środa, 9 czerwca 2021

Maj 2021 - dominacja sztormów

Maj 2021 charakteryzował się wietrzną pogodą w Arktyce. Region nawiedziły dwa duże sztormy, które spowolniły spadek zasięgu lodu, ale za to przyczyniły się do pogorszenia jakości paku lodowego. Udział kry lodowej względem litego paku zaczął szybko rosnąć. Wzorce pogodowe doprowadziły do dużego wzrostu temperatur w wielu częściach Arktyki.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w maju 2021 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu dla okresu 1981-2010 dla maja. Sea Ice Index - NSIDC

Tempo wycofywania się arktycznego lodu morskiego, a więc spadek zasięgu (extent) utrzymywało się w granicach średniej wieloletniej. Według danych NSIDC, średnie majowe zlodzenie wyniosło 12,66 mln km2, co stanowi dziewiątą najmniejszą w historii pomiarów wartość. Ta miesięczna dla maja 2021 wartość jest o 0,74 mln km2 większa od rekordowej z 2016 roku i 0,63 mln km2 mniejsza od średniej 1981-2010, innymi słowy, majowy zasięg lodu w tym roku był o 4,7% mniejszy. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla maja 2021 roku. 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w maju 2021 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

Stosunkowo łagodne zmiany w maju 2021 nie oznaczają, że czapa polarna w dobrej kondycji. Wciąż wyraźne i to mimo dobrych warunków pogodowych są zmiany w sektorze atlantyckim. 

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2021 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Średnie tempo spadku zasięgu lodu morskiego w maju 2021 roku wyniosło 48,6 tys. km2/dzień, średnia z okresu 1981-2010 to 46,9 tys. km2/dzień. Na stosunkowo łagodne zmiany wpływ miał wiatr generowany w dużej mierze przez sztormy, które przetoczyły  się przez Ocean Arktyczny. 

Rozkład średniego ciśnienia atmosferycznego w Arktyce dla 12 i 24 maja 2021. NOAA/ESRL

Przyczyną niezbyt szybkiego wycofywania się lodu morskiego w maju 2021 roku były w głównej mierze sztormy. Ich trajektoria przemieszczania się nie sprzyjała redukcji zasięgu, ale faktycznej powierzchni (area), a przy tym koncentracji już tak. Pierwszy sztorm powstał nad Nad Morzem Barentsa i 12 maja osiągnął wartość 987 hPa nad wyspami Ziemi Północnej. Drugi, jeszcze silniejszy sztorm powstał w trzeciej dekadzie maja nad półwyspem Tajmyr, a ciśnienie w niżu 24 maja spadło do 984 hPa. Była to bomba cyklonowa.
 
 
Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla maja 2021 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Dominującym wzorem barycznym w maju tego roku był dodatni dipol arktyczny, z rozległym obszarem wysokiego ciśnienia o bardzo dużej wartości, co ilustruje mapa obok (kliknij, aby powiększyć). Taki wzór, w którym udział miało niskie ciśnienie w sektorze rosyjskim, sprzyjał napływowi ciepłego powietrza z południa nad północne krańce Syberii i obszar wód Morza Wschodniosyberyjskiego i Łaptiewów. W rezultacie średnie majowe odchylenie temperatur w regionie osiągnęło wartość 6oC. Z kolei północnoeuropejskie niże znacznie podniosły temperatury na zachodzie Rosji, powodując przy tym duże obniżenie temperatur w Europie w tym w Polsce. Wyże baryczne w sektorze amerykańskim sprzyjały spadkom temperatur nad północnymi krańcami Atlantyku. Z tego też powodu tempo zmian w zlodzeniu na Morzu Barentsa było powolne.

Zmiany średnich miesięcznych temperatur w latach 1975-2021 dla maja (obszar - 65-90oN). Wykres przedstawia zmiany roczne (cienka krzywa) i zmiany wygładzonej średniej 5-letniej (grubsza krzywa). NOAA/NCEP

Maj 2021 nie był rekordowo ciepły, co ilustruje powyższy wykres, ale należał do jednych z najcieplejszych w historii pomiarów. Na wykresie została umieszczona także krzywa wygładzonej średniej 5-letniej, by w ten sposób pokazać faktyczny stan klimatu Arktyki. Kumulacja ostatnich pięciu lat wraz z dość ciepłym majem 2021 sprawiła, że wartość na 2021 za ów miesiąc pokazuje -2,78oC, to najwyższa wartość w historii pomiarów. 5-letni okres, tj. 2017-2021 był w przypadku maja najcieplejszy w historii - temperatura była o 0,97oC wyższa od średniej z pierwszej dekady XXI wieku. To dużo jak na tak nieodległy czas.

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla maja w latach 1979-2021.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla kwietnia 2021 roku 35,4 tys. km2, a więc 2,7% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku kwietnia skurczyło się o 1,49 mln km2.
 
Zmiany na Morzu Beauforta
Zdjęcia satelitarne NASA umożliwiają śledzenie zmian w pokrywie lodowej Oceanu Arktycznego, w tym na Morzu Beauforta. Małe zachmurzenie w maju tego roku sprawiło, że wiele było widać. 
 
