Arktyka zamarza szybko, a temperatury obniżają się powoli

W ciągu ostatniego tygodnia zamarzanie arktycznych wód znacznie przyspieszyło, przekraczając średnią wieloletnią. W rezultacie rozległe wolne wcześniej od lodu obszary Oceanu Arktycznego zaczęły oddawać ciepło do atmosfery. Dodatkowo powstał dodatni dipol arktyczny, który sprowadza ciepłe masy powietrza znad Oceanu Spokojnego. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje aktualny zasięg i koncentrację lodu morskiego. 

 

Zmiany powierzchni lodu morskiego w 2022 roku w stosunku do zmian z wybranych lat, średnich dekadowych oraz jej odchylenia w stosunku średniej 2000-2019. Dane NSIDC, wykres Nico Sun

 

Arktyczne wody szybko zamarzają, powierzchnia lodu w ciągu ostatniego tygodnia rosła szybciej od średniej wieloletniej. Przyczyną była cyrkulacja atmosferyczna, w wyniku której nad Ocean Arktyczny znad Grenlandii powędrowały w dniach 11-14 października bardzo zimne masy powietrza. Następnie dość mocno aktywny niż baryczny w pobliżu półwyspu Tajmyr potęgował zamarzania wychłodzonej wody, na której unosił się rozpraszany przez niego lód morski. Zamarzaniu sprzyjał też fakt, że w sektorze pacyficznym stopień ogrzania wód w trakcie sezonu topnienia był mniejszy niż w ostatnich kilku latach. Dotyczy to głównie części Morza Czukockiego i Wschodniosyberyjskiego.  

Zmiany średnich temperatur wokół bieguna północnego (80-90^oN) w 2022 roku względem średnich z poszczególnych dekad. DMI, grafika Nico Sun

Jednocześnie proces zamarzania powodował oddawanie ciepła morskiego do atmosfery. W wyniku tego tempo spadku temperatur było wolniejsze. Tempo spadku temperatur jest na tyle wolne, że pogłębiają się odchylenia temperaturowe, co ilustruje wykres. Mapa obok pokazuje, że w dniach 10-17 października temperatury w całej Arktyce były znacząco wyższe od średniej wieloletniej. Lokalne różnice, jak wysokie dodatnie odchylenia w sektorze atlantyckim i neutralne, a nawet ujemne w pacyficznym były związane z cyrkulacją powietrza. Masa powietrza wędrując od Atlantyku i Grenlandii zwiększała temperatury np. w okolicy Svalbardu czy Nowej Ziemi (mapa odchyleń obok), a obniżała w sektorze pacyficznym. Tych neutralnych i ujemnych odchyleń jak widać na mapie obok, jest niewiele. To świadczy właśnie o sile oddawania energii do atmosfery z oceanu.

 

Dzisiejsze i prognozowane na 21-23 października 2022 roku warunki pogodowe w Arktyce i obszarach rozciągających się wokół niej. Tropical Tidbits

Ten proces będzie trwać nadal, a jednocześnie powstały właśnie dodatni dipol arktyczny będzie sprowadzał ciepło znad Pacyfiku. Należy oczekiwać spowolnienia tempa zamarzania, ale raczej krótkotrwałego, zwłaszcza że w wyżu będzie niewiele chmur.   Anormalnie wysokie temperatury w Arktyce mogą doprowadzić do rozpadu wiru polarnego w troposferze, który w ciągu ostatnich tygodni szybko się rozwijał. Wir troposferyczny jest teraz stabilny z drobnymi wyjątkami i będzie taki do końca miesiąca. Dlatego też w Europie temperatury pozostaną wyższe niż zwykle. W końcu jednak wir rozpadnie się, co doprowadzi do dużych spadków temperatur w Europie. Na razie prognozy nie przywidują, by do nagłego ocieplenia stratosferycznego miało dojść w tym miesiącu. Jednak w listopadzie jest to bardzo prawdopodobne.
 

 

Zobacz także:

• Cyklon zahamował zamarzanie wód Morza Beauforta, czwartek, 13 października 2022 Potężny sztorm, który uderzył kilka dni temu w Arktykę, spowolnił zamarzanie Oceanu Arktycznego.