PIOMAS (październik 2020) - rekord pobity miesiąc później

Z październikowego raportu na podstawie danych z modelu Pan-Arctic Ice Ocean Modeling and Assimilation System (PIOMAS) dowiadujemy się, że miesiąc po wrześniowym minimum ilość lodu morskiego weszła na rekordowe wartości. Patrząc na zmiany powierzchni arktycznej pokrywy lodowej w drugiej połowie września, a potem w październiku, to taka sytuacja była do przewidzenia. 

Objętość lodu w Arktyce w 2020 roku względem wartości z ostatnich lat i średniej 1979-2001. PIOMAS

Przebicie na skutek powolnego zamarzania nastąpiło dokładnie 17 października. Od tego dnia czapa polarna do końca miesiąca zaczęła notować rekordowe wartości. I tak na koniec miesiąca objętość lodu wyniosła 6195 km³, czyli o 339 km³ mniej niż w rekordowym wtedy 2016 roku, który wcześniej przebił rok 2012. W przypadku 2012 roku różnica ta wynosi 352 km³. Animacja obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje, że na koniec października udział lodu powyżej 2 metrów zajmował niewielki procent całości powierzchni czapy polarnej. Jeśli sezon zamarzania będzie słaby, to sytuacja nie ulegnie zmianom pozwalającym na przygotowanie się do następnego sezonu roztopów. Patrząc na pierwsze dni listopada i prognozy na kolejne dni (tempo przyrostu powierzchni, temperatury, stan wiru polarnego) należy ostrożnie założyć, że sytuacja powinna ulec niewielkiej poprawie w stosunku do lat poprzednich.

 

Grubość arktycznego lodu morskiego dla 31 października w latach 2007-2020.

Zakładając oczywiście, że za jakiś czas nie zmienią się wzorce pogodowe, i nie rozpadnie się wir polarny, który wywróci arktyczną pogodę do góry nogami i przy okazji naszą. Ewentualna poprawa będzie widoczna najwcześniej w grudniu. Będzie jednak niewielka na tle tego, co przedstawia powyższe zestawienie map. W ciągu ostatniej dekady udział grubego, wieloletniego lodu spadł, co zwiększa szanse na silniejsze niż w ostatnich latach letnie roztopy. Powtórka z poprzedniego sezonu zamarzania powinna dać zauważalną poprawę. Zestawienie map obok pokazuje różnice grubości lodu w stosunku do wybranych lat. Jedynie na Morzu Beauforta sytuacja nie jest dramatyczna. W tym roku roztopy nie były tam intensywne.

Grubość lodu morskiego w październiku 2020 roku i jej odchylenia w stosunku do średniej 1981-2010. PIOMAS/Zachary Labe

Przedstawianie wybranych lat, zwłaszcza tych ostatnich w stosunku do obecnego roku nie da miarodajnego obrazu ze względu na sezonowe wahnięcia związane z warunkami pogodowymi. Lepiej jest patrzeć na średnią z większego okresu. Owszem, można przyjąć, że ten rok też jest takim wahnięciem jak 2007 czy 2012. Tylko że kilkudziesięcioprocentowy spadek ilości lodu morskiego nie wziął się znikąd. Poza tym zmiany, do jakich doszło na przestrzeni ostatnich 30 lat, nie powinny mieć miejsca. Są zbyt szybkie, choć wielu powie, że w ostatnich latach nic się nie działo. Okres odniesienia 1981-2010 pokazuje, że czapa polarna jest znacznie cieńsza niż być powinna. Nawet patrząc w stosunku do minionej dekady (mapa obok) widać rozległe negatywne zmiany. 

Zmiany objętości lodu morskiego na Morzu Beauforta i rosyjskich akwenach w 2020 roku w stosunku do okresu 2005-2019.

W tym roku jedynie na Morzu Beauforta stan pokrywy lodowej się nie zmienił, a nawet uległ poprawie. Za to na trzech rosyjskich akwenach z Morzem Łaptiewów na czele sytuacja wygląda inaczej. Winę można zwalić na pogodę, bo nad Morzem Beauforta było zimno, więc nad Łaptiewów musiało być cieplej.

Grubość arktycznego lodu morskiego w 2020 roku w stosunku do okresu 2006-2019 i średnich wartości z lat 80. i 90. XX wieku. PIOMAS

 

To jednak nie jest argument, bo cały okres od maja do października był najcieplejszy w historii pomiarów. Z kolei same dane PIOMAS pokazują, że czapa polarna jest średnio dwukrotnie cieńsza niż 30 lat temu. I ten rok nie jest wyjątkiem. 

Zmiany średniej miesięcznej ilości lodu morskiego w Arktyce dla października w latach 1979-2020 i ekstrapolacja trendu. Dane PIOMAS

Od 1979 roku ilość arktycznego lodu morskiego spadła o 72%. W latach 80. XX wieku w październiku czapa lodowa na Oceanie Arktycznym zawierała w sobie około 16 tys. km³ lodu, w ostatnich latach poniżej 6 tys. km³. Jeśli dotychczasowy trend się nie zmieni, to jeszcze przed 2040 rokiem Ocean Arktyczny będzie w październiku pozbawiony lodu, a we wrześniu nawet na początku lat 30. tego wieku.

Zobacz także:

• Arktyka zamarza bardzo powoli - wstępne dane PIOMAS, środa, 21 października 2020 Kolejne dni października przynoszą coraz to bardziej zatrważające dane dotyczące stanu czapy polarnej w Arktyce, oraz tempa przyrostu jej rozmiarów. 
• PIOMAS (wrzesień 2020) - o mały włos, środa, 7 października 2020