Sekwencja zdjęć satelitarnych NASA pokazująca zmiany w pokrywie lodowej Morza Beauforta w dniach 17 kwietnia - 4 czerwca bieżącego roku. NASA Worldview
 
Między 25 kwietnia a 17 maja pak lodowy zaczął odsuwać się do przybrzeżnego lodu ciągnącego się w wzdłuż wybrzeży Alaski i Jukonu. Doprowadziło to do otwarcia wód na południu Morza Beauforta, a następnie rozpadu paku lodowego i potem samej kry. Skala tego zjawiska była mniejsza niż w np. w 2016 roku, ale wcześniej, zimą wyż baryczny zepchnął gruby, wieloletni lód z Basenu Arktycznego na Morze Beauforta. A jak wiemy, lód na Morzu Beauforta jest w dużym stopniu lodem sezonowym. Zmiany i tak były szybsze niż w XX wieku, a wczesny rozpad doprowadzi do szybszych roztopów latem. W ten sposób udział wieloletniego lodu w Arktyce zostanie uszczuplony. Ostatnio analiza kanadyjskich map lodowych przeprowadzona przez Davida Babba z Uniwersytetu Manitoba sugeruje, że w latach 2016-2020 każdego lata na Morzu Beauforta topniało średnio 210 tys.
km2 wieloletniego lodu. 

Zmiany na Antarktydzie
Zasięg lodu morskiego na Oceanie Południowym na początku sezonu zamarzania wzrastał bardzo szybko. W maju jednak sytuacja zaczęła się zmieniać.

Zmiany zasięgu antarktycznego lodu morskiego w 2021 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

W maju tempo zamarzania było wolniejsze niż wynosi średnia, więc pokrywa lodowa Oceanu Południowego nie miała już tak dużych rozmiarów jak w kwietniu. Zwalniającemu zamarzaniu sprzyjały dość wysokie temperatury, co ilustruje grafika obok. Nad Morzem Weddella temperatury w maju były o 7
oC wyższe od średniej. Niezależnie od tego, co dzieje się z lodem morskim wokół Antarktydy, należy pamiętać, co dzieje się z lądolodem. Badania opublikowane w Nature Geoscience 13 maja 2021 pokazują, że antarktyczny lądolód może ulec poważnej redukcji na skutek działania szybkiego efektu domina. Naukowcy wykorzystali modelowanie klimatyczne oraz dane z okresu środkowego miocenu – epoki, która miała miejsce 13–17 milionów lat temu, kiedy poziom dwutlenku węgla i globalne temperatury były podobne do tych prognozowanych pod koniec XXI wieku. Odkryli, że pokrywa lodowa Antarktydy była w przeszłości bardziej niestabilna niż początkowo sądzono. 
 

Zmiany masy antarktycznego lądolodu w latach 2002-2020. Dane pomiarowe z GRACE 2002-2017 i GRACE-FO 2018-2020
 
W pewnym momencie poza faktem samego topnienia od spodu, gdy znikną lodowce szelfowe, zacznie się zanik lodu na powierzchni, tak jak dziś ma to miejsce na Grenlandii. „Kiedy topi się pokrywa lodowa, nowo odsłonięta powierzchnia ziemi pod nią ma mniejsze albedo, przez co temperatury stają się wyższe”, stwierdziła w oświadczeniu naczelna autorka badania, dr Catherine Bradshaw z University of Exeter. „Może to doprowadzić do radykalnych zmian wzorców pogodowych”.


Na podstawie National Snow and Ice Data Center: Storms were the norm

Zobacz także:

27 komentarzy:

  1. W dalszym ciągu jest zimno jak na czerwiec, nędzne 23 stopnie. Po dwóch miesiącach ujemnych anomalii temperatura ledwo dobija do normy. Zimno jest w zasadzie od początku pandemii. Czy jest jakaś szansa że to wreszcie odbije w drugą stronę i wrócimy w końcu do dodatnich anomalii? Bałtyk lodowaty, Arktyka wciąż skuta lodem. Coś się w tej maszynie o nazwie globalne ocieplenie zacięło od roku...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W ogóle to jest jakaś paranoja w tym roku, bo skumulowana anomalia pod początku 2021 jest UJEMNA! Za co ja płacę te opłaty klimatyczne skoro nadal jest zimno jak w latach 80-tych? Niby widać wreszcie jakieś 30 stopni za tydzień w prognozach ale co to jest w porównaniu do czerwca 2019? Przy takim żółwim tempie ocieplenia klimatu to Bałtyk będzie wiecznie lodowaty, a lód w Arktyce się nigdy nie stopi.

      Usuń
    2. Jedyna nadzieja że może wreszcie lipiec dołoży do pieca. Od 2006 roku minęło już tyle czasu i nie można się wciąż doczekać nowego rekordu, a ostatnie lipce to jakieś totalne nieporozumienie. I jesień by się przydało żeby była wreszcie porządnie ciepła od początku do końca. Zwłaszcza po takim słabym roku przydałoby się jakieś odreagowanie.

