wtorek, 1 sierpnia 2023

Raport za II połowę lipca 2023 - ani słaby ani silny

Tegoroczny sezon roztopów w Arktyce nie kontynuuje trend spadkowego. Topnienie lodu morskiego nie jest ani silne, ale też nie jest słabe. Wielkość czapy polarnej nieustannie znajduje się znacznie poniżej średniej wieloletniej, ale jest też jedną z największych ostatnich lat. W drugiej połowie miesiąca dominował nad Oceanem Arktycznym wzór baryczny zwany dodatnim dipolem arktycznym. W praktyce taki wzór pogodowy sprzyja roztopom. Z uwagi na słaby start roztopów w maju i czerwcu, topnienie w lipcu nie nabrało impetu. Lód zewnętrzny w wielu miejscach zaczął topić się z opóźnieniem, co w połączeniu ze sporymi na przełomie czerwca i lipca rozmiarami oznacza zupełnie inny finał niż np. w 2012 czy 2020 roku. 

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w tak zwanych fałszywych barwach.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. University of Bremen/AMSR2

Na tle ostatnich dziesięciu lat zmiany nie imponują, ale też nie znaczy, że zmiany te są faktycznie słabe. Wystarczy spojrzeć na perspektywy otwarcia szlaków morskich, które jeszcze kilkanaście lat temu nie były dostępne. W tym roku, co ciekawe otwarte zostaną oba przejścia. W przypadku Przejścia Północno-Wschodniego to jest on prawie już otwarte. Zostało tam niewiele lód u wybrzeży półwyspu Tajmyr. W przypadku Przejścia Północno-Zachodniego to w Kanale Parry'ego jest trochę lodu, który w połowy sierpnia powinien zniknąć. Oderwanie się lodu od Wyspy Banksa na Morzu Beauforta jest kwestią nawet kilku już dni.   Animacja obok pokazuje zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w drugiej połowie lipca 2023 roku.
 
Zmiany tempa zwiększania/zmniejszania się zasięgu lodu morskiego w 2023 roku w zestawieniu ze zmianami z 2012 i 2022 roku oraz średniej z ostatnich 10 lat.
 
Ogólnie rzecz biorąc, to tempo topnienia w drugiej połowie lipca nie było powolne, było nieznacznie szybsze od średniej z ostatnich 10 lat. Duże rozmiary lodu, to po prostu efekt dużych rozmiarów sprzed miesiąca. Od marcowego maksimum sytuacja praktycznie w ogóle się nie zmieniła. 


Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku i wyszczególnienie w zestawieniu ze zmianami z wybranych lat oraz średniej 1981-2010. Wykres pokazuje zapis dziennych odczytów w 5-dniowej średniej. NSIDC

31 lipca zasięg lodu liczył 6,96 mln 
km2, to dziesiąta najmniejsza w historii pomiarów wartość. To 1,4 mln km2 mniej od średniej z lat 1981-2010, inaczej mówiąc czapa polarna na koniec lipca tego roku była 17% mniejsza. Z punktu widzenia zmian klimatycznych to duża zmiana.  Mapa NSIDC obok ilustruje różnice w zlodzeniu arktycznych wód względem średniej 1981-2010. Mimo zatrzymania trendu spadkowego, wciąż widać bardzo duże różnice w odległości granicy lodu morskiego od wybrzeży względem tego, co miało miejsce 20-30 lat temu.

 Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią lat 90. XX wieku. JAXA

Dystans do rekordowych lat jest spory. Do 2012 roku 31 lipca 2023 brakowało blisko 0,6 mln km2, a w przypadku 2020 roku, kiedy omal nie doszło do pobicia rekordu wrześniowego minimum dystans wynosi 0,93 mln km2.

Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2023 roku w stosunku do zmian z wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

Brak presji pogodowej w czerwcu przekłada się na całościową zmianę w lipcu, która, jak pokazuje wykres dotyczy też powierzchni lodu morskiego. Powierzchnia w odróżnieniu od zasięgu, to faktyczny obszar jaki zajmuje lód morski. Biorąc pod uwagę działanie wyżu barycznego w amerykańskiej części Oceanu Arktycznego i temperatury Morza Beauforta to faktyczne topnienie lodu jest spore. Powierzchnia lodu na koniec lipca była siódmą najmniejszą w historii pomiarów, a całościowa utrata lodu od marcowego maksimum to 0,3% więcej niż w ciągu ostatnich 10 lat.

