Grudzień 2024 - nowy rok z ciepłą Arktyką

Temperatury w grudniu 2024 r. były wyższe niż zwykle nad całym Oceanem Arktycznym, kontynuując to, co miało miejsce w listopadzie. Średni zasięg arktycznego lodu morskiego w grudniu był najniższy w historii pomiarów. Głównie z powodu opóźnionego wzrostu lodu w Zatoce Hudsona. Tymczasem na Antarktydzie tempo topnienie lodu morskiego było wolniejsze niż zwykle, wymazując tym samym rekordowe i niemal rekordowo niskie zasięgi z października i listopada. Koniec roku 2024 na Antarktydzie charakteryzował się rozmiarami lodu zbliżonymi do średniej.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w grudniu 2024 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu z lat 1981-2010 dla grudnia. Sea Ice Index

Zasięg arktycznego lodu morskiego w grudniu 2024 roku wyniósł 11,42 mln km², co stanowi najmniejszą w historii pomiarów wartość. To efekt tego, co działo się wcześniej, w listopadzie i w całym okresie jesiennym, kiedy wysokie temperatury wymuszały spowalnianie tempa zamarzania arktycznych wód. Największy wpływ na taki wynik miała Zatoka Hudsona, częściowo też powolny przyrost lodu na Morzu Barentsa. Ekstremalnie wysokie temperatury w Kanadzie praktycznie zatrzymały zamarzanie w grudniu. Grudniowy zasięg lodu był o 40 tys. km² mniejszy od poprzedniego rekordzisty, czyli 2016 roku. Po raz pierwszy w historii Zatoka Hudsona nie zamarzła całkowicie. Choć wcześniej też miała miejsce podobna sytuacja, to na dużo mniejszą skalę. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla grudnia 2024 roku.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2024 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie dzienne tempo przyrostu zasięgu lodu w grudniu wyniosło 68,6 tys. km² podczas gdy średnia to 64,1 tys. km². Tempo zbliżone do średniej było związane z szybkimi przyrostami w okolicy 20 grudnia, które sięgały 100 tys. km²/dzień. Przez wiele dni dzienne tempo nie przekraczało 50 tys. km².

 

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla grudnia 2024 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). Prawa mapa przedstawia średnią wartość ciśnienia atmosferycznego w grudniu. 2024. NOAA/ESRL

Grudzień 2024 był niezwykle ciepłym miesiącem niemal w całej Arktyce z jednym wyjątkiem - Grenlandią. Na szczególną uwagę zasługuje kontynuacja wyraźnego obszaru ciepła na północ od Kanadyjskiego Archipelagu Arktycznego i Grenlandii, gdzie podobnie jak w listopadzie, temperatury były nawet 8 st. C wyższe od średniej. Mniej widoczny, ale również wart odnotowania jest obszar niezwykłego ciepła skupiony nad wschodnią Zatoką Hudsona, gdzie lód morski jeszcze się nie uformował. To efekt nie tylko samego napływu ciepła z południa, ale wcześniejszego ogrzania wód zatoki latem. W wyniku tego, woda oddając to ciepło, zwiększyła temperatury w dolnej warstwie atmosfery. Oczywiście wpływ na te temperatury miały układy baryczne, ale układy baryczne nie biją rekordów lub notorycznie nie zbliżają temperatur do wartości rekordowych.

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2024 dla grudnia (obszar - 65-90^oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

W całym regionie arktycznym przypowierzchniowa temperatura wyniosła w grudniu 2024 roku -17,2 st. C. Od 2016 roku średnia grudniowa temperatura nieustannie jest wyższa niż -20 st. C. W obszarze tzw. wysokiej Arktyki, czyli powyżej 70^oN grudzień był trzecim najcieplejszym w historii pomiarów.

 

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla grudnia w latach 1979-2024.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla grudnia 2024 roku 44 tys. km², a więc 3,4% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku grudnia skurczyło się o 1,98 mln km².
 

 

Uspokojenie sytuacji na Antarktydzie
Tempo topnienia lodu morskiego na Oceanie Południowym spowolniło. Od połowy listopada do końca roku było wolniejsze od średniej wieloletniej. 

Zmiany zasięgu antarktycznego lodu morskiego w 2024 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010. Mapa pokazuje średni dla grudnia zasięg lodu morskiego na Oceanie Południowym.

Pod koniec grudnia 2024 roku zasięg występowania lodu morskiego na Oceanie Południowym był zbliżony do średniej z lat 1981-2010. Po tym, jak w 2016 roku został ustanowiony rekord wielkości lodu morskiego na Oceanie Południowym, naukowcy zaczęli się zastanawiać, czy Antarktyda nie weszła w ten sam reżim silnego ograniczonej pokrywy lodowej co Arktyka. Okres 2016-2024 jest jednak zbyt krótki, by stwierdzić, że na Antarktydzie doszło do zmiany w stosunku do tego, co działo się w pierwszych piętnastu latach tego wieku. 

 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Ringing in the new year with a warm Arctic

Zobacz także:

• Listopad 2024 - powolne zamarzanie na ocieplającej się Północy, 5 grudnia 2024 Zgodnie z tym, co działo się w ostatnich latach, jesienne zamarzanie w Arktyce było powolne, odzwierciedlając rosnącą ilość ciepła w górnej warstwie Oceanu Arktycznego. W listopadzie tego roku poza faktem braku lodu na Morzu Barentsa, na uwagę zasługuje Zatoka Hudsona. 
• Październik 2024 - ciepła noc w Arktyce, 5 listopada 2024