Arctic News - czapa polarna szybko się kurczy

Wraz z początkiem sierpnia doszło do diametralnej zmiany warunków pogodowych w Arktyce. Przełożyło się to na przyspieszenie topnienia i wycofywania się lodu morskiego. 4 sierpnia w Arktyce formować się zaczął dipol arktyczny, gdzie jego ułożenie obszarów ciśnienia atmosferycznego uruchomiło eksport lodu przez Cieśninę Frama, wiodącą z Oceanu Arktycznego od Atlantyckiego.

Zobacz mapę koncentracji arktycznego lodu morskiego w kolorowej wersji.

 Zasięg i koncentracja arktycznego lodu morskiego. AMSR2 Uni Bremen

Kilka dni sierpnia wystarczyło, by lód w Arktyce wycofał się miejscami nawet o 500 km. Morze Beauforta jest w dużym stopniu wolne od lodu i dołącza do takich akwenów jak Morze Karskie czy Czukockie. Szybko wycofał się także lód we wschodniej części Morza  Łaptiewów i w zachodniej Wschodniosyberyjskiego.  Jednocześnie pogorszyła się koncentracja lodu, gdzie kra lodowa to dominujący element czapy polarnej. Animacja obok (kliknij, aby powiększyć) przedstawia zmiany zasięgu i koncentracji lodu morskiego w dniach 31 lipca - 7 sierpnia.

 Zasięg arktycznego lodu morskiego w 2016 roku względem 2012 i wyszczególnienie w stosunku do ostatnich lat. NSIDC

Zasięg lodu morskiego 7 sierpnia wyniósł 6,14 mln km² i spadł poniżej wartości wrześniowego minimum z okresu 1981-2010. Obszar jaki zajmuje czapa polarna jest trzecim najmniejszym w historii pomiarów. Ale bardziej można mówić tu o ex aequo z 2011 rokiem. Jest pewne, że jeszcze w sierpniu zasięg lodu spadnie poniżej 5 mln km² i że będzie to wartość w okolicy 4,5 mln km². Nie wiadomo też, jak długo będzie trwać sezon topnienia. Czy zakończy się na początku września, czy potrwa do drugiej połowy miesiąca.  20-30 lat temu, jak pokazuje mapa NSIDC, granica lodu przebiegała dalej na południe niż dziś. Lód, przykładowo na Morzu Beauforta dopiero nabierał impetu topnienia, tak samo jak w przypadku rosyjskich akwenów.

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 na półkuli północnej w 2016 roku dla 1-6 sierpnia. NOAA/ESRL

Na podstawie danych z NOAA można stwierdzić, że większość topnienia odbywa się za pośrednictwem ciepłej wody, która ogrzała się kilka tygodni wcześniej, a także wody, która dostaje się głównie z Atlantyku do Oceanu Arktycznego. W Arktyce było stosunkowo chłodno w dniach 1-6 sierpnia. Dużą rolę odgrywa także odpowiedni wiatr. Dodatnie anomalie termiczne wód takich mórz, jak Morze Beauforta są niewielkie, ale wysokie są na północnym krańcu Oceanu Atlantyckiego, co ma wpływ na topnienie lodu. Nawet jeśli wiatr wieje od strony Pacyfiku, to wpływ też jest widoczny w tej postaci, że wypychany na Atlantyk lód, szybko się roztapia.

Zmiany grubości lodu morskiego Arktyki między 31 lipca a 6 sierpnia 2016. HYCOM

Grubość lodu według danych HYCOM szybko maleje. Dotyczy to całego lodu morskiego, a szczególnie grubego na ponad 3 metry lodu, który zniknie całkowicie za 10-15 dni. A może nawet wcześniej. Obszar zaznaczony na niebiesko i fioletowo to cienka pokrywa lodowa, gdzie dominuje kra lodowa, lub tylko sama kra lodowa. To lód, który ma mniej niż 1,2 m. W rzeczywistości może mieć nawet na większości obszaru tylko 0,8 a nawet 0,5 metra, więc obszar tego lodu może bardzo szybko się stopić, jeszcze w tym miesiącu.

Amerykańsko-kanadyjska część Oceanu Arktycznego z widocznym w centrum, niemal wolnym od lodu Morzem Beauforta, 7 sierpnia 2016 r. NASA Worldview

Rosyjska część Oceanu Arktycznego 7 sierpnia 2016 r. NASA Worldview

Zdjęcia satelitarne potwierdzają, że sytuacja w Arktyce jest bardzo zło, oraz to, że nawet jeśli nie dojdzie do ustanowienia nowego rekordu, to pokrywa lodowa skurczy się nawet do 4 mln km². Może to oznaczać drugie miejsce i zepchnięcie 2007 roku na trzecią pozycję. Jeśli do tego dojdzie, to musimy liczyć się z nasileniem anomalii w pogodzie. Dla ścisłości, brzydkie lato nad morzem jest składową arktycznego systemu pogodowego, będącego skutkiem szybkiego topnienia lodu. 

Zobacz także:

• Arctic News - tlące się wciąż mega-topnienie, niedziela, 31 lipca 2016 Od prawie dwóch miesięcy, przez większość czerwca i lipca warunki dla topnienia lodu morskiego Arktyki nie były sprzyjające. W sumie były jednymi z najgorszych od kilkunastu lat. Brak stabilnego wyżu w czerwcu czy lipcu. Brak transportu lodu przez Cieśninę Frama - wszystko to sprawiło, że pokrywa lodowa powinna się kurczyć powoli. W pewnym stopniu tak było, ale w tylko w pewnym stopniu. Zasięg lodu jest niewielki, niewiele większy od rekordowego 2007, a potem rekordowego pod względem topnienia 2012 roku.