Zatoka Hudsona - rozpad lodu w kilkanaście godzin

Wystarczyło kilkanaście godzin, by pokrywający wciąż jeszcze sporą część Zatoki Hudsona lód rozpadł się. Animacja pokazuje zmianę w pokrywie lodowej Zatoki Hudsona między 28 a 29 czerwca.

Zmiana zasięgu lodu w Zatoce Hudsona między 28 a 29 czerwca 2010. AMSR2, Arctische Pinguin

Od 26 czerwca na Zatoką Hudsona utrzymują się wysokie temperatury, a na południowym wybrzeżu wręcz upały. W Moosonee na samym południu 29 czerwca zanotowano 33^oC. Wysokie temperatury objęły także obszary leżące dalej na północy, jak w Umiujaq na wschodnim wybrzeżu, gdzie temperatura sięgnęła 19-20^oC. Fala ciepła sięga nawet obszarów leżących na dalekiej północy, gdzie na przykład w Coral Harbour na wyspie Southampton w kanadyjskim regionie Nunavut, temperatury ostatnio sięgają 10-11^oC, a mogą być jeszcze wyższe, nawet do 16-18^oC na koniec tego tygodnia.

 Zatoka Hudsona 29 czerwca 2014 roku. Zdjęcie Terra, NASA

Sytuacja nie jest bezprecedensowa, choć tempo topnienia robi wrażanie, Do podobnej sytuacji doszło w 2010 czy 2012 roku. Ostatni bardzo skokowy spadek zasięgu lodu w głównej mierze spowodowany jest przez topnienie lodu w Zatoce Hudsona. Mimo to, lód bardzo szybko topnieje w arktycznych morzach, jak w przypadku Morza Łaptiewów czy Karskiego. To oznacza, że po stopieniu lodu w Zatoce Hudsona, a stanie się to za kilkadziesiąt godzin, tempo topnienia zwolni, choć wciąż będzie dość szybkie.

Zobacz także:

• Nad Zatoką Hudsona, wtorek, 25 czerwca 2013
  Lód w Zatoce Hudsona jest obecnie jednym z najszybciej znikających fragmentów pokrywy lodowej Arktyki.  W tym roku lód pokrywający zatokę,  topi się nieco szybciej niż rok temu. Jeszcze 1 czerwca tego roku lód pokrywał całą Zatoką Hudsona, obecnie, pak lodowy zajmuje południową i centralną część zatoki. W ubiegłym roku lód stopił się do połowy lipca....

Arctic News - gorączka 2012, ponownie

Sytuacja pogodowa w Arktyce od 20 czerwca uległa diametralnej zmianie i znacząco się różni od tej z pierwszej połowy miesiąca. W pierwszej połowie czerwca czapa lodowa Arktyki kurczyła się średnio w tempie 50-55 tys. km² na dobę. Od 19 czerwca topnienie lodu znacznie przyspieszyło. Najpierw nad Morze Beauforta wkroczył silny wyż, następnie w centrum Arktyki 27 czerwca zagościł drugi słabszy, ale dość rozległy ośrodek wysokiego ciśnienia. Animacja Wetterzentrale pokazuje zmiany warunków pogodowych w ostatnim tygodniu. Dominacja wyżów i zaciąganie ciepłych mas powietrza wpływa na proces topnienia lodu.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Pomimo braku dodatniej Oscylacji Arktycznej, pokrywa lodowa topnieje dość szybko. W czapie lodowej zarówno na Oceanie Arktycznym, jak i lodach Zatoki Hudsona i Morza Labradorskiego wraz z M. Baffina, zaszły duże zmiany. Bardzo szybko topił się lód w Zatoce Hudsona - środkową część tych wód wypełnia teraz kra lodowa. Podobnie przebiegało topnienie w wodach między Grenlandią a Ziemią Baffina. Morze Baffina jest już prawie wolne od lodu. Zmiany nie ominęły oczywiście Oceanu Arktycznego. Na animacji zobaczymy, że bardzo szybko topił się lód na Morzu Beauforta i Karskim. Wielka wyrwa na Morzu Łaptiewów i na północ od wybrzeży archipelagu Wysp Nowosyberyjskich powiększyła się, pomimo braku dipola arktycznego. Ze względu na niskie temperatury nad Morzem Barentsa granica paku lodowego cofa się bardzo powoli. Relatywnie niewielkie zmiany zaszły na Morzu Czukockim, choć większość tego akwenu jest już wolna od lodu.

