Silny wiatr naruszył pak lodowy blisko bieguna północnego

Silne wiatry wywołane przez duży gradient ciśnienia atmosferycznego naruszyły pak lodowy Basenu Arktycznego, obniżając koncentrację lodu morskiego. Zaistniała sytuacja przybliża obecny sezon topnienia do stania się ekstremalnym, wręcz rekordowym, ale też o tym nie przesądza.

 

Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2025 roku w stosunku do wybranych lat i średnich dekadowych. Mapa przedstawia zasięg w zestawieniu ze średnią z pierwszej dekady XXI wieku. JAXA

Choć ostatnio nie doszło do utrzymania się szybkiego tempa topnienia, spadku zasięgu lodu morskiego, to nadal rozmiary czapy polarnej na O. Arktycznym są zdecydowanie mniejsze niż być powinny. I to nawet w zestawieniu z tym, co miało miejsce zupełnie nie tak dawno temu, bo w pierwszej dekadzie tego wieku. Na mapie JAXA możemy zobaczyć, jak układała się przeciętnie o tej porze roku granica lodu w latach dwutysięcznych. Tylko na Morzu Czukockim i częściowo Beauforta zmiany w tym roku są wolniejsze. To, co budzi niepokój klimatologów, to kolosalne zmiany w sektorze atlantyckim. Animacja po lewej pokazuje zmiany w lodzie morskim w dniach 16 czerwca - 11 lipca 2025. Widać, jak bardzo wycofał się lód na Morzu Barentsa oraz Karskim. Ubyło też nieco lodu w Basenie Arktycznym. 

 

Odchylenia temperatur arktycznych wód dla 10 lipca 2025 roku. Copernicus/My Ocean

Tak duże przesunięcie granicy lodu morskiego w sektorze atlantyckim nie byłoby możliwe bez wyższych niż kiedy temperatur wody. Powyższa mapa pokazuje, jak duże są te odchylenia. To efekt tak zwanej atlantyfikacji regionu, polegającej na zmianie właściwości fizycznych wody, wynikających ze wcześniejszych roztopów. Brak lodu spowodował, że zanikać lub całkowicie zaniknęła stratyfikacja wód. Woda na powierzchni ze względu na lód zazwyczaj jest lekko słodka. Brak lodu sprawia, że dociera tam słona woda, co opóźnia zamarzanie. Temperatury sprawiają, że woda ta szybciej uwalnia się od lodu. Jest to już zjawisko stałe, stopniowo nasilające się z roku na rok.

Pokruszony pak lodowy na 82^oN od strony Oceanu Spokojnego w Basenie Arktycznym 11 lipca 2025 roku. NASA Worldview

Wyższy niż dawniej potencjał dla topnienia lodu z powodu temperatur wód, to nie wszystko. Cieńszy lód jest podatny na działanie wiatru. Ostatnio w Arktyce mocno wieje, więc lód kryszy się nawet blisko bieguna północnego, co widać na zdjęciu. Im dłużej będzie wiać, tym bardziej pofragmnetuje się pak lodowy, który w pewnym momencie przestanie być pakiem lodowym. Choć ujemny dipol arktyczny (taki stan baryczny ma teraz miejsce w Arktyce) w krótkoterminowej perspektywie spowalnia topnienie lodu, to w długoterminowej je wzmocni. Przede wszystkim do Arktyki dostaje się wilgoć z Atlantyku, która po nadejściu nocy polarnej będzie spowalniać przyrost lodu. Seria ujemnych dipoli w dłuższej perspektywie (co najmniej kilka miesięcy) wtłoczy pod lód ciepłą wodę z Atlantyku, która uszczupli ilość lodu morskiego w Arktyce. 

 

Duża ilość chmur w tym roku powinna spowolnić topnienie lodu, i nie dopuścić do rekordowego topnienia. Jednak do czasu. Temperatury, szczególnie wody wzrosną na tyle, że lód stopi się bez względu na pogodę. W 2013 roku warunki atmosferyczne w Arktyce były podobne od obecnych (pomijając to, co może się stać za tydzień). Czapa polarna wygląda gorzej niż wtedy. Nie tylko grubość lodu (efekt tego, co działo się przez ostatnie lata), ale też aktualna koncentracja lodu wygląda gorzej