Zmiany powierzchni lodu morskiego na morzach: Beauforta, Czukockim, Wschodniosyberyjskim i Basenie Arktycznym w 2023 roku. JAXA/AMSR2
*Przedstawione dane uwzględniają większy obszar arktycznych akwenów niż geograficzny.

Aż taki słaby ten sezon w Arktyce nie jest. Przykładem jest Morze Beauforta - akwen na którym lód topi się wolniej niż np. na Morzu Karskim. Tam prawie są osiągane rekordy. Słabe jak na ostatnie lata zmiany w Basenie Arktycznym to efekt braku tzw. przygotowania wstępnego pod koniec maja i czerwcu. Topnienie nie nabiera impetu, ale każda presja ze strony warunków atmosferycznych może tę sytuację nieco zmienić.
 
Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej w latach 2001-2010 i 2011-2020 dla lipca. NASA/GISS
 Odchylenia temperatur od średniej 1991-2020 w Arktyce w 2020, 2022 i 2023 roku 15-29 lipca. NOAA/ESRL

Dodatni dipol arktyczny spowodował, że euroazjatycka część Oceanu Arktycznego była chłodna. Ten wzór baryczny nie zawsze musi powodować wielkoskalowy wzrost temperatur. Ale w sektorze amerykańskim temperatury były bardzo wysokie - średnio 3
oC cieplej niż w latach 1991-2020. Na południu i wschodzie Morza Beauforta w drugiej połowie lipca była nawet 6oC cieplej od średniej. W Tuktoyaktuk nad Morzem Beauforta (69oN) 21 lipca było 26,1oC. Podobne i niższe temperatury notowano przez cały lipiec w Gdańsku. Średnia dzienna temperatura nad Morzem Beauforta w lipcu 2023 to 20,8oC, w Gdańsku 23oC. Ale gdzie Gdańsk a gdzie Tuktoyaktuk.  Animacja obok ilustruje przemieszczanie się mas powietrza i zmiany ich temperatur w dniach 15-30 lipca 2023.    

Zmiany średnich temperatur wokół bieguna północnego (80-90oN) w 2023 roku względem średnich z poszczególnych dekad. DMI, grafika Nico Sun

Kto wie, może za rok Polacy udadzą się na wczasy nad Morze Beauforta. Wokół bieguna północnego zaczęło się robić chłodno, ale to za sprawą dodatniego dipola, który przepchnął zimne masy powietrza w kierunku bieguna. Spadek ten, pokazany na wykresie nie jest jeszcze trwały, lato w Arktyce wciąż trwa.

Odchylenia temperatur od średniej 1958-2002 powierzchni arktycznych wód dla 31 lipca w latach 2015-2023. DMI

Mimo braku nabrania impetu w czerwcu to potencjał dla roztopów jest. To wody, szczególnie Morza Beauforta. Wyżowa pogoda bardzo szybko doprowadziła do ich szybkiego nagrzania. Anomalie wyszły daleko poza jakąkolwiek średnią. Do końca lipca woda naprawdę mocno się tam nagrzała. Nawet na 70
oN temperatura wody wzrosła aż do 16oC. To ponad 10oC więcej niż zwykle. Ciut wyższe temperatury ma Bałtyk. Tu widać, że globalne ocieplenie pokazało siłę, i kto wie, czy czasem nie będziemy tam jeździć na wczasy.  Tak wysokie temperatury wody mają potencjał by długo topić lód, być może tak się stanie. Ten sezon roztopów nie jest jeszcze przesądzony. Animacja po lewej pokazuje zmiany odchyleń temperaturowych w lipcu 2023.

Grubość arktycznego lodu morskiego w latach 2010-2023 dla 1 sierpnia. Polar Portal/DMI

Patrząc na grubość czapy polarnej należy stwierdzić, że ten sezon roztopów ostatecznie może okazać się całkiem mocny. Nie ma co prawda takiego układu grubości lodu jak w 2012 i 2020, ale w tym roku czapa polarna wcale tak dobrze nie wygląda. W sektorze pacyficznym jest sporo cienkiego lodu. A jeśli popatrzymy na 2014 rok, to absolutnie nie można mówić o powtórce z lat 2013-2014. 

Lód morski Morza Beauforta 31 lipca 2023 roku. NASA Worldview

Pak lodowy w Basenie Arktycznym od strony Morza Karskiego i Barentsa 31 lipca 2023.