Zmiany zasięgu arktycznego lodu między 21 a 28 czerwca 2014 roku.

Patrząc na animacje zmian w pokrywie lodowej można stwierdzić, że zasięg lodu bardzo szybko spada. Na prognozy otwarcia szlaków żeglugowych tj. Przejścia Północno-Zachodniego i Północno-Wschodniego, podobnie jak wrześniowego zasięgu lodu w Arktyce, jest jeszcze za wcześnie.

 Zasięg lodu w Arktyce w 2014 roku na tle ostatnich lat i wyszczególnienie na okres czerwiec-lipiec (kliknij, aby powiększyć). IARC-JAXA

Ale to, jak będzie wyglądać czapa lodowa na tle zeszłego roku, to sprawa jest oczywista. Nie ulega wątpliwości, że ten rok będzie spadkowy. Ewentualna zmiana warunków pogodowych mogłaby wpłynąć korzystnie ma stan lodu, ale na odrobienie strat jest już raczej za późno. Zasięg lodu w Arktyce jest czwartym najmniejszym w historii pomiarów. 28 czerwca wyniósł 9,36 mln km² i był o 0,5 mln km² mniejszy niż w 2013 roku. Pojawienie się najpierw wyżu znad Kanady, a teraz wyżu w centrum Arktyki przyczyniło się do zbliżenia linii zasięgu lodu 2014 do tej z 2012 roku. Różnica 28 czerwca względem 2012 spadła poniżej 0,1 mln km². To bardzo niewielka różnica względem roku, który przyniósł spektakularny rekord. Tempo utraty lodu było w ciągu ostatniego tygodnia znacznie szybsze niż w 2012 roku. Ostatni tydzień przyniósł bowiem stratę 0,71 mln km². Nie oznacza to, że taka sytuacja będzie trwać, a różnica w stosunku do 2012 roku w połowie tygodnia prawdopodobnie zacznie się powiększać z uwagi na zmianę warunków pogodowych i wciąż obecny brak dodatniego indeksu AO.

Temperatura powierzchni oceanu rośnie. Małe zachmurzenie sprawia, że woda, zwłaszcza teraz przy całodobowym nasłonecznieniu, łatwo się nagrzewa. Szczególnie, że w Arktyce nie jest zbyt wietrznie. Ciepłe są nie tylko wody graniczące z lodem, ale (jak pokazuje mapa poniżej) także te pod lodem. Efekt widać na zdjęciach satelitarnych. Lód topnieje nie tylko powierzchniowo, kawałek po kawałku, ale też i od spadu, poprzez działanie ciepłych wód. W ten sposób łatwiej tworzy się kra lodowa, co jeszcze bardziej przyspiesza topnienie lodu. Mapa poniżej pokazuje odchylenia temperatury także pod lodem.

Anomalia termiczna wód w Arktyce 28 czerwca 2014 roku. NCEP-NOAA

Zmiany grubości lodu także są zauważalne. Przede wszystkim na Morzu Beauforta, co przypomina sytuację z 2012 roku, choć w mniejszej, ale jednak dużej skali.

Zmiany w grubości lodu między 20 a 28 czerwca 2014 roku. HYCOM

Zdjęcia satelitarne pokazują skutki działania układów wysokiego ciśnienia.

Lód na Morzu Łaptiewów i zach. części Morza Wschodniosyberyjskiego, 28 czerwca 2014 roku. NASA

Na powyższym zdjęciu widzimy kilka efektów działania warunków pogodowych w Arktyce, na przykładzie lodu na Morzu Łaptiewów i zach. części Morza Wschodniosyberyjskiego. Pierwszy to przebarwienia w lodzie w wyniku topnienia śniegu, co wspomaga topnienie lodu. Drugi to działanie ciepłej, nagrzewające się powierzchni wód w powstałej kilka tygodniu temu wielkiej szczelinie. Lód zmienia się w drobną krę lodową. Trzeci to działania wód pod lodem. Daleko od granicy lodu powstają małe dziurki i większe płonie cieplne. Pokrywa lodowa zaczyna zmieniać się w krę lodową. Przy utrzymywaniu się wyżowej pogody, lód będzie zmieniał się tam w krę lodową. Czwarty efekt, który nakłada się na trzy pierwsze, to globalne ocieplenie. Długotrwały, trwający od kilkudziesięciu lat proces topnienia lodu w wyniku wzrostu temperatur na Ziemi. Wyższe niż kiedyś temperatury, a także anomalia w pogodzie, przyspieszają topnienie lodu w Arktyce.

Lód topnieje setki kilometrów od wybrzeży Syberii. Zdjęcie NASA

Powyższe zdjęcie pokazuje prawą, dolną część wcześniejszego w powiększeniu. Widać, że lód setki kilometrów od brzegów Rosji zmienia się w krę lodową. Te same efekty obserwujemy na Morzu Beauforta, które pokrywa wciąż jeszcze gruby lód.

Pak lodowy na Morzu Beauforta, 28 czerwca 2014 roku.

Reasumując, topnienie lodu w Arktyce postępuje i choć na tle ostatnich rekordowych lat nie jest rekordowe, to i tak to, co dzieje się w ostatnich latach w Arktyce, nie ma precedensu od tysięcy lat. Każdy kilometr kwadratowy mniej lodu, to kolejne porcje energii pochłoniętej przez ocean. Zasięg i powierzchnia lodu są mniejsze o ponad milion kilometrów kwadratowych niż 20-30 lat temu. Stopnienie zbyt dużej ilości lodu w Arktyce, to nie tylko presja na tamtejszą faunę. My także podlegamy presji ze strony uciążliwej pogody. Blokady cyrkulacji atmosferycznej w nałożeniu się na ogólne ocieplenie klimatu na Ziemi działają niekorzystne na naszą gospodarkę, szczególnie na rolnictwo. Niekorzystna sytuacja pogodowa ma ogromny wpływ na wysokość plonów, szczególnie jeśli w grę wchodzi wykarmienie ponad 7 mld ludzi.


Zobacz także:

• Arctic News - pochodnia, niedziela, 22 czerwca 2014 Od kilku dni Arktyka doświadcza ogromnych zmian w pogodzie, po części jak najbardziej naturalnych, ale jednocześnie podsycanych przez globalne ocieplenie. Ujemna Oscylacja Arktyczna zdaje się niewiele pomagać, gdyż czapa lodowa w całej Arktyce kurczy się w tempie 90-100 tys. km² na dobę. Fala ciepła, głównie znad Ameryki Północnej, obejmuje duży obszar Oceanu Arktycznego, a perspektywy na najbliższe dni nie wyglądają przyjemnie. Topnienie lodu będzie utrzymywać tempo rzędu 100 tys. km², a być stać się nawet szybsze...

Kłujący wyż

Układ wysokiego ciśnienia zagości w Arktyce na dłużej. Mapa pogodowa Wetterzentrale pokazuje sytuację na 27 czerwca. Dużych rozmiarów wyż zaczął rozbudowywać się 26/27 czerwca, i teraz obejmuje swoim zasięgiem znaczny obszar nad Oceanem Arktycznym. Antycyklon cechuje się względnie niskim ciśnieniem o wartości w centrum 1020-1022 hPa.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego 27 czerwca 2014 roku. Uni Bremen AMSR2

Mapa AMSR2 pokazuje stan lodu arktycznego 27 czerwca, pierwszego dnia działania wyżu. Topnienie lodu na rosyjskich morzach i Morzu Beauforta postępuje. Duże połacie lodu znikają na Morzu Karskim, znacznie wolniej niż w 2012 roku, ale szybciej niż rok temu. Podobnie dzieje się na Morzu Beauforta, gdzie proces topnienia jest znacząco szybszy niż w 2013 roku.

Indeks Oscylacji Arktycznej 28.02 - 27.06 2014 roku. Ujemna AO jest słaba, co nie powinno znacząco spowalniać procesu topnienia lodu.

