Doszło do poważnej redukcji lodu na Morzu Barentsa

Potężny transfer ciepła, a w szczególności wiatr poważnie naruszyły pak lodowy w atlantyckim sektorze Oceanu Arktycznego. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje szczytowy moment pogodowego ekstremum. Wokół Grenlandii powstał system cyklonów, które pompowały do Arktyki ciepłe i wilgotne powietrze znad Oceanu Atlantyckiego. Ułożenie układów barycznych nie było aż tak miażdżące dla czapy polarnej, bo pozwoliło też na częściowe obniżenie temperatur. Układy baryczne zaciągały nie tylko cieple, atlantyckie, ale też zimne, polarne powietrze znad Grenlandii. Gdyby nie to, sytuacja byłaby gorsza.

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w dniach 21 lutego - 18 marca 2022 roku. AVI AMSR2/Arctic ice sea forum

Potężna burza dosłownie w kilka dni zniszczyła pak lodowy Morza Barentsa i części Basenu Arktycznego, co ilustruje powyższa animacja. Mapa obok pokazuje stan pokrywy lodowej na 18 marca. Takie obrazy zwykle widuje się pod koniec kwietnia czy bardziej w maju, a nie w połowie marca, kiedy sezon topnienia dopiero rusza. Świadczy to o tym, że stan lodu jest zły, biorąc pod uwagę, że jest to okres, kiedy czapa polarna osiąga maksymalne rozmiary, maksymalną grubość. Jest więc odporna na działanie pogody.

 

Grubość lodu morskiego 18 marca 2022 roku. Naval Research Laboratory, Global HYCOM

Teraz wiemy, że nie jest. Bieżące dane z modelu HYCOM z Laboratorium Marynarki Wojennej USA pokazują, że w sektorze atlantyckim stan pokrywy lodowej jest zły. Ze względu na to, że są to dane dzienne, istniejące dzięki modelowaniu mogą nie być dokładne i wiarygodne. Trzeba więc bazować na danych robionych seriami za pomocą satelity. Do tego służy satelita CryoSat, który mapuje pokrywę lodową przez miesiąc i w ten sposób mamy dokładny obraz. Jest on dokładny i obarczony niewielkim błędem, ale wadą jest to, że dane powstają z opóźnieniem. Teraz taki pomiar jest dobry, kiedy nie ma dynamicznych zmian powierzchni lodu, latem zmiany są dynamiczne, więc różnica między 15 lipca a 15 sierpnia jest duża, i trzeba liczyć na HYCOM. Jak widać, stan lodu w ostatnich dniach sezonu zamarzania nie wyglądał dobrze. Lód, który ma od 2,5 metra wzwyż, nie zajmuje nawet 1/3 powierzchni Oceanu Arktycznego, dominuje lód mający do 2 metrów. To sytuacja, która ewidentnie sprzyja przerzedzaniu pokrywy lodowej na skutek działania czynników pogodowych, głównie wiatru.
 

Powierzchnia lodu morskiego w 2022 roku na tle wybranych lat i średnich dekadowych. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

 

Widzimy też, że w ciągu ostatnich dni mocno skurczyła się powierzchnia lodu, nie zasięg (extent). Ekstremalny wzór pogodowy zredukował powierzchnię lodu głównie za pomocą energii cieplej wody morskiej. Silny wiatr generuje fale morskie, wypiętrza masy wody, wynosząc je na powierzchnię. Trzeba też pamiętać, że sama powierzchnia subarktycznych wód Morza Barentsa i szerzej mówiąc północnych krańców Oceanu Atlantyckiego, jest anormalnie ciepła. Działanie ciepła atmosferycznego miało ograniczony wpływ, ponieważ punkt odwilży został przekroczony tylko miejscami i przez krótki czas.

Zniszczony pak lodowy między Svalbardem a Ziemią Franciszka Józefa 18 marca 2022 roku. NASA Worldview/Modis

Zniszczony pak lodowy w cieśninie Fram. NASA Worldview/Modis

Wystarczyło jedynie kilka dni. Oczywiście ten lód może się jeszcze odrodzić na skutek zmiany kierunku wiatru. Powierzchnia wody może jeszcze zamarznąć, bo woda jest wychłodzona, a temperatury jeszcze niskie. Tyle tylko, że ten nowy lód nie będzie miał dwóch metrów a 20 centymetrów, i zniknie za dwa miesiące.

Zobacz także:

• Brutalny początek sezonu topnienia 2022, iedziela, 13 marca 2022 Sezon zamarzania 2021/22 już się zakończył. Jest mało prawdopodobne, by doszło do odwrotu sytuacji.
• Prawdopodobnie jest to początek sezonu topnienia 2022, piątek, 4 marca 2022