      Usuń
    3. I bardzo dobrze. Anomalia jest ujemna ale do refa 91-20 więc nie ma co płakać. W górach utrzymuje się fantastyczna temperatura. Moim marzeniem jest aby powyżej 1000 metrów śnieg nigdy nie topniał. Od dawna nie widziałem tak soczystej i zdrowej zieleni. Plony wszelkich produktów rolnych będą rewelacyjne. Także Michał obyś szczękał zębami do końca swego życia.

      Usuń
  2. Michał na ochłodę temat tabu 1 dzień temu Australi s pad śnieg

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nowa Zelandia, Argentyna, RPA, Australia najzimniej od 40 lat teraz tam jest. A taka cisza o tym...

      Usuń
    2. Bo to niewygodny temat. Średnie miesięczne o większym zasięgu są o wiele ważniejsze niż lokalne rekordy ciepła. Ale weź to przetłumacz jakiemuś Nitfluadowi, który wyskakuje tu z jakimiś rekordami w Finlandii byle tylko podtrzymać mit GO. A nie jest tak jak było, bo od roku ewidentne widać spowolnienie procesu globalnego ocieplenia i nie ma co udawać, że jest inaczej. Bardzo prawdopodobne że wpłynęła na to pandemia i ograniczenie ruchu lotniczego i ogólnie mobilności ludzi.

      Usuń
    3. https://meteomodel.pl/poltemp/biezacy-miesiac/
      No i popatrz Michał, nawet w tak zimnym roku jak obecny, blisko połowy maja, przez jeden dzień, padł w Polsce rekord temperatury maksymalnej. Pokaż mi jakiś rekord temperatury minimalnej 😆😆

      Usuń
    4. Jaki rekord dla Polski 😆😅🤣

      Usuń
    5. https://meteomodel.pl/klimat/poltemp/akt_mon/plot1.svg
      Tu kmiocie. Czytać nie umiesz?

      Usuń
    6. Kto przeżywa tak się nazywa rekord 4 maja Toruniu 2021 roku -7.2 stopni c przy gruncie -11stopni c rekord temperatury 28 maja 1892 roku i 1958 roku było 35.7 stopni c no jakim rekordzie piszez

      Usuń
    7. Wytłumaczcie Janowi bo ja nie mam siły...😑

      Usuń
    8. Jasiu nie ogarnia, widzi co chce widzieć. Chyba szkoda czasu.

      Usuń
    9. Co religia Go nie pozwala że rekord mrozu był pobity maju Polsce 😀 a jaki rekord ciepła satelity 😀😃

      Usuń
    10. Nie umiesz linka otworzyć?

      Usuń
    11. Ty tak na poważnie Janie? Otwórz link, w lewym dolnym rogu ryciny odczytaj to co jest tam napisane, zastanów się (to będzie najtrudniejsze) dlaczego tak jest, że w tak zimnym miesiącu pada rekord ciepła nie pada rekord zimna i co to oznacza.

      Usuń
    12. Na twoim linku że pad rekord temperatury tylko na tym linku nie podano temperatury . napis pad rekord mrozu maju to ci się wyświetli

      Usuń
    13. Jasiu możesz pisać po polsku ledwo można cię zrozumieć. 04.05.2021 stacja w Toruniu odnotowała temp. minimalną przy gruncie równą -2, przecież to łatwo sprawdzić. To co robisz to jest zwykły troling.

      Usuń
    14. WP wiadomości ty tak poważnie nie możesz znaleźć

      Usuń
    15. Jasne, że znalazłem, tylko że z roku...2011 hehe ty to zwykły klaun jesteś a nie troll. Jak widać czytać też nie umiesz, daj sobie spokój z komentowaniem treści których nie rozumiesz.

      Usuń
    16. Nie pasowała mi ta temperatura zmieniłem przeglądarkę to mi dopiero pokazała ten rok 11 dalej nie podałeś temperatury jest tylko na twoim linku

      Usuń
  3. A to wszystko mega ciekawie się czyta, biorąc pod uwagę, że wiosna (marzec-maj) globalnie była piąta najcieplejsza. Normalnie epoka lodowcowa tuż tuż.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, tu jest pełny obraz tego dramatu:
      https://twitter.com/ZLabe/status/1402803068278775811/photo/1

      Usuń
  4. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę, że najłatwiej do NOAA dotrzeć przez Prezydenta Bidena. Jak znajdę numer na komórkę to ci podeślę. Kilka dni temu dzwonił i omawiałem z nim sprawę Tajwanu i Chin kontynentalnych ale chyba numer wykasowałem bo wszystko co chciałem to załatwiłem. Ale może gdzieś w odebranych jeszcze poszukam.

      Usuń
    2. Czytałem w coraz artykuł latach 1930 na Kasprowym Wierchu był gdzie indziej termometr pokazywał rekordy mrozu to dali go inne miejsce żeby nie było rekordów mrozu to się nazywa ocieplenie

      Usuń