Oscylacja Arktyczna, która wpływa na tempo utraty lodu w Arktyce jest ujemna. Sytuacja ta niemal nieprzerwanie utrzymuje się od 20 maja. Nic nie wskazuje, aby w ciągu najbliższych kilku dni miało się coś zmienić. Niemniej jednak obecność wyżu będzie miała wpływ na stan pokrywy lodowej w Arktyce, co już zresztą ma miejsce i co możemy zobaczyć na zdjęciach satelitarnych. Tempo topnienia lodu nie będzie szybkie, rzędu 120-150 tys. km² na dobę, ale proces ten będzie przebiegał szybciej niż rok temu.

W Arktyce temperatury oscylują, a nawet przekraczają nieznacznie zero stopni. Działanie promieni słonecznych nagrzewa arktyczne morza i roztapia lód. Poniższe zdjęcia w wysokiej rozdzielczości pokazują, jak wygląda to z bliska.

Małe zachmurzenie lub jego brak sprawia, że pokrywa lodowa na Morzu Czukockim i Wschodniosyberyjskim topnieje i zmienia się w dryfującą krę lodową. 27 czerwca 2014 roku, NASA.

Działanie przemieszczającego nad centrum Arktyki wyżu i niewielkiego niżu znad Zatoki Obskiej stworzyło "miniaturową wersję" dipola arktycznego, który znacznie zmniejszył ilość lodu na Morzu Karskim. NASA

Na Wyspie Ellesmere'a stopił się śnieg, a pokrywający ją lądolód topnieje. Przy okazji topi się lód w cieśninie Nansen Sound i fiordach wyspy. Zdjęcie NASA

Być może dzięki braku obecności dipola arktycznego Arktyka nie będzie tak szybko tracić lodu, jak w 2012 roku. Ale dodatnia Oscylacja Arktyczna w końcu wróci. Według prognoz wyż baryczny utrzyma się co najmniej do 2-3 lipca.

Kolejny antycyklon

Antycyklon, czyli wyż baryczny, znad Morza Beauforta i Archipelagu Arktycznego przemieścił się nad Amerykę Północną. Topnienie lodu w ciągu ostatnich dwóch dni zwolniło do 70 tys. km² na dobę, ale już za kilkadziesiąt godzin może ponownie przyspieszyć. Przyczyną jest rozbudowujący się kolejny wyż, tym razem nad centralną częścią Arktyki. W międzyczasie wody Oceanu Arktycznego pochłaniają ciepło i nagrzewają się. Ciśnienie nad Oceanem Arktycznym spadło, ale wciąż przekracza 1000 hPa, co oznacza, że chmury nie występują wszędzie. Woda w Arktyce nagrzewa się więc dalej, a lód, co widać na zdjęciach satelitarnych na dole, zmienia swoje albedo.

Temperatury powierzchniowe wód w Arktyce, płn Atlantyku i Pacyfiku 25 czerwca, po lewej w 2013, po prawej w 2014 roku. ACNFS-HYCOM

Sytuacja lodu jest gorsza niż w zeszłym roku, choć nieco lepsza niż w 2012 roku. Mapa po lewej pokazuje temperatury powierzchniowe wód 25 czerwca 2013 roku. W przeciwieństwie do 2013 roku, woda na południu Morza Beauforta jest teraz nagrzana, gdyż lód topił się tam znacznie wcześniej niż rok temu. Wzdłuż wybrzeży ma od 3 do nawet 10^oC. Więcej ciepła jest także po rosyjskiej stronie. Wyraźnie widać różnicę w stosunku do poprzedniego roku, gdzie woda w Morzu Łaptiewów nagrzała się do 6-10^oC. To samo tyczy się Morza Czukockiego.

Prognozowane warunki pogodowe w Arktyce w ciągu najbliższych dni. Wetterzentrale

A sytuacja może się pogorszyć, bo nad centralną Arktyką rozbudowuje się nowy (i możliwe, że bardziej trwały) wyż baryczny. Każdy kolejny dzień trwania tego wyżu, będzie prowadzić do nagrzewania się wody, a także i lodu, bo ten też częściowo pochłania promieniowanie słoneczne. Śnieg pokrywający lód będzie topnieć dalej, a wolne od lodu obszary wód będą się nagrzewać. Dobrze, że nie ma dipola arktycznego, bo to pogorszyłby i tak już złą sytuację lodu w Arktyce.

