w styczniu 2023 wyniosła -20,06oC, to 3,69oC więcej niż wynosi średnia wieloletnia. Znaczące ocieplenie Arktyki jest widoczne w okresie zimowym, najmniejsze latem.
 
Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla stycznia w latach 1979-2023.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla stycznia 2023 roku 42,5 tys. km2, a więc 3% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku stycznia skurczyło się o 1,89 mln km2.

Rekordowo mało lodu wokół Antarktydy
Choć jest za wcześnie, by o tym mówić, o obecne zmiany na Antarktydzie odwróciły trend, który przez lata był wzrostowy. 

Średni zasięg i koncentracja antarktycznej pokrywy lodowej w styczniu 2023 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla stycznia. Sea Ice Index - NSIDC

1 lutego zasięg lodu na Oceanie Południowym wyniósł 2,26 mln
km2, co jest wartością rekordowo mało. To 0,27 mln km2 poniżej poprzedniego rekordu z 2017 roku. Styczniowy zasięg lodu, który wyniósł 3,23 mln km2 był rekordowo niski. Warunki pogodowe wokół Antarktydy cechowały się silniejszymi niż zwykle wiatrami zachodnimi. Od listopada 2022 do stycznia 2023 temperatury w regionie były od 1 do 2oC wyższe od średniej. Wykres obok pokazuje, że trend został przełamany, choć jest jeszcze za wcześnie by mówić o definitywnej zmianie. Aktualnie średni dziesięcioletni spadek wynosi 1,3%.

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Arctic sea ice low, Antarctic lower
 
Zobacz także:

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz