Marzec 2019 - nagłe przybycie wiosny do Arktyki

Po osiągnięciu marcowego maksimum, zasięg arktycznego lodu morskiego zaczął kurczyć się na tyle szybko, że pod koniec miesiąca osiągnął rekordowe wartości. Na Morzu Beringa po ustanowieniu kolejnych rekordów, lód zaczął przyrastać, ale w trzeciej dekadzie miesiąca nastąpił kolejny, gwałtowny spadek.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w marcu 2019 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu dla okresu 1981-2010 dla marca. Sea Ice Index - NSIDC

Zasięg arktycznego lodu morskiego w marcu wynosił średnio 14,55 mln km² - to siódma najmniejsza w historii pomiarów wartość. Średnie zlodzenie w Arktyce było o 0,88 mln km² mniejsze od średniej 1981-2010 i 0,26 mln km² większe niż w rekordowym marcu 2017 roku.

Na początku ubiegłego miesiąca Morze Beringa było prawie wolne od lodu, potem nastąpił wzrost zlodzenia. Zamarzanie nie trwało długo, ponieważ w ostatnim tygodniu miesiąca lód zaczął szybko się kurczyć. Zwykle maksimum zlodzenia tego akwenu ma miejsce na przełomie marca i kwietnia. W tym roku maksimum wypadło pod koniec stycznia, kiedy to zasięg był 34,5% mniejszy od średniej wieloletniej. Zaistniała sytuacja przyspieszyła całościowy spadek zlodzenia w Arktyce, tak, że jeszcze przed 1 kwietniu padł rekord. Mapa obok pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla marca 2019 roku

 Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2018 i 2019 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

W Arktyce szybko pojawiły się oznaki wiosny, zmiany, które zwykle widuje się parę tygodni później, w połowie kwietnia lub nawet pod koniec. Znaczne połacie lodu w Zatoce Św. Wawrzyńca i Morza Ochockiego zniknęły. Także na Morzu Barentsa doszło spadku. Dokładniejsze dane AMSR2 z Uniwersytetu w Bremie uchwyciły małe obszary wolne od lodu na Morzu Czukockim (u wybrzeży Alaski), Łaptiewów i Karskim. 

 Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla marca 2019 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Ogólnie warunki pogodowe w marcu cechowały się występowaniem niskiego ciśnienia i temperaturami powyżej średniej. Występowały dwa centra niskiego ciśnienia: nad Morzem Beringa i Barentsa. Niż baryczny nad Morzem Barentsa przyniósł zimne warunki w miejscu swego występowania, ale sprowadził też ciepło nad centralną część Oceanu Arktycznego. Temperatury nad większością Arktyki były powyżej średniej, za wyjątkiem atlantyckiego sektora Arktyki. Temperatury nad Morzem Beauforta, północno-wschodnią Alaską i północno-zachodnią Kanadą były nawet 10^oC wyższe od średniej. Kilkakrotnie dochodziło do przebicia punktu odwilży. Sprzyjał temu system baryczny zwany dipolem, który przyczynił się do diametralnej zmiany warunków termicznych w Arktyce względem okresu jesienno-zimowego. 

Pozytywna oscylacja arktyczna
Ten schemat był w marcu przejawem trwałej pozytywnej oscylacji arktycznej (AO), która rozpoczęła się w drugim tygodniu lutego.  Pozytywna oscylacja arktyczna zimą sprzyja występowaniu we wrześniu małej ilości lodu. Jest to związane z układem wiatru (dipol arktyczny), a co za tym idzie dryfu lodu, szczególnie gdy ten dostaje się do cieśniny Fram i tam roztapia się. Jednak wraz z ogólnym spadkiem grubości pokrywy lodowej, związek między zimową fazą AO a wrześniowym zasięgiem lodu morskiego nie jest tak wyraźny jak kiedyś.

Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego dla marca w latach 1979-2019.

Zmiana zasięgu lodu morskiego 1-31 marca była niewielka, co jest typowe dla tego miesiąca, kiedy ma miejsce maksimum.   Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla marca 2019 41,7 tys. km², a więc 2,7% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. 


Śnieg na pokrywie lodowej Oceanu Arktycznego

 Zmiany rocznej ilości śniegu na powierzchni arktycznego lodu morskiego w latach 1981-2016. Dane pochodzą z dwóch różnych modeli: MERRA-2 i ECMWF.

Wraz z ogólną tendencją do późniejszego tworzenia się lodu, a potem do wcześniejszego topnienia, zmienia się okres gromadzenia pokrywy śnieżnej na powierzchni czapy polarnej. Mierzenie grubości śniegu przy użyciu satelitów jest trudne. Z tego powodu zastosowano kilka różnych podejść od oceny grubości śniegu na lodzie morskim, opracowane zostały różne modele wykorzystujące takie zmienne jak opady, temperatury, czy wiatr. Niezależnie od tego jaki został zastosowany model, to zaobserwowano zmiany w grubości śniegu. 

Z powodu zmian w zlodzeniu, ilość śniegu na czapie polarnej spadła. Jednocześnie zaobserwowano znaczny spadek ilości śniegu na obrzeżach czapy polarnej, a wzrost w centralnej części czapy polarnej Oceanu Arktycznego. Obecność śniegu na lodzie morskim wpływa na jego zmiany. Pokazują to mapy obok (kliknij, aby powiększyć). Czerwony odcień oznacza przyrost ilości śniegu, niebieski spadek na przestrzeni lat 1981-2016. Z jednej strony zbyt duża ilość śniegu jesienią może odizolować lód ewentualnego zimna, ograniczając przyrost. Śnieg wiosną chroni lód, odbijając promienie słonecznej, ale jego duża ilość oznacza też dużo wody w stawach topnienia, co przyspiesza topnienie lodu latem. 

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Spring arrives in the Arctic

Zobacz także:

• Luty 2019 - utrata lodu na Morzu Beringa, środa, 6 marca 2019  W lutym tego roku średni zasięg lodu morskiego Arktyki był siódmym najmniejszym w historii pomiarów. Jak na razie tej zimy zlodzenie utrzymywało się powyżej rekordowo niskiego maksimum z 2017 roku. W ostatnich latach z powodu "atlantyzacji" arktycznego regionu zasięg lodu Morza Barentsa był niezwykle niski, ale w tym roku sytuacja wyglądała inaczej.
• Marzec 2018 - chłodny marzec z rekordem na Morzu Beringa, sobota, 7 kwietnia 2018