W samo południe

Kolejny dzień pokazuje skutki działania ciepła i Słońca w Arktyce. Temperatura w Arktyce rośnie, woda staje się coraz cieplejsza, a wyż nad Morzem Beauforta umacnia się. Mapa obok pokazuje anomalie termiczne wód w Arktyce. Temperatura wody pod lodem także rośnie, jeśli porównamy zmiany sprzed kilku dni zauważymy zmiany.

Poniższa animacja pokazuje wzrost temperatur powierzchniowych wód w Arktyce i poza nią. Sytuacja nie jest tak dramatyczna jak w 2012 roku, ale nie jest też dobra. Obecne warunki pogodowe odcisną wielkie piętno w pokrywie lodowej Oceanu Arktycznego.

Zmiany temperatur powierzchniowych wód Arktyki, oraz płn. Oceanu Atlantyckiego i Spokojnego 8-19 czerwca. HYCOM

Zmiany w grubości lodu w Arktyce 8-19 czerwca. HYCOM

Kolejna animacja pokazuje zmiany w grubości lodu. Lód topnieje wzdłuż wybrzeży Kanady i Alaski, na Morzu Karskim, Wschodniosyberyjskim oraz na wodach Zatoki Hudsona i między Grenlandią a Ziemią Baffina. Proces topnienia w pierwszej połowie czerwca przebiegał powoli, ale ostatnio, ze względu na zmianę warunków pogodowych, przyspieszył.

Zmiany zasięgu i koncentracji lodu na Morzu Beauforta w ciągu ostatnich dni. Arctische Pinguin, Wipneus

Zasięg, jaki obejmuje czapa lodowa w Arktyce jest o 0,37 mln km² mniejszy niż rok temu. I tyle samo większy niż w 2012 roku. Radykalna zmiana w pogodzie Arktyki spowoduje, że różnica między 2012 a 2014 rokiem może zacząć maleć. Inaczej jest z samą powierzchnią lodu. Ta w 2013 roku o tej porze była taka sama jak teraz, ale wiązało się to z częstymi sztormami. Sztormy kruszyły lód, zmniejszały jego koncentrację i przyczyniały się do jego topnienia, a tym samym spadku powierzchni lodu. Jednak kiedy wiatry ucichły, to zachmurzenie pozostawało, obniżając w ten sposób temperaturę. Lód ponownie zamarzał. Taka sytuacja występowała w Arktyce kilkakrotnie. Tym razem jest inaczej. Warunki, choć nie ma dipola arktycznego, to są zbliżone do tych z 2012, czy 2007 roku. Mapa obok pokazuje zasięg lodu w Arktyce 19 czerwca.

Wyż baryczny zaczyna zostawiać duży odcisk we wciąż jeszcze grubym lodzie na Morzu Beauforta, 19 czerwca 2014 roku. Zdjęcia Terra, NASA

Kra lodowa na Morzu Karskim 19 czerwca 2014 roku.

Antycyklon z ciśnieniem rzędu 1025-1030 hPa przynosi słoneczną pogodę i sprowadza ciepło znad Kanady. Na zdjęciu wykonanym przez satelitę Terra przedstawiona jest pokrywa lodowa na Morzu Beauforta. Lód topnienie, tak samo jak leżący na nim śnieg. Szybko znika lód na Morzu Karskim, choć znacznie później niż w 2012 roku, to szybciej niż rok temu. Perspektywy na najbliższe dni rysują się dość ponuro. Obecny stan rzeczy będzie się utrzymywać, a napływ ciepła obejmie większość obszaru Oceanu Arktycznego. Już teraz wyraźnie widać, że różnica między tym, a poprzednim rokiem jest duża. Nie ulega więc wątpliwości to, że w tym roku roztopy w Arktyce będą większe niż rok temu, choć szansa na powtórkę z 2012 roku jest niewielka. Ale... nigdy nie mów 'nigdy'. Nie wiemy, jak długo będą otrzymywać się takie warunki jak teraz. Nie wiadomo, kiedy powróci dipol arktyczny, a jeśli tak, to jak silny i na jak długo?


Zobacz także:

• Stan oblężenia, wtorek, 17 czerwca 2014 Prognoza zakładająca rozpad prądu strumieniowego, powstanie potężnego wyżu barycznego i napływ ciepła znad kontynentów jest już pewna. Tempo topnienia lodu zaczyna przyspieszać. W najbliższych dniach proces topnienia lodu nasili się. Nie wiadomo, jak szybko topnieć będzie lód i czy zasięg lodu zrówna się z tym z 2012 roku...

