Kwiecień 2021 - krok w stronę naszej wiosny

Wiosenne topnienie lodu (spadek jego zasięgu) było typowe dla tego miesiąca. Czasem wycofywanie się lodu postępowało szybko, czasem wolniej. Dość powolne zmiany miały miejsce pod koniec miesiąca. Jednocześnie przez cały kwiecień temperatury w Arktyce były znacznie wyższe od średniej wieloletniej.

Średni zasięg arktycznej pokrywy lodowej w kwietniu 2021 roku. Fioletowa linia pokazuje średni zasięg lodu dla okresu 1981-2010 dla kwietnia. Sea Ice Index - NSIDC

Uśredniona wartość zasięgu arktycznego lodu morskiego dla kwietnia 2021 roku wyniosła 13,84 mln km². To 0,41 mln km² więcej niż w rekordowym dla tego miesiąca 2019 roku i 0,85 mln km² mniej niż wynosi średnia 1981-2010. Zasięg lodu dla kwietnia 2021 okazał się szóstym najmniejszym w historii pomiarów.  Najmniej lodu znajdowało się na Morzu Barentsa i Beringa, a także na Morzu Labradorskim co jest efektem zmian z poprzedniego miesiąca - marca. Mapa obok (kliknij, aby powiększyć) pokazuje anomalie koncentracji lodu morskiego dla kwietnia 2021 roku. 

 

Zmiany zasięgu i koncentracji arktycznego lodu morskiego w kwietniu 2021 roku. NSIDC/Sea Ice Analysis Tool

 

Zmiany w arktycznym lodzie dla kwietnia 2021 były typowe dla tego okresu - największe topnienie miało miejsce na akwenach zewnętrznych jak Morze Ochockie czy Labradorskie. Wolniejsze zmiany, co pokazuje animacja występowały na Morzu Barentsa, co wiązało się z działaniem dipola arktycznego.  

Zmiany zasięgu arktycznego lodu morskiego w 2021 roku w stosunku do ostatnich lat i średniej 1981-2010.

Przez cały kwiecień zlodzenie arktycznych wód było niższe od średniej wieloletniej, co nie powinno dziwić, aczkolwiek zmiany były typowe dla kwietnia. Wpływ na nie miał w głównej mierze wiatr generowany przez określone wzorce układów barycznych. Średnie tempo topnienia w kwietniu 2021 wyniosło 29 tys. km², było więc wolne z uwagi na zmiany z trzeciej dekady kwietnia. 

Odchylenia temperatur od średniej 1981-2010 dla kwietnia 2021 roku. Wartość anomalii na poziomie ciśnienia 925 hPa (750 m.n.p.m). NOAA/ESRL

Jak wspomniano we wcześniejszym tekście, kwiecień był w Arktyce znacznie cieplejszy od średniej. Przy czym występowały różnice wynikające z działania określonych wzorców pogodowych. W całej Arktyce (obszar 65-90^oN) kwiecień był o 2,76^oC cieplejszy od średniej wieloletniej. Tymczasowa ekspansja lodu widoczna na Morzu Barentsa była związana z niskim ciśnieniem  powiązanym z często występującym dodatnim dipolem arktycznym, co pokazuje mapa obok. Układ ten sprowadzał przy tym ciepłe masy powietrza, w wyniku czego w regionie Morza Karskiego i częściowo Barentsa temperatury były nawet o 5^oC wyższe od średniej 1981-2010. 

 

Wysokie temperatury w Arktyce, a następnie działanie dipola arktycznego spowodowały wydłużenie fali chłodu, jakiej od wielu tygodni doświadcza Polska. Znacznie wyższe niż kiedyś temperatury będą prowadzić właśnie do takich sytuacji, do jakiej doszło w kwietniu tego roku, a także teraz w maju.  

Średni miesięczny zasięg lodu morskiego dla kwietnia w latach 1979-2021.

Średnioroczne tempo spadku zlodzenia w trendzie wynosi dla kwietnia 2021 roku 38,6 tys. km², a więc 2,6% na dekadę w stosunku do średniej 1981-2010. Od 1979 roku zlodzenie arktycznych wód w przypadku kwietnia skurczyło się o 1,62 mln km².

Wiek lodu
Od wielu lat obserwuje się, jak z powodu coraz szybszego topnienia zmienia się wiek lodu. Dziś znaczący udział ma lód sezonowy, dawniej był to gruby, a tym samym wieloletni pak lodowy.

Zmiany obszaru, jaki zajmuje lód wieloletni i jednoroczny od 1985 roku do dziś. Powyżej mapy przedstawiające rozmieszczenie lodu wieloletniego i jednorocznego w marcu 1985 i 2021 roku.

Dziś udział jednorocznego lodu morskiego (marzec 2021) to 73,3% powierzchni Oceanu Arktycznego, a jedynie 3,5% to lód mający więcej niż 4 lata. W marcu 2020 roku lód jednoroczny zajmował 70,6%, a wieloletni 4,4%.

W lutym 2021 roku niezwykle wysokie ciśnienie nad środkową częścią Oceanu Arktycznego wytworzyło silną cyrkulację lodu morskiego w Wirze Morza Beauforta. Spowodowało to wypchnięcie znacznej ilości lodu, w tym lodu wieloletniego w pobliże północnego wybrzeża Alaski i Kanady. Część tego lodu przesunęła się teraz na północ i zachód do Morza Czukockiego - jest to odizolowana plama starszego lodu pośród tego jednorocznego. Trzeba będzie obserwować to zjawisko przez całe lato, aby zobaczyć, jaki los czeka ten starszy lód.

Na podstawie National Snow and Ice Data Center: A step in our spring

Zobacz także:

• Marzec 2021 - kończy się mroczna zima, środa, 7 kwietnia 2021Sezon zamarzania zakończył się według pomiarów NSIDC 21 marca. Po tym dniu zaczęto notować spadek zasięgu (extent) lodu morskiego. Choć noc polarna się skończyła i zaczął się sezon roztopów, to temperatury w Arktyce pozostały w wielu miejscach niskie, nie wykazując wzrostu.
• Luty 2021 - wahania ciśnienia, piątek, 12 marca 2021