 Morze Beauforta i Czukockie 25 czerwca 2014 roku. Zdjęcie NASA

Topniejący lód na Morzu Beauforta.

 Jeszcze szybciej topnieje lód na Morzu Wschodniosyberyjskim i Łaptiewów. Wyraźnie widoczna jest dryfująca kra lodowa. Kliknij na zdjęcie, by zobaczyć w dużej rozdzielczości. NASA

Pozostaje jeszcze kwestia temperatur. Należy zwrócić uwagę na to, że latem w Arktyce nie ma takich anomalii termicznych jak zimą. Dlaczego? Ponieważ kiedy na powierzchni Oceanu Arktycznego unosi się topniejący lód, jego temperatura (jak i powietrza nad nim) jest zbliżona do 0C. Teraz właśnie lód w Arktyce topnieje (a zdecydowana większość energii jest zużyta na topnienie lodu). Dopiero, gdy znikną znaczne obszary lodu, wtedy ciepło zacznie trafiać do atmosfery. Dzieje się tak dopiero na końcu sierpnia i we wrześniu. Co by się stało, gdyby to był rok, kiedy lód ma zniknąć całkowicie? Anomalie termiczne byłyby odnotowywane już wcześniej, bo większe obszary wód byłyby odsłonięte wcześniej niż ma to miejsce teraz. Do atmosfery dostałaby się jeszcze większa ilość ciepła, więc anomalie temperatur byłyby jeszcze większe. Oczywiście latem niewielkie dodatnie anomalia w Arktyce występują, ale ma to związek z napływem ciepła znad nagrzanych już kontynentów.

Zobacz także:

• Stan oblężenia, wtorek, 17 czerwca 2014 Prognoza zakładająca rozpad prądu strumieniowego, powstanie potężnego wyżu barycznego i napływ ciepła znad kontynentów jest już pewna. Tempo topnienia lodu zaczyna przyspieszać. W najbliższych dniach proces topnienia lodu nasili się...

Przewidywania na wrzesień 2014

Ukazał się opublikowany przez Sea Ice Prediction Network raport zawierający prognozy względem wrześniowego minimum w 2014 roku. Poniższy wykres przedstawia prognozy opracowane przez różne instytucje naukowe/badaczy:

Prognozy zasięgu lodu w Arktyce według różnych instytucji.

Rok temu we wrześniu minimalny zasięg lodu pływającego liczył 5,35 mln km², a mediana prognoz zakładała spadek do 4,1 mln km². W tym roku (co pokazuje wykres) prognoza zakłada spadek do 4,7 mln km². Jednak, jak widać na wykresie, rozbieżności są bardzo duże. Są prognozy zakładające, że zasięg lodu nie spadnie poniżej 5 mln km². 24 czerwca zasięg lodu według NSIDC wyniósł 10,46 mln km², o 0,45 mln km² mniej niż rok temu, ale o 0,53 mln km² więcej niż w 2012 roku. Raport został opublikowany 19 czerwca. Całość można przeczytać na stronie Sea Ice Prediction Network.



Zobacz także:

• Przewidywania na wrzesień 2013, poniedziałek, 17 czerwca 2013 

Szybkie topnienie lodu postępuje

Silne roztopy w Arktyce utrzymują się. Wysokie temperatury powietrza i wody oraz bezchmurna pogoda działają na niekorzyść arktycznej pokrywy lodowej. Temperatury nad lądami sięgają w wielu miejscach 30^oC. M.in. tak jest teraz w północno-zachodniej części Kanady. Upałom towarzyszą pożary lasów i roślinności w tundrze, a niesione wiatrem dymy osadzają się na powierzchni lodu, przyspieszając jego topnienie i rozpad. Mapa obok pokazuje sytuację termiczną na 24 czerwca. Możemy zauważyć, że na Antarktydzie ostatnio jest bardzo zimno, ale to nie zmienia postaci rzeczy - lądolód topnieje coraz szybciej. Naukowcy z NASA i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine ogłosili, że lodowce z Morza Amundsena przekroczyły już punkt krytyczny, po którym nie zdołają się odbudować. Z kolei naukowcy z uniwersytetu w Seattle szacują, że jeden z większych lodowców spływających do Morza Amundsena zniknie w ciągu najbliższych 200-900 lat. Obecne ujemne odchylenie temperatur nad powierzchnią Antarktydy jest bez znaczenia.