Ciepło i pył uderzają w lód

Zmiana warunków pogodowych w Arktyce postępuje, wzrosły temperatury wokół Oceanu Arktycznego (choć nie wszędzie), a także nad samym oceanem. Co ważne, wzrosło też ciśnienie i zasięg jaki obejmują ośrodki wysokiego ciśnienia. Efekt - topnienie lodu zaczęło się nasilać. Na razie ostatnie dane nie pokazują znaczącego spadku, ale to się zmieni, gdyż antycyklon znad Morza Beauforta rozbuduje się, a ośrodek niskiego ciśnienia w rejonie Półwyspu Kolskiego i Morza Barentsa sprowadzi ciepło nad Morze Karskie, co już ma miejsce. Skrajna pogoda będzie ingerować w arktyczną pokrywę lodową. Animacja obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje temperatury w Arktyce dla 19 czerwca. Fale upałów występują w rejonie koła polarnego, a nawet za nim - zarówno w Kanadzie, jak i na Syberii.

Anomalie termiczne w Arktyce 19 czerwca 2014 roku. Climate Reanalyzer

Na powyższej animacji widzimy, że są także obszary zimne. Jednak obszarów o wysokiej temperaturze jest więcej. Temperatura w Arktyce i na całej planecie jest wyższa niż kiedyś, a maj tego roku był najcieplejszym w historii pomiarów.

Zmiana zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego między 14 a 18 czerwca 2014 roku. AMSR2

Lód w Arktyce jeszcze nie topnieje szybko, bo zmiany warunków pogodowych zachodzą dopiero od kilkunastu godzin. Mimo to i tak od paru dni (co pokazuje animacja powyżej) zaszły bardzo wyraźne zmiany w pokrywie lodowej m.in. na Morzu Karskim i Beauforta. 

 Topniejący lód na Morzu Beauforta 18 czerwca 2014 roku. NASA

Raptem parę dni wystarczyło, by gruby lód popękał w krę. Do tego widzimy zmianę koloru powierzchni lodu, co świadczy o tym, że przykrywający go śnieg stopił się i zmienił w ten sposób albedo lodu.  

Pożary na północy Kanady, w prawej części zdjęcia topniejący lód. NASA

Na domiar złego przy rosnących szybko temperaturach w tajdze i tundrze wybuchają pożary. Dym z pożarów niesiony jest z wiatrem na północ, nad pokrywający wody Arktyki lód, co dodatkowo zmniejsza albedo i przyspieszenie topnienia lodu.

Ciepło, słońce i pożary będą teraz nasilać proces rozpadu arktycznego lodu. Jaki będzie wynik na wrzesień tego roku, nie wiadomo. W zasadzie pewne jest, że pokrywa lodowa będzie znacznie mniejsza niż rok temu.


Zobacz także:

• Stan oblężenia, wtorek, 17 czerwca 2014
• Pożary zmieniają Arktykę, piątek, 28 czerwca 2013 Obszary ciągnące się w strefie podbiegunowej pokrywa tundra, a dalej na południu lesista tajga. Tajga, to ogromna powierzchnia zimozielonych lasów rozciągających się na tysiące kilometrów, od zachodniej Kanady aż po wschodnią Rosję. To drugie po Amazonii płuca świata.  Ekosystem ten ulega ostatnio zmianom. Jedną z nich są pożary, które coraz agresywniej niszczą znajdujące się tam lasy...

Grenlandia na goraco

Na Grenlandii zrobiło się gorąco. Od kilku dni notuje się tam temperatury powyżej normy wieloletniej. W miejscowości Kangerlussuaq, na zachodnich wybrzeżach Grenlandii, temperatura 15 czerwca wzrosła do 23^oC. Rekord nie został pobity, ale temperatury na niemal całej Grenlandii były i wciąż są za wysokie. Ciepło, oraz wysokie ciśnienie (małe, lub brak zachmurzenia) odbija się na topnieniu lądolodu.

 Zmiany zasięgu topnienia lądolodu na Grenlandii w 2013 roku na tle średniej z okresu 1981-2010. NSIDC

W 2013 roku w Arktyce i na Grenlandii było chłodno, więc topnienie lądolodu nie było duże, co pokazuje wykres NSIDC. W tym roku może być zupełnie inaczej, możliwe, że nawet tak jak w 2012 roku.

 

Zmiany zasięgu topnienia lądolodu na Grenlandii w 2012 roku na tle średniej z okresu 1981-2010. NSIDC

Obszary lądolodu objęte topnieniem, 16 czerwca 2014 roku.

Taki stan rzeczy przekłada się na topnienie lądolodu, co widać na mapie pokazującej objęte topnieniem obszary. Topnienie lądolodu jest znacznie większe niż rok temu. 16 czerwca lądolód topił się aż na jednej trzeciej swojej powierzchni.

