Październik 2017 - szybkie zamarzanie w bezchmurnej ciemności

W październiku miała miejsce szybka ekspansja pokrywy lodowej na wodach Oceanu Arktycznego. O tej porze to norma, bo pogłębia się zjawisko nocy polarnej obejmując coraz to niższe szerokości geograficzne, aż do koła polarnego 22 grudnia. Ocean się wychładza, a głównym czynnikiem, który to przyspiesza jest wyż baryczny - brak chmur i wilgoci oznacza szybkie wychładzanie i ucieczkę ciepła na wyższe wysokości. Wysokie ciśnienie dominowało nad Oceanem Arktycznym w październiku 2017.

  Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w październiku 2017 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu dla okresu 1981-2010 dla października. Sea Ice Index - NSIDC

Średni zasięg lodu w październiku 2017 wyniósł 6,71 mln km², to piąta najmniejsza w historii pomiarów wartość dla tego miesiąca. Pokrywa lodowa miała w październiku 2017 roku o 1,64 mln km² mniejszy zasięg niż średnia z okresy 1981-2010. Jednocześnie czapa polarna była o 0,82 mln km² większa niż w rekordowym 2012 roku. Rekord wrześniowego minimum 2012 utrzymywał się także w październiku. Zasięg lodu na poszczególnych akwenach był mniejszy niż wynosi średnia, za wyjątkiem Morza Łaptiewów. Tam doszło do szybkiego pokrycia tego akwenu lodem i zamknięcia Przejścia Północno-Wschodniego. Dosyć szybko zaczął też przyrastać lód na Morzu Baffina.

 Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2017 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Zasięg lodu w październiku zwiększał się bardzo szybko - 94,2 tys. km² dziennie, to 5,1 tys. km² szybciej od średniej 1981-2010. Ale mimo to zasięg lodu wciąż pozostaje jednym z najmniejszych, a pod koniec miesiąca doszło do spowolnienia zamarzania. 

  Zmiany zasięgu lodu morskiego w październiku 2017 roku. AMSR2, Institute of Oceanography, University of Hamburg

Powyższa animacja pokazuje jak zwiększał się obszar lodu morskiego w październiku 2017 roku. Działanie wyżu sprawiło, że Ocean Arktyczny szybko się wychładzał, a w konsekwencji szybko pokrywał się lodem.

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 w Arktyce dla października 2017 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Lód szybko zwiększał swoje rozmiary, więc wydawałoby się, że powinno być w Arktyce zimno. Temperatury były od 2 d 4^oC wyższe od średniej nad większością Oceanu Arktycznego. Odchylenia sięgające 7^oC występowały nad Morzem Grenlandzkim, co było związane z częstymi napływami ciepłego i w dużym stopniu wilgotnego powietrza z Europy i Oceanu Atlantyckiego. Formowały się wtedy układy baryczne podobne do tych, które wywindowały ekstremalne temperatury w ostatnich dwóch zimach. Tym razem skala tego zjawiska była mniejsza. Wysokie temperatury nad Oceanem Arktycznym były w dużej mierze związane z wymianą ciepła ocean-atmosfera. Ocean Arktyczny zamarzał, i oddawał ciepło do atmosfery. Główną przyczyną był wyż baryczny - mapa obok pokazuje średnie ciśnienie atmosferyczne dla października 2017.

 Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego dla października w latach 1979-2017. 

Liniowy trend spadkowy zasięgu lodu morskiego dla października w 2017 roku wyniósł 77,6 tys. km² rocznie, co daje 9,3% na dekadę. Tak więc pokrywa lodowa w październiku 2017 roku była o 1/3 mniejsza niż w latach 80. XX wieku. 

Na podstawie: National Snow and Ice Data Center: Freezing in the dark

Zobacz także:

• Serpień 2017 - koniec chłodnego lata, czwartek, 7 września 2017  Chłodny i pochmurny sierpień minął, a pokrywa lodowa Oceanu Arktycznego według wyliczeń Narodowego Centrum Danych Lodu i Śniegu (NSIDC) osiągnęła trzeci najmniejszy w historii pomiarów zasięg. Tempo spadku zasięgu lodu ulegało zmianom, było wolniejsze niż w ostatnich latach.