Rekordowych roztopów nie będzie, ale wrześniowe minimum nie będzie takie jak w 2013 i 2014 roku. Nie ma takiej szansy. To zupełnie inny klimat niż wtedy. Najprawdopodobniej wrześniowe minimum spadnie poniżej 4,7 mln km2, ale nie osiągnie 4 mln km2. Będzie więc to sezon roztopów umiarkowany, bez podtrzymania trendu spadkowego. 

Zobacz także:

10 komentarzy:

  1. Jestem fanem aktywności słonecznej od 5 lat może się mylę jedna rotacja słońca to jest obrót słońca własnej os trwa 28 zmieniło się tyle na słońcu i widzę pogoda też w Europie to jest tylko jeden miesiąc a co będzie dopiero za rok albo 10 lat

    OdpowiedzUsuń
  2. W szkole się uczyłem w podstawówce czym w zimniejsza temperatura wody dolnych warstwach tym większa w górnych nie widziałem takich spokojnych oceanów jeszcze na północnej półkuli jakaś anomalia tego roku. Arktyce też.

    OdpowiedzUsuń
  3. To dlatego oceany na półkuli północnej są cieplej tego roku temperatura wody satelity mierzą temperaturę wody tylko 5 ml metra całe półkuli północnej tego roku.

    OdpowiedzUsuń
  4. Wczoraj usłyszałem kara boska co dziadek i mama mi opowiadali jak byłem dzieciakiem często była ta kara boska tyle lat minęło chyba nigdy nie słyszałem
    ochotę o tym napisać miałem na czym to polega ale ugryzłem się język napiszę w zimie jaka będzie zima ta kara boska będzie się powtarzała nawet codziennie

    OdpowiedzUsuń
  5. Zapomniałem jak to nazwali ten okres klęska urodzaju głodu później Bóg ukaże ludzi i będzie kara boska teraz mamy klęskę głodu i urodzaju

    OdpowiedzUsuń
  6. Janie, proszę używaj znaków interpunkcyjnych i wielkich liter tam, gdzie jest to niezbędne. Lubię czytać tego bloga. Lubię czytać też komentarze. W Twoich próbuje doszukać się sensu, ale przez pisanie ciągiem i nieskładnie, jest to prawie niemożliwe. Piszesz coś o okresach aktywności słonecznej i powiązujesz to z pogodą i klimatem, ale nie podajesz żadnych wyników badań. Takie teorie może tworzyć każdy.

    OdpowiedzUsuń
  7. Tak mi się podoba a naukowcy niech napiszą aktywność słoneczną cyklu 23i 24 napiszą prawdę jaka była bo ja znam

    OdpowiedzUsuń
  8. Mam naukowe dowody że aktywność słoneczna była inna ale tego nie zdradzę jak nie zdradzili tego naukowcy i nie współpracują ze sobą to nie jest moja sprawa tak za friko mam to zdradzić

    OdpowiedzUsuń
  9. Kara buska tak nazywali moi przodkowie dziadek i mama nazywali to echo mieszkam w dolinie za domem jest góra i las po drugiej stronie doliny gdzie znajduje się dom jest druga góra od tej góry odbija odgłosy oddalone o 4 km na równinach miasteczka (dzwony. Głośna muzyka festyny. Nawet muzyka nawet słyszałem dworca autobusowego zapowiadali w którym kierunku jedzie autobus) urodziłem się w latach 60 miałem ponad pięć lat tak dokładnie echo odbijało odgłosy pociąg opowiedziałem to starszym rodzeństwu(wyśmiali się ze mnie) spytałem się dziadka dlaczego nie widać dymu w pociągu a pociąg tam jeździ po szynach wtedy u nas jeździ parowozy miasteczku wtedy dziadek mi wszystko powiedział mama też dodawała i zaczęła się moja historia z pogodą i klimatem (chcę dodać wtedy nie byłem nigdy po drugiej stronie doliny gdzie mieszkam dlatego nie wiedziałem nie ma torów i nie mogą jeździć pociągi) wyraźnie było słychać w latach 70 zapowiadają mroźno i długą zimę

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Do mnie zadali pytanie czy mam dowody jaka była aktywność słoneczna tak napiszę krótko zrobiłem korektę 9000 lat aktywności słonecznej

      Usuń