 Zmiany zasięgu topnienia lądolodu na Grenlandii w 2014 roku na tle średniej 2981-2010.

Problem topnienia lądolodu Grenlandii nie jest zwykle przez ludzi dostrzegany, a wielu sceptyków zaprzecza, że na Grenlandii lodowce topnieją coraz szybciej. Jednak dane zbierane za pomocą wielu niezależnych metod pomiarowych wskazują, że lodu na Grenlandii nie tylko ubywa, ale wręcz ubywa go coraz szybciej. Ponadto, z obserwacji wynika, że chociaż do niedawna proces ten zachodził głównie na południowych i południowo-zachodnich krańcach Grenlandii, to obecnie straty dają o sobie znać także w północno-zachodniej części lądolodu. Chociaż na wyższych szerokościach geograficznych odnotowywano przyrosty, to w niskich szerokościach – zwłaszcza wzdłuż strefy brzegowej, gdzie lodowce cielą się do oceanów - lodu w tym czasie ubywało i to w coraz szybszym tempie.

Zobacz także:

• Nasiliło się topnienie na Grenlandii, sobota, 14 czerwca 2014
• Topnienie lądolodu na Grenlandii, wtorek, 11 czerwca 2013 ..Topnienie grenlandzkiego lądolodu skutkuje wzrostem poziomu światowego oceanu, w tym Morza Bałtyckiego. Stopnienie nawet części lodowej masy spowodowałoby wzrost poziomu morza o kilkadziesiąt centymetrów...

Stan oblężenia

Prognoza zakładająca rozpad prądu strumieniowego, powstanie potężnego wyżu barycznego i napływ ciepła znad kontynentów jest już pewna. Tempo topnienia lodu zaczyna przyspieszać. W najbliższych dniach proces topnienia lodu nasili się. Nie wiadomo, jak szybko topnieć będzie lód i czy zasięg lodu zrówna się z tym z 2012 roku, ale należy oczekiwać diametralnej zmiany po pierwszej połowie czerwca. Animacja obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje prognozowane zmiany pogodowe w Arktyce w najbliższych dniach.

Prognozowane odchylenia temperatur w Arktyce w najbliższych dniach. Climate Reanalyzer

Fala ciepła, a nawet upałów, obejmie zarówno Syberię, jak i Kanadę. Temperatura w głębi Arktyki wzrośnie i może nawet przekroczyć próg 0C. Wysokie nasłonecznienie związane z długością dnia i obecnością wyżu przyspieszy topnienie lodu w Arktyce. 

Prognozowane temperatury w Arktyce w najbliższych dniach.

To, jak będzie prezentować się pogoda w Arktyce w następnym tygodniu, nie jest oczywiście 100% pewne. Miejmy nadzieję, że sytuacja zmieni się. Jeśli nie, to skutki mogą okazać się katastrofalne. Szybkie topnienie oznacza spadek zasięgu i samej powierzchni lodu. Zmienia się albedo, gdzie ocean pochłania energię. Nagrzana woda oddaje ogromną ilość ciepła jesienią i destabilizuje warunki pogodowe na półkuli północnej, nawet obejmując regiony podzwrotnikowe. To oznacza kolejną serię anomalii w pogodzie, jak powodzie czy susze. Nadmiar ciepła ogrzewa znajdujące się pod dnem oceanu hydraty metanu, co nakłada się na ogólny proces ocieplania się klimatu. W efekcie czego rosną temperatury w Arktyce i dalej na całym świecie. To krótki scenariusz konsekwencji szybkiego topnienia lodu w Arktyce.

 Arktyka z kosmosu 16 czerwca 2014 roku. Zdjęcie Terra, NASA

Ilość CO₂ w atmosferze sięgnęła już 400 ppm, tyle ile było kilka milionów lat temu. W tamtych czasach nie było lodu w Arktyce. Jeśli ilość ta utrzyma się przez następne dziesięciolecia, a wszystko na to wskazuje, to próg 2^oC zostanie przekroczony. Oczywiście w Arktyce lodu już wtedy nie będzie w ogóle.

Zobacz także:

• Spowolnienie topnienia dobiega końca, środa, 11 czerwca 2014. Ostatnie dni na pierwszy rzut oka nie były szczególnie sprzyjające dla topnienia lodu w Arktyce. Ale czy tak jest naprawdę? Obszary wolne od lodu chłoną energię słoneczną i są coraz cieplejsze. Lód wciąż się topi, a ujemna Oscylacja Arktyczna tylko spowalnia proces topnienia. Warunki mogą się zmienić i nie jest to kwestia tygodni, lecz dni, a nawet godzin...