Zmiany zasięgu lodu w Arktyce między 21 a 23 czerwca 2014 roku. AMSR2

A wracając do Arktyki... Proces topnienia czapy lodowej przyspieszył. Lód w Arktyce topnieje w tempie 90-120 tys. km² na dobę. Animacja powyżej pokazuje zmiany między 21 a 23 czerwca.

Kilkadziesiąt godzin wystarczyło, by lód na Morzu Beauforta stopniał tak, jak pokazane jest na tej animacji. Pamiętajmy, że przynajmniej według danych Naval Research Laboratory lód w tym obszarze ma od 2 do 3,5 m grubości.

Mapa HYCOM pokazuje, że sytuacja coraz bardziej upodabnia się do tej z 2012 roku. Zasięg lodu wciąż jest czwartym najmniejszym w historii pomiarów. Jednak różnice między obecnym, a 2012 i 2011 rokiem są niewielkie i wynoszą około 0,2 mln km².

Perspektywy na najbliższe dni nie wyglądają dobrze. Ciepło obejmie prawie cały obszar nad powierzchnią Oceanu Arktycznego. Wysokie temperatury będą się utrzymywać nad lądami, co sprzyjać będzie kolejnym wybuchom pożarów. W drugiej połowie tego tygodnia nad centralną częścią Arktyki utworzy się dość rozległy wyż, co tylko pogorszy i tak już nie najlepszą sytuację.

Temperatury w Arktyce 24-26 czerwca. Climate Reanalyzer

Poniżej zdjęcia satelitarne pokazują rzeczywisty obraz niepokojącej sytuacji w Arktyce:

Lód na Morzu Beauforta szybko się roztapia, a nad powierzchnią lądu, w Kanadzie, panują wysokie temperatury, 23 czerwca 2014 roku. Zdjęcie NASA

Topniejący lód na Morzu Beauforta (zdjęcie wysokiej rozdzielczości 1 piksel to 250 m). Błękitny odcień lodu przyspiesza proces rozpadu pokrywy lodowej. NASA

Topniejący lód pośród wysp Archipelagu Arktycznego. NASA

Podsumowując - sytuacja w Arktyce jest bardzo zła. Zasięg i powierzchnia lodu w Arktyce wciąż są większe niż w rekordowym 2012 roku. Szczęście w nieszczęściu polega na tym, że nie ma dipola arktycznego. Wciąż obecna jest ujemna Oscylacja Arktyczna, a to oznacza, że topnienie lodu nie przyspieszy do wartości rzędu 130-160 tys. km² na dobę. W takim wypadku sytuacja mogłaby wyglądać gorzej niż w 2012 roku, a rekord topnienia lodu byłby bardzo możliwy.

Po raz kolejny zadajemy pytanie powtarzane przez sceptyków - co z tego, że w Arktyce szybko topnieje lód? Przecież my tam nie mieszkamy. Nie jemy mięsa fok i niedźwiedzi polarnych Jeśli czapa lodowa w Arktyce skurczy się do około 4 mln km² dojdzie do kolejnych, silnych i kosztownych głównie dla rolnictwa anomalii w pogodzie. Jeśli powtórzy się topnienie z roku 2012 straty wynikające z ekstremalnych wzorców pogodowych wrosną. Wystarczy przypomnieć sobie ostatnie lata w których występował szereg niezbyt przyjemnych zawirowań w pogodzie.


Zobacz także:

• Ciepło i pył uderzają w lód, czwartek, 19 czerwca 2014 Zmiana warunków pogodowych w Arktyce postępuje, wzrosły temperatury wokół Oceanu Arktycznego (choć nie wszędzie), a także nad samym oceanem. Co ważne, wzrosło też ciśnienie i zasięg jaki obejmują ośrodki wysokiego ciśnienia. Efekt - topnienie lodu zaczęło się nasilać...

