Złe przeczucia – wstrząsające prognozy NOAA mogą naprawdę się sprawdzić

Ryzyko silnych, a nawet rekordowych roztopów na Oceanie Arktycznym latem tego roku rośnie z każdym dniem. Od końca grudnia zeszłego roku rysowane przez NOAA prognozy topnienia pokrywy lodowej na lato 2021 nie uległy większym zmianom. O tym, że do megatopnienia może dojść, świadczy obecny rozwój sytuacji.

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2021 roku względem wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

Patrząc na same, dotychczasowe zmiany zasięgu lodu morskiego trudno jest oczywiście stwierdzić, że tak będzie. W ostatnich latach wiosenne zlodzenie było wyraźnie mniejsze niż w 2012 roku, kiedy to miało miejsce rekordowe topnienie. Aktualnie zasięg lodu wynosi niecałe 13,6 mln km² i jest prawie taki sam jak np. rok temu czy w 2017 roku.

Zarys dryfu arktycznego lodu morskiego w dniach 18-24 kwietnia 2021 roku. Zmiany przedstawione są w 3-dniowych średnich. EUMETSAT, Ocean and Sea Ice

Od samego zasięgu lodu ważniejszy jest jego dryf podyktowany ułożeniem układów barycznych, a tym samym kierunkiem i siłą wiatru. W ciągu ostatnich dni skala eksportu lodu w kierunku cieśniny Fram była nieduża, ale w ciągu ostatnich dwóch-trzech dni zaczęła się zwiększać. Im większy obszar objęty eksportem lodu w kierunku cieśniny Fram, tym większe straty w lodzie. Jeśli jeszcze do tego dodamy grubość pokrywy lodowej, to skutki tego mogą być dość poważne. Jak pokazuje mapa z modelu HYCOM obok, grubość czapy polarnej wygląda źle. Dominuje lód o grubości do dwóch metrów. Pak lodowy, który ma około trzech metrów zajmuje niewielką część czapy polarnej. Taki lód jest podatny na działanie określonych wzorców pogodowych.

 

Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej na 26-29 kwietnia 2021 roku. Tropical Tidbits

 

Prognozy krótkoterminowe wskazują, że przez najbliższe dni warunki dla utraty lodu morskiego (spadek jego objętości) będą sprzyjające. W dniach 26-29 kwietnia będzie się utrzymywał niekorzystny wzór baryczny - dodatni dipol arktyczny. Ten wzór baryczny oznacza transport lodu od strony Pacyfiku do Atlantyku, a tym samym do lub w pobliże cieśniny Fram. Do tego wciąż będziemy mieli do czynienia ze skutkami rozpadu wiru polarnego. Dipol tylko wzmocni te skutki. Efekt będzie taki, że Polska w dalszym ciągu będzie doświadczać działania niskich temperatur w różnej skali (zależnie od dnia i regionu). W tym czasie w Arktyce sytuacja będzie wyglądać inaczej. Pokazuje to animacja obok. Wyższe niż zwykle temperatury przyspieszą topnienie lodu. Spowolnią także dalszy przyrost jego miąższości, który postępuje w amerykańskiej części Oceanu Arktycznego. Dane PIOMAS pokazują, że maksimum średniej grubości lodu w latach 80. i 90. XX wieku przypadało na drugą połowę maja. W ostatnich latach następuje to już wcześniej. 

Prognozowane na maj i czerwiec 2021 odchylenia koncentracji i zasięgu arktycznego lodu morskiego. NOAA: Seasonal climate forecast from CFSv2

Nie będziemy wybiegać zanadto w przyszłość, bo prognozy mogą się nie sprawdzić. Najbliższe dwa miesiące pokazują poważne zmiany. O ile w maju zmiany jeszcze nie będą zbyt widoczne, to w czerwcu będzie miało miejsce już na tyle szybkie topnienie, że pokrywa lodowa będzie znacznie mniejsza niż wynosi średnia. Stan lodu, jego koncentracja, a także grubość będą w gorszym stanie niż wynosi średnia wieloletnia. 

Jak więc widać, ryzyko rekordowych roztopów rośnie. Mamy już trzecią dekadę kwietnia, a więc do miesięcy letnich zostało już niewiele czasu. Skoro od dłuższego czasu te prognozy nie uległy większym zmianom, to najprawdopodobniej ich treść dojdzie do skutku. 

Jeśli padnie rekord, dojdzie do nasilenia się postępujących zmian w klimacie regionalnym, a następnie globalnym. Zmiany te ulegną wzmocnieniu. Możemy sobie zadać pytanie, czy ostatni szczyt zwołany przez Joe Bidena nie odbył się o 10 lat za późno? Pomijając już kwestie, czy rządy faktycznie zaczną działać tak, jak deklarują, bo historia z ostatnich kilkunastu lat pokazuje, ze różnie z tym bywa.

Zobacz także:

• Dipol arktyczny przyspiesza spadek objętości lodu morskiego, środa, 21 kwietnia 2021 Czapa polarna w Arktyce ewidentnie się już topi. Wstępne dane z modelu PIOMAS pokazują, że szczyt prawdopodobnie miał miejsce 3 kwietnia i od tego momentu objętość lodu zaczęła stopniowo się kurczyć.
• Wstrząsające prognozy NOAA nadal są aktualne, czwartek, 28 stycznia 2021