Arctic News - zmiana pogody zrobiła co się dało, sytuacja wciąż jest zła II

W grudniu warunki dla zamarzania arktycznych wód uległy poprawie, ale niewystarczającej, by czapa polarna mogła osiągnąć rozmiary podobne do tych z poprzednich kilkunastu lat. Zasięg lodu morskiego wciąż pozostaje rekordowo niskich rozmiarów, a wysokie temperatury wciąż występują nad Oceanem Arktycznym.

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w kolorowej wersji.

 Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2, Uni Bremen

Mniejszy dopływ ciepła nad Ocean Arktyczny sprawił, że zamarzanie przyspieszyło. Ale warunki nie są jednorodne, ciągle ulegają zmianie, i do Arktyki co jakiś czas wpada duża ilość ciepła. Ostatnio znad Oceanu Spokojnego. Zaczęły zauważalnie zamarzać zewnętrzne akweny, jak Morze Karskie czy Czukockie, wciąż jednak widać, że nie cały Ocean Arktyczny jest pokryty lodem, bo na Morzu Czukockim i Karskim wciąż rozciągają się wolne od lodu obszary. Animacja obok pokazuje zmiany w pierwszej połowie grudnia. 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2016 roku względem 2012 i wyszczególnienie w stosunku do ostatnich lat. NSIDC 

14 grudnia zasięg lodu wyniósł 11,28 mln km², wciąż jest rekordowo niski. Mimo pewnych zmian w przyroście lodu, pokrywa lodowa jest o 1,4 mln km² mniejsza niż wynosi średnia wieloletnia.  O tej porze Morze Karskie powinno już być pokryte lodem, pak lodowy powinien się formować na Morzu Beringa - na razie jest tam lód przybrzeżny, choć jego zasięg w ciągu ostatnich dni uległ zwiększeniu. Zatoka Hudsona także powinna już być zamarznięta, choć i w tym przypadku tempo zamarzania się zwiększyło. Nie inaczej jest w przypadku Morza Barentsa, a wokół Svalbardu nie ma lodu.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2016 roku względem lata 2000-2015. JAXA

Mimo przyspieszenia przyrostu lodu, które w sumie trwa już od trzeciej dekady listopada, nie szans na to, by w tym roku zasięg lodu lodu przestał być rekordowy. Chyba że warunki pogodowe będą temu sprzyjać. Ekstrapolując trend z pierwszej połowy grudnia, zasięg lodu przestanie być rekordowy około 20 grudnia. Zakładając rzecz jasna, że nie dojdzie do zmian w cyrkulacji mas powietrza. Takich, gdzie ciepło będzie uderzać znad ciepłych oceanów.  

Anomalie temperatur powierzchni wód arktycznych w pierwszej połowie grudnia dla 2015 i 2016 roku. DMI

Choć powierzchnia wód jest anormalnie ciepła, nie znaczy to, że lód nie może się pojawić. Działają takie czynniki jak wiatr, które sprawiają, że powierzchnia szybko traci ciepło, szczególnie jeśli występuje wyżowa pogoda. Poza tym obszar ten jest określana jako anormalnie ciepły, bo powinien już być pokrywy lodem, a nie być ciekłą powierzchnia o temperaturze około 1^oC, czyli wartości bliskiej zamarzania dla określonego stopnia zasolenia. Maksimum to -1,7^oC. Na mapie widzimy odchylenia 2 do 3^oC, czyli jest tam woda o temperaturze od +1 do -1,6^oC. Jeśli obszar, który jest i być powinien pokryty lodem, to temperatura wynosi -1,7^oC, a więc anomalia wynosi zero. Widzimy więc, że wody Morza Karskiego cechują się wysokimi anomaliami, bo powinny być zamarznięte, a nie są i mają miejscami nawet +2^oC. W tym roku obszary arktycznych wód są naprawdę ciepłe. Animacja obok pokazuje zmiany anomalii w ciągu ostatnich dwóch tygodni.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 1-13 grudnia 2016 na półkuli północnej. NOAA/ESRL

Mimo że Ocean Arktyczny zamarza, to wydobywałoby się, że temperatury będą w normie. A jednak nie. Dlaczego? Po pierwsze patrzymy na kalendarz, i widzimy, że jest zima. Im dalej od końca lata tym niższe powinny być temperatury. Jeśli spadek następuje zbyt wolno, to rośnie dodatnia anomalia, bo temperatura dla danego dnia, okresu, tygodnia jest za wysoka, nie spadała odpowiednio szybko, bo coś ten spadek zakłóciło. Po drugie, mamy wciąż jednak napływ ciepła, choć nie tak jak w listopadzie, to jednak. I w końcu woda zamarzając oddaje ciepło do atmosfery. To hamuje spadek temperatur, a nawet go zatrzymuje. Stąd anomalia. A że jest globalne ocieplenie, to odchylenie te mamy jak na dłoni, większe niż ileś tam lat temu. Choć nie wszędzie. Widzimy na jednej i drugiej mapie, że jeśli gdzieś jest cieplej, to gdzie indziej musi być zimniej. Zmiany w Arktyce sprawiły, że zimno zostało dosłownie wypędzone z Arktyki i znalazło się na Syberii, a ostatnio w sporej części USA. 

A jak to ma się do denialistów i musowego skrobania szyb samochodowych? Jak pokazuje wyżej mapa, pierwsza połowa grudnia w Polsce była w normie. Nie było ani zimno, ani ciepło i to w stosunku do średniej 1981-2010, bo taki okres odniesienia pokazuje NOAA. Dzisiejszy dzień - 15 grudnia był nawet powyżej normy.  Denialiści nie widzieli zim sprzed 30 czy 40 lat, albo ich nie pamiętają, nie chcą przeglądnąć danych archiwalnych, czy zapoznać się z danymi proxy, pokazującymi to co działo się setki lat tamu. Dlatego każdy atak zimy to argument, że się nie ociepla. Nie każda zima musi być tak samo ciepła, czy cieplejsza od poprzedniej. Nawet w globalnej skali, nie każdy rok, miesiąc, czy dzień będzie cieplejszy od poprzedniego - chyba, że zniknie lód w Arktyce i dojdzie do destabilizacji hydratów metanu. 

Porównanie grubości arktycznego lodu morskiego 14 grudnia dla 2012 i 2016 roku. HYCOM, Naval Research Laboratory.

Co do grubości lodu, jak pokazuje animacja obok, praktycznie nic się nie zmieniło. Otwórz mapę w osobnym oknie, aby zobaczyć szczegóły Po otwarciu animacji można użyć funkcji ctrl+, by powiększyć animację. Gruby lód w ogóle nie zwiększa swojej powierzchni, rośnie jedynie udział lodu jednorocznego, bo zwiększa się jego zasięg. Zestawienie map pokazuje, że lód jest w tym roku cieńszy, gdyż wolniej zwiększał swój zasięg jesienią. Jeśli sytuacja się nie zmieni, to następny sezon topnienia będzie oznaczać rekordowe topnienie. A to co powstrzyma takie topnienie, to tylko pochmurna i zimna pogoda późną wiosną i latem.

W ciągu najbliższych dni warunki dla zamarzania nie będą korzystne, szczególnie od strony Oceanu Atlantyckiego. Należy spodziewać się, że tempo przyrostu lodu nie utrzyma się na odpowiednio szybkim poziomie. 

Zobacz także:

• Arctic News - zmiana pogody zrobiła co się dało, sytuacja wciąż jest zła, piątek, 2 grudnia 2016 Układy baryczne zaprzestały transportowania ciepła znad Oceanu Spokojnego i Atlantyckiego nad obszar Arktyki. Temperatury zaczęły więc spadać, spadła także wilgotność powietrza. Powstanie rozległego układu wysokiego ciśnienia nad Oceanem Arktycznym w czasie nocy polarnej oznacza zanik tzw. koca z chmur, więc ciepło zaczęło szybko znikać. Jednak anomalie temperatur nie znikły, gdyż Ocean Arktyczny nie zamarzł jeszcze całkowicie. Zmiana pogody pozwoliła na przyspieszenie tempa zamarzania.
• Arctic News - epicentrum ciepła, wtorek, 15 listopada 2016 Sytuacja jaka ma miejsce w Arktyce jest absurdalna. Ale trudno jest tu znaleźć właściwe słowa pasujące do tego, co właśnie się tam dzieje - poza określeniem sytuacji mianem katastrofy klimatycznej. Katastrofy, która prędzej czy później odbije się na nas w postaci niekorzystnych zdarzeń pogodowych. Animacja obok pokazuje rozłożenie układów ciśnienia atmosferycznego, głównie niżów po amerykańskiej stronie (szczególnie po 10 listopada). Ten system układów barycznych doprowadził do tego, co teraz się dzieje w Arktyce. Wcześniej, czyli przed listopadem inne rozstawienie układów barycznych także miało wpływ na sytuację temperaturową w Arktyce, oraz zasięg lodu.