Arctic News - pochodnia

Od kilku dni Arktyka doświadcza ogromnych zmian w pogodzie, po części jak najbardziej naturalnych, ale jednocześnie podsycanych przez globalne ocieplenie. Ujemna Oscylacja Arktyczna zdaje się niewiele pomagać, gdyż czapa lodowa w całej Arktyce kurczy się w tempie 90-100 tys. km² na dobę. Fala ciepła, głównie znad Ameryki Północnej, obejmuje duży obszar Oceanu Arktycznego, a perspektywy na najbliższe dni nie wyglądają przyjemnie. Topnienie lodu będzie utrzymywać tempo rzędu 100 tys. km², a być stać się nawet szybsze.

Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Przyspieszenie topnienia lodu w Arktyce sprawiło, że topnieje on na wszystkich akwenach Oceanu Arktycznego. Wyjątek stanowi jedynie Morze Wschodniosyberyjskie. Największe zmiany widoczne są na Morzu Beauforta, Karskim i Baffina wraz z Cieśniną Davisa. Także w Zatoce Hudsona, wokół której występują wysokie (15 do nawet miejscami 25^oC) temperatury, lód znika bardzo szybko. Koncentracja lodu w tym roku wygląda lepiej niż rok temu. Wtedy jednak wpływ na spadek koncentracji lodu na Oceanie Arktycznym miały głębokie niże, które same nie przysłużyły się topnieniu lodu, a wręcz powodowały jego przyrost. W tym roku sytuacja jest podobna do tej z 2012 czy 2007 roku. Z tą różnicą, że nie ma dodatniej Oscylacji Arktycznej. Animacja poniżej pokazuje zmiany w lodzie arktycznym między 14 a 21 czerwca.

Zmiana zasięgu lodu między 14 a 21 czerwca 2014 roku.

Sytuacja jest wciąż lepsza niż w 2012 roku. Wtedy o tej porze praktycznie znikł lód na Morzu Karskim, ubytek w lodzie na Morzu Beauforta był większy, a granica lodu między Svalbardem a Ziemią F. Józefa przebiegała nieco dalej na północ. Zasięg lodu w Zatoce Hudsona, i na wodach między Grenlandią a Ziemią Baffina był mniej więcej taki sam. Ubytki w lodzie po rosyjskiej stronie Oceanu Arktycznego są większe w tym roku. Także granica lodu na Morzu Czukockim w 2012 roku nie znajdowała się tak daleko jak obecnie. Znacznie lepiej wyglądała czapa lodowa w 2013 roku. Wtedy Morze Beauforta było jeszcze całkiem zamarznięte, nieco więcej niż teraz było lodu na Morzu Czukockim. Ubytki wzdłuż wybrzeża Syberii były mniejsze. Więcej było też lodu na Morzu Baffina.

 Zasięg lodu w Arktyce w 2014 roku na tle ostatnich lat i wyszczególnienie na okres czerwiec-lipiec (kliknij, aby powiększyć). IARC-JAXA

21 czerwca zasięg lodu w Arktyce liczył 10,07 mln km² i był tym samym czwartym najmniejszym w historii pomiarów. W 2012 roku czapa lodowa była o 0,31 mln km² mniejsza, z kolei w 2013 roku o tej samej porze była o 0,45 mln km² większa, według danych JAXA. Według danych NSIDC sytuacja wygląda podobnie. Zakładając, że warunki w późniejszych tygodniach będą takie sobie, to czapa lodowa we wrześniu będzie o 0,4 mln km² mniejsza niż rok temu. Czyli będzie liczyć nie 4,8 mln km² (według JAXA), a 4,4 mln km². Zasięg lodu byłby zatem czwartym najmniejszym w historii pomiarów i zbliżony to tego z lat 2010, 2011. Kosztowne dla cywilizacji anomalia w pogodzie i tak dojdą do skutku. I jest to prognoza optymistyczna, zakładająca, że za tydzień topnienie lodu nieco zwolni lub będzie takie samo jak rok temu, typowe dla końca czerwca. Jeśli jednak przyspieszy (do 120-150 tys. km² na dobę), bo np. pojawi się dipol arktyczny, to wtedy różnica w stosunku do poprzedniego roku powiększy się, nawet do 0,7 mln km². Im więcej lodu stopnieje, tym większa będzie skala anomalii w pogodzie. Wszyscy pamiętamy śnieżyce w USA, Wielkiej Brytanii, powodzie w Wielkiej Brytanii, powodzie na Dalekim Wschodzie, czy jesienną suszę w Polsce (i innych krajach Europy) i rekordowo niski poziom Wisły.

Temperatury w Arktyce 22-24 czerwca 2014 roku. Climate Reanalyzer

W najbliższych dniach sytuacja prawdopodobnie się pogorszy, co pokazuje animacja zmian temperatur. Kiedy my doświadczamy i będziemy doświadczać braku lata, to na Syberii, a szczególnie na północy Kanady będzie znacznie cieplej niż u nas - a nawet upalnie. Temperatury wzrosną w płn-zach. Kanadzie na tyle, że ciepło mniej więcej tak samo jak u nas będzie nawet na Wyspie Banksa. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że wyspa ta leży na 73^oN, zaś Polska na 52^oN. Fala ciepła obejmie lwią część Oceanu Arktycznego, topnienie lodu może więc przyspieszyć. To oznacza, że linia trendu topnienia lodu tego roku, będzie zbliżać się powoli do tych z 2011 i 2012 roku. 

Grubość lodu w Arktyce 21 czerwca 2014 roku. HYCOM

Mapa grubości lodu pokazuje, że kilka dni wyżowej pogody i ciepła sprawiło, że w płd-wsch. części Morza Beauforta pojawił się spory ubytek. Podobny do tego z 2012 roku. Brak dodatniej AO powinien spowolnić proces topnienia całego lodu w Arktyce i jego utraty poprzez Cieśninę Frama. Co jednak, jeśli dipol w końcu się pojawi?  Poniższe zdjęcia z 21 czerwca pokazują, jak wygląda pokrywa lodowa w miejscach, gdzie występuje układ wysokiego ciśnienia.

  

 Lada chwila na Wyspie Banksa zniknie śnieg, lód wokół wyspy topnieje, przebarwia się, zmieniając albedo. NASA 

Gruby lód około 300 km od wybrzeży Alaski i Jukonu.

Topniejący lód w północnej części Morza Czukockiego, zmienia się w krę lodową. U góry z prawej widoczna Wyspa Wrangla. 

Na szczególną uwagę zasługuje tu druga ilustracja, pokazująca w dużym powiększeniu (jeden piksel to 250 metrów) gruby na 3,5 m lód, przynajmniej według HYCOM. Nad ten obszar nasuną się kolejne porcje ciepła znad upalnej Kanady. Możliwe więc, że ten pak lodowy Morza Beauforta za jakiś czas zmieni się krę lodową o koncentracji 60%. Ten lód i tak ma już postać kry lodowej, tyle, że na razie o koncentracji 90%. Pogoda ma istotny wpływ na tempo topnienia lodu, ale pogoda jest też determinowana przez globalne ocieplenie. Gdyby tak nie było, to zasięg lodu w Arktyce byłby zbliżony do tego sprzed 30 lat. Temperatura, a także konkretne warunki pogodowe, jak trwale utrzymujący się dipol lub rozległy wyż, czy coraz wyższe temperatury nad lądami i wielkie pożary lasów - to wszystko ma wpływ na to, jak teraz prezentuje się czapa lodowa w Arktyce.

Zobacz także:

• Arctic News - zbawienny wiatr, niedziela, 15 czerwca 2014 
• Arctic News - wiatry spowalniają, a słońce przyspiesza, niedziela, 8 czerwca 2014
• Arctic News - powrót do gorączki 2012, niedziela, 1 czerwca 2014  Przez cały maj czapa lodowa w Arktyce traciła lód w średnim dla tego okresu tempie, szybszym niż rok temu, choć nieco wolniejszym niż w 2012 roku. Przez ostatni tydzień ujemna Oscylacja Arktyczna spowolniła nieco proces topnienia, ale zaczyna się to już zmieniać. O ile maj był relatywnie spokojnym miesiącem (pomijając ogromne straty w ilości lodu u wybrzeży Rosji), to czerwiec może okazać